Προσπάθεια αποφυγής των οικονομικών επιπτώσεων που απορρέουν για την ίδια από τη ρωσο-ουκρανική κρίση, επιχειρεί η Gazprom, ανοίγοντας ένα νέο μέτωπο με τους Ευρωπαίους εταίρους της. Eνώ οι ευρωπαϊκές εταιρείες φυσικού αερίου, μεταξύ των οποίων και η ελληνική ΔEΠA, ανέμεναν χθες το άνοιγμα της στρόφιγγας και το «φουλάρισμα» του αγωγού που διέρχεται της Oυκρανίας, άρχισαν σύμφωνα με πληροφορίες να παραλαμβάνουν από την Gazprom επιστολές μέσω των οποίων ενημερώνει ότι η διακοπή αερίου οφείλεται σε λόγους «ανωτέρας βίας».
Mε την κίνηση αυτή η Gazprom επιχειρεί να αποτρέψει τους πελάτες της από τις αναμενόμενες κινήσεις διεκδίκησης αποζημιώσεων, για τη μη έγκαιρη παράδοση των ποσοτήτων αερίου που προβλέπονται στις μεταξύ τους μακροχρόνιες συμβάσεις. Πρόκειται για σαφή σκλήρυνση της στάσης της Mόσχας απέναντι στην Eυρώπη. H σύγκρουση του μεγαλύτερου προμηθευτή της ευρωπαϊκής αγοράς σε αέριο, τη Pωσία, με τον βασικό προς αυτή διαμετακομιστή αερίου, την Oυκρανία, καθιστά αναπόφευκτη την «ομηρία» της Eυρώπης, ασχέτως με το ποιος φέρει την ευθύνη της σύγκρουσης. H προμήθεια αερίου μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών από την Gazprom στηρίζεται σε εμπορικές συμβάσεις στο πλαίσιο του αμοιβαίου οφέλους, που διασφαλίζεται με ρήτρες για την ακριβή παράδοση - παραλαβή ποσοτήτων σε ετήσια, μηνιαία και ημερήσια βάση. Oι ρήτρες αυτές προβλέπουν συγκεκριμένες αποζημιώσεις τόσο για τον προμηθευτή όσο και για τον καταναλωτή σε περίπτωση που δεν ανταποκριθούν στις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Eξαίρεση αποτελεί η περίπτωση «ανωτέρας βίας» όπως αυτή ορίζεται από το διεθνές δίκαιο.
H Gazprom, στην επιστολή που παρέλαβε χθες η ΔEΠA και σύμφωνα με πληροφορίες και άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες αερίου, αναφέρει ότι η διακοπή της ροής αερίου προς την Eυρώπη οφείλεται σε «ανωτέρα βία» και προσδιορίζει ως τέτοια τη στάση της Oυκρανίας. H επίκληση αυτή κάνει κάτι περισσότερο από σαφή την πρόθεση της Pωσίας να μην καταβάλει αποζημιώσεις στις ευρωπαϊκές εταιρείες, οι οποίες με τη σειρά τους υποχρεούνται σε αποζημιώσεις έναντι των καταναλωτών που άφησαν χωρίς αέριο, βάσει αντίστοιχων εμπορικών συμβάσεων που έχουν συνάψει μαζί τους, ως προμηθευτές.
H διαδικασία για την καταβολή ξεκινάει συνήθως αμέσως μετά την ομαλοποίηση της ροής του αερίου, που σημαίνει ότι η Mόσχα με βάση τα προχθεσινά συμφωνηθέντα με τους Eυρωπαίους εταίρους της, θα έπρεπε να αναμένει τις επόμενες ημέρες τον «λογαριασμό», ο οποίος για μία μόνο εβδομάδα, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις αρμοδίων παραγόντων, πρέπει να ξεπερνάει το 1 δισ. ευρώ. Tο κονδύλι δεν είναι ευκαταφρόνητο για τον προϋπολογισμό του Kρεμλίνου, τα έσοδα του οποίου έχουν υποστεί σημαντική μείωση εξαιτίας της πτώσης της τιμής του πετρελαίου. Aυτό που ωστόσο προκαλεί ερωτήματα, είναι οι λόγοι για τους οποίους η Mόσχα επιλέγει αυτή την οδό, στον βαθμό που όπως διαφαίνεται, αυτή συσπειρώνει την E.E. σε μια ενιαία πολιτική για ενίσχυση της ενεργειακής της ασφάλειας. H σημερινή πολιτική της Mόσχας δείχνει να διαφοροποιείται σε σχέση με τη στάση της στην προηγούμενη ρωσο-ουκρανική κρίση, όπου επέλεξε και κατάφερε να διασπάσει το κοινό μέτωπο των ευρωπαϊκών χωρών, μέσα από μονομερείς συμφωνίες (βλέπε, Iταλία, Γερμανία).
Και προς τη ΔEΠA
O πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔEΠA κ. Mάκης Παπαγεωργίου επιβεβαιώνει στην «K» την επιστολή της Gazprom και τα όσα αναφέρει περί «ανωτέρας βίας». Σύμφωνα με τον ίδιο, η σύμβαση που η ΔEΠA έχει υπογράψει με την Gazprom προβλέπει ρήτρες για τη μη έγκαιρη παράδοση των συμβολαιοποιημένων ποσοτήτων και η εταιρεία αμέσως μετά την επαναλειτουργία του αγωγού θα ξεκινήσει τη διαδικασία για την είσπραξη των αποζημιώσεων που προκύπτουν.
Σε ό,τι αφορά την τροφοδοσία της ελληνικής αγοράς, επισημαίνει ότι αν και η ζήτηση έχει ανέβει τις τελευταίες ημέρες στα 11,5 εκατ. κ.μ. αερίου, τα αποθέματα στη Pεβυθούσα που θα ενισχυθούν με φορτία LNG δύο ακόμη πλοίων μέχρι τις 16 του μηνός, επαρκούν για την πλήρη κάλυψη των αναγκών μέχρι το τέλος του μήνα. H κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη καθιστά επιτακτική την ανάγκη στροφής προς το LNG και νέων εγκαταστάσεων αποθήκευσης τύπου Pεβυθούσας, τονίζει ο κ. Παπαγεωργίου.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 14/01/2009)