Αναμφισβήτητα η μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου με πλοία, ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης και γενικότερα – εκτός Ελλάδος – η δυνατότητα εγκαταστάσεων υπεράκτιας αιολικής ενέργειας , θέμα πολύ ενδιαφέρον και με πολλές προοπτικές, όπως και η αυξανόμενη ζήτησε σε πετρέλαιο στις αναπτυσσόμενες χώρες, θα έχουν θετικές επιπτώσεις στην ελληνική ναυτιλία, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Στα θέματα της κλιματικής αλλαγής και της ενέργειας αναφέρεται ο Γιώργος Κρεμλής, διευθυντικό στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, στη συνέντευξη που έδωσε στην Μαρίνα Κουρμπέλα. Ο κ. Κρεμλής εκτιμά, με βάση κοινοτικά κριτήρια ότι οι Έλληνες είναι πολύ ευαισθητοποιημένοι στα περιβαλλοντικά θέματα, υποστηρίζει πως η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας θα έχει θετικές επιπτώσεις στους καταναλωτές με βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και μείωση των τιμών και ότι οι εξελίξεις στην ενέργεια θα ενισχύσουν την ελληνική ναυτιλία. Επίσης προτείνει τη χορήγηση κινήτρων στους κατοίκους μικρών ελληνικών νησιών για την κατασκευή μικρών φωτοβολταϊκών μονάδων σε στέγες ή σε άλλους κοινόχρηστους χώρους.
Κύριε Κρεμλή, θα είχε θετικές επιπτώσεις στους καταναλωτές, αλλά και στην καλή λειτουργία του ανταγωνισμού η απελευθέρωση της αγοράς της ενέργειας;
«Τα ελληνικά νοικοκυριά, έχουν δικαίωμα να επιλέγουν προμηθευτή από την 1η Ιουλίου 2007, σύμφωνα με τις διατάξεις του κοινοτικού και εθνικού δικαίου σχετικά με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Αυτό βέβαια το δικαίωμα δεν το έχουν ακόμη ασκήσει οι καταναλωτές, διότι όπως αντιλαμβάνεσθε θα πρέπει με ιδιαίτερη προσοχή να αναπτύξουμε τις αρχές λειτουργίας της αγοράς στον τομέα της διανομής. Ηδη γίνονται προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση και ελπίζω ότι σύντομα θα ολοκληρωθούν. Μέλημα των αρμοδίων, επίσης, θα πρέπει να είναι ο σωστός σχεδιασμός μιας μονάδας επίλυσης ενδεχομένων διαφορών μεταξύ προμηθευτών και καταναλωτή. Η παροχή βοήθειας στον καταναλωτή θα είναι χωρίς κόστος και χωρίς χρονοτριβή. Πιστεύω λοιπόν ότι η απελευθέρωση της αγοράς θα ωφελήσει τον τελικό καταναλωτή. Η απελευθερωμένη αγορά δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να προμηθεύεται ενέργεια από τον προμηθευτή της επιλογής του. Η εμπειρία δείχνει ότι με την απελευθέρωση μειώνονται οι τιμές και βελτιώνεται η παρεχόμενη υπηρεσία.
Πως εκτιμάτε την συνεργασία των βαλκανικών χωρών στην ενέργεια, τόσο στον θεσμικό τομέα (διακρατικές συμφωνίες) όσο και στον τομέα των υποδομών;
«Τα κράτη της Βαλκανικής συνεργάζονται αρμονικά και αποτελεσματικά στον χώρο της ενέργειας, στο πλαίσιο της Συνθήκης της Ενεργειακής Κοινότητας, η οποία υπενθυμίζω ότι υπογράφηκε στην Αθήνα επί υπουργίας κ. Σιούφα.
Στο πλαίσιο αυτής της συνθήκης έχουν σχεδιασθεί και υλοποιηθεί αρκετές πρωτοβουλίες που αφορούν την αποτελεσματικότερη λειτουργία τόσο της αγοράς ηλεκτρισμού όσο και της αγοράς φυσικού αερίου. Ειδικότερα στην Αθήνα φιλοξενείται το Φόρουμ για τον Ηλεκτρισμό, το φόρουμ της Αθήνας και συνεδριάζει το Σώμα των Ρυθμιστών της Ενεργειακής Κοινότητας. Γενικά γίνεται πολλή δουλειά σον χώρο των Βαλκανίων που αφορά την περιφερειακή συνεργασία και ξεπερνά τις διακρατικές συμφωνίες. Οι διακρατικές συμφωνίες είναι εξίσου σημαντικές γιατί ενισχύουν τον ρόλο της χώρας μας ση γειτονιά της. Αναφέρω ενδεικτικά τη συνεισφορά του ΚΑΠΕ μέσω της Hellenic Aid, στην ανάπτυξη θεσμικού πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές και την Εξοικονόμηση Ενέργειας στους γείτονές μας. Πρόσφατα, το ΙΕΝΕ διοργάνωσε ένα συνέδριο στην Αλβανία με θέμα την Ελληνοαλβανική Συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, το οποίο είχε επιτυχία και αναμένουμε τη συνέχεια αυτής της προσπάθειας.
Οι υποδομές – και εννοώ οι διασυνδέσεις της χώρας μας με γειτονικές της χώρες – έχουν βελτιωθεί, ενώ έχουν αναπτυχθεί σημαντικά οι διασυνδέσεις και στο εσωτερικό των Βαλκανίων. Ενδεικτικά αναφέρω τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης που έχει μεγάλη γεωπολιτική σημασία».
Θα υποστηρίζατε τον σχεδιασμό ενός τεχνοκρατικού πλάνου για την ασφάλεια της ενεργειακής τροφοδοσίας των νησιών, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς;
«Δεν υπάρχουν κίνδυνοι που αφορούν την ασφάλεια ενεργειακής τροφοδοσίας των νησιών. Είναι αλήθεια βέβαια ότι παρουσιάζονται κάποια προβλήματα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού όταν η κατανάλωση είναι αυξημένη. Από την άλλη επιβάλλεται να συνεχιστούν και να επεκταθούν τα έργα υποθαλάσσιας διασύνδεσης των νησιών μας είτε με το ηπειρωτικό σύστημα είτε μεταξύ τους. Ο ΔΕΣΜΗΕ και η ΔΕΗ υλοποιούν έργα προς αυτή την κατεύθυνση.
Σίγουρα βελτιώσεις μπορούν να γίνουν λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τις νέες επενδύσεις ΑΠΕ. Θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα ευρύτερο σχεδιασμό για τα νησιά σε συζήτηση με όλους τους πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς, ξεκινώντας από τις επαγγελματικές ενώσεις και την τοπική αυτοδιοίκηση».
Η ανάπτυξη των λεγόμενων έξυπνων ηλεκτρικών δικτύων θα συνέβαλε στην εξάπλωση των νέων ενεργειακών τεχνολογιών;
«Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες για τη μείωση του κόστους παραγωγής, τη βελτίωση της αξιοπιστίας του συστήματος και τη διείσδυση νέων αποκεντρωμένης παραγωγής αλλά και αποθήκευσης ενέργειας. Ένα έξυπνο δίκτυο μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας έχει το ίδιο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα με αυτό που προσφέρει ένα ψηφιακό δίκτυο επικοινωνίας σε μια ομάδα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Οπωσδήποτε απαιτείται να επενδυθούν σημαντικά κεφάλαια, αφού προηγηθεί λεπτομερής σχεδιασμός που να εξυπηρετεί τη νέα φιλοσοφία. Στη φάση αυτή πάντως και με πολύ χαμηλότερο κόστος, θα μπορούσε να ξεκινήσει ένας διάλογος για τη γρήγορη εφαρμογή πολυζωνικών τιμολογίων με κατάλληλους έξυπνους μετρητές ενέργειας. Αυτό θα εξομαλύνει τη ζήτηση και θα μειώσει την πίεση για κατασκευή ακριβών μονάδων κάλυψης αιχμών, πρακτικά δε, θα μειώσει το κόστος παραγωγής άρα και πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας και θα επιτρέψει την αποτελεσματικότερη εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών, όχι μόνο στις χαμηλές καταναλώσεις όπως γίνετα σήμερα».
Είναι ευαισθητοποιημένοι οι Έλληνες στο θέμα της κλιματικής αλλαγής;
Θα έλεγα ότι οι Έλληνες αγκαλιάζουν άμεσα σχεδόν οποιαδήποτε περιβαλλοντική πρωτοβουλία. Αυτό προκύπτει ξεκάθαρα από τις δημοσκοπήσεις της Eurostat. Η ανταπόκριση για παράδειγμα, στο καινοτόμο πρόγραμμα ανάπτυξης φωτοβολταϊκών αποδεικνύει αυτό ακριβώς, ωστόσο θα σχολίαζα ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η δημόσια διοίκηση λειτουργεί ανασταλτικά με τις διάφορες δυσκολίες που ανακύπτουν στο γραφειοκρατικό πεδίο. Ως προς την επεξεργασία απορριμμάτων, έχω γνωρίσει αρκετούς ιδιώτες σε συνέδρια και σε άλλες συναφείς εκδηλώσεις οι οποί θα επιθυμούσαν να επενδύσουν σε νέες περιβαλλοντικές τεχνολογίες. Κοινός παρανομαστής που εμποδίζει κάθε σκέψη να μετουσιωθεί σε επένδυση αποτελεί το θεσμικό περιβάλλον το οποίο διασφαλίζει απόλυτα τους αντισυμβαλλόμενους σε μια συνεργασία επενδυτικού χαρακτήρα μεταξύ αυτοδιοίκησης και ιδιωτών».
Ποια είναι κατά την κρίση σας η προτεραιότητα σχετικά με την ενεργειακή επάρκεια;
«Για καθαρά εθνικούς λόγους θα έθετα την επάρκεια των νησιών, ιδιαίτερα των παραμεθόριων σε απόλυτη προτεραιότητα, σε συνδυασμό με επενδύσεις παραγωγής ποσίμου νερού από ΑΠΕ. Πιστεύω ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ θα αγκάλιαζε μια τέτοια πρωτοβουλία διευκολύνοντας τις σχετικές ήπιες επενδύσεις στα ευαίσθητα οικοσυστήματα και θέτοντας τους απαραίτητους κανόνες οικοσυβματότητας και αιθσητικής».
Ποια πρακτική και εφαρμόσιμη πρόταση θα κάνετε για τα μικρά νησιά, στον τομέα της ενέργειας;
Θα πρότεινα τη χορήγηση κινήτρων για κατασκευή μικρών μονάδων φωτοβολταϊκών για στέγες ή σε άλλους κοινόχρηστους χώρους ανάλογα με τους αισθητικούς κανόνες. Ένα σύστημα ισχύος 2 KWp το οποίο απαιτεί περίπου 10- 12 πάνελ μπορεί να αποφέρει εισόδημα 1.500 ευρώ το χρόνο με αποζημίωση 0.50 ευρώ ανά παραγόμενη κιλοβατώρα, όσο είναι με τα ισχύοντα τώρα στα νησιά. Ειδικά στα πολύ μικρά νησιά με πληθυσμό κάτω των 2.500 κατοίκων και σε συνδυασμό αποθήκευσης για τη διασφάλιση της ευστάθειας του συστήματος, θα μπορούσε η αποζημίωση να ανέλθει στο 1 ευρώ ανά παραγόμενη κιλοβατώρα, καθώς το συνολικό κόστος παραγωγής των μονάδων της ΔΕΗ υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος αυτό, εξ όσων γνωρίζω. Κατά συνέπεια, ένας παραγωγός – κάτοικος πολύ μικρού νησιού θα μπορούσε να έχει το χρόνο εισόδημα ίσο με 3.000 ευρώ από ένα μικρό σύστημα ώστε να αντισταθμίσει εν μέρει το υψηλότερο κόστος διαμονής και διαβίωσης. Γενικά, η πρακτική αυτή θα μπορούσε να αποτελεί ένα σοβαρό μέσο συγκράτησης των πληθυσμών σε εθνικά ευαίσθητες περιοχές, χωρίς καμία απολύτως επιβάρυνση για το κράτος και τον Έλληνα φορολογούμενο».
Πιστεύετε πως οι εξελίξεις στην ενέργεια θα ενισχύσουν την ελληνική ναυτιλία;
«Αναμφισβήτητα η μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου με πλοία, ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης και γενικότερα – εκτός Ελλάδος – η δυνατότητα εγκαταστάσεων υπεράκτιας αιολικής ενέργειας θέμα πολύ ενδιαφέρον και με πολλές προοπτικές, όπως και η αυξανόμενη ζήτηση σε πετρέλαιο στις αναπτυσσόμενες χώρες, θα έχουν θετικές επιπτώσεις στην ελληνική ναυτιλία, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα».
Κύριε Κρεμλή, πως εξηγείτε ότι ένα κόμμα, αυτό των Οικολόγων αποσπά στις δημοσκοπήσεις ποσοστό της τάξεως του 4%;
«Οι προσδοκίες των πολιτών για το περιβάλλον είναι μεγάλες και τα πρόσφατα μέτρα της Ε.Ε. για το περιβάλλον, το κλίμα και την ενέργεια τις ενισχύουν. Το Κόμμα των Οικολόγων εκφράζει σε κάποιο βαθμό τις ανησυχίες της κοινωνίας των πολιτών για τα θέματα αυτά».
(Από την εφημερίδα ΕΞΠΡΕΣ, 08/02/2009)