Ένα ρινγκ στο οποίο θα παιχθεί η πρωτοκαθεδρία στο νέο -μετά την κρίση- κόσμο στήνεται στο Λονδίνο ενόψει της συνόδου του G-20.
Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι η άλφα ή η βήτα θεραπευτική αγωγή στην κρίση. Είναι η αναδιάταξη της παγκόσμιας οικονομικής και πολιτική σκακιέρας. Οι όροι του νέου «μεγάλου παιχνιδιού». Θα διατηρηθεί η ηγεμονία της αμερικανοβρετανικής χρηματοπιστωτικής ελίτ με κάποιες επιμέρους παραχωρήσεις, ή θα τεθούν οι βάσεις ανακατανομής της παγκόσμιας εξουσίας στην πορεία προς έναν πολυπολικό κόσμο;
Ολοι συμφωνούν πως διακυβεύονται τεράστια συμφέροντα και απόδειξη είναι οι φοβερές πιέσεις και παρεμβάσεις που έχουν προηγηθεί για τη διαμόρφωση κλίματος ευνοϊκού για την κάθε πλευρά. Τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε:
Την επανειλημμένη υιοθέτηση του μοντέλου «ο καλός (ΗΠΑ), ο κακός (Ε.Ε.) και ο άσχημος (Κίνα)» σχετικά με την επάρκεια ή μη της οικονομικής πολιτικής για την αντιμετώπιση της κρίσης. Οι ΗΠΑ πλειοδοτούν σε μέτρα τονωτικά της οικονομίας. Αντίθετα, η Ε.Ε. κωλυσιεργεί και υπολείπεται στην ενίσχυση της ζήτησης με το επιχείρημα ότι πρέπει να προηγηθεί παγκόσμια μεταρρύθμιση του συστήματος (νέοι κανόνες, έλεγχοι και εποπτεία). Η Κίνα, από την πλευρά της, λαμβάνει μέτρα αποκλειστικά με γνώμονα την ενίσχυση της εσωτερικής της οικονομίας.
Την εντονότατη προβολή που απέκτησε τον τελευταίο 1-1,5 μήνα η «ανατολικοευρωπαϊκή κρίση» και η καμπάνια, από τον αγγλοσαξονικό κυρίως τύπο, για την ανάγκη διάσωσης των εκτεθειμένων σε αυτήν δυτικοευρωπαϊκών τραπεζών μέσω της διοχέτευσης μαζικής βοήθειας από την Ε.Ε. στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Την πρόταση από τη Ρωσία αρχικά (και την Κίνα στη συνέχεια) για την προτεραιότητα που δίνει για το G20 το Κρεμλίνο στη δημιουργία ενός υπερεθνικού νομίσματος (όπως είναι τα «Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα», που σήμερα είναι λογιστική μονάδα στο ΔΝΤ) από τους διεθνείς οργανισμούς ως μέρος της μεταρρύθμισης του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος (ρεπορτάζ στη σελ. 6).
Την ανακοίνωση του νέου πλάνου (Γκάιτνερ) διάσωσης του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι ΗΠΑ ρίχνουν στην αγορά 1 τρισ. δολάρια για απευθείας αγορές κρατικών ομολόγων (300 δισ.) και πιστωτικών τίτλων, κυρίως τοξικά τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια (700 δισ.). Το μέτρο (που ισοδυναμεί με εκτύπωση χρήματος, καθώς το Fed αγοράζει περιουσιακά στοιχεία δίνοντας δολάρια) επιχειρείται να προβληθεί ως ένδειξη της αμερικανικής αποφασιστικότητας για τον εξοβελισμό της κρίσης και την αποκατάσταση της ομαλότητας στις αγορές.
Προκάλεσε άνοδο 20% των χρηματιστηρίων, καθώς οι αγορές θεώρησαν ότι με την κίνηση αυτή απομακρύνεται ο κίνδυνος κρατικοποιήσεων τραπεζών. Είχε ως συνέπεια, όμως, την κάθετη πτώση του δολαρίου. Προκάλεσε όμως και αντίδραση από την Κίνα που ανησυχεί για το μέλλον των επενδύσεών της σε αμερικανικά ομόλογα από τον πληθωριστικό κίνδυνο (βλ. υποτίμηση δολαρίου).
Την παράλληλη πρόταση ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ σχετικά με τη δυνητική αντικατάσταση του δολαρίου από ένα νέο διεθνές αποθεματικό νόμισμα όπως παλιότερα το ευρωπαϊκό ECU ή τα Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα του ΔΝΤ.
Την έντονη αντίδραση της Μόσχας στην ξεχωριστή συμφωνία Ε.Ε.-Ουκρανίας για το φυσικό αέριο και την απειλή αλλαγής στάσης στην προμήθειά του εφόσον δεν λαμβάνεται υπόψη σε παρόμοιες συμφωνίες.
Την «απόρριψη» από την Ε.Ε. (Χ. Αλμούνια) της κινεζικής πρότασης για δημιουργία νέου διεθνούς νομίσματος με τη διασαφήνιση πως το δολάριο θα παραμείνει το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα στο... ορατό μέλλον (24/3).
Την καταδίκη από τον προεδρεύοντα της Ε.Ε. τσέχο «έκπτωτο» πρωθυπουργό Τοπόλανεκ των αμερικανικών σχεδίων ανάκαμψης της οικονομίας γιατί οδηγούν σε λάθος δρόμο και -με τα ελλείμματα που δημιουργούν- υποσκάπτουν τη σταθερότητα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Την πρώτη αποτυχημένη βρετανική έκδοση ομολόγων (25/3) που είχε ως αποτέλεσμα να καταρρακώσει το γόητρο του πρωθυπουργού Μπράουν και να διαβρώσει το κύρος με το οποίο επιδίωκε να επενδύσει τις βρετανικές θέσεις στο G20. Μία ημέρα πριν απ' την αρνητική ψήφο των αγορών, ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Μ. Κινγκ, είχε προειδοποιήσει πως δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αύξησης των δαπανών βάζοντας φρένο στα σχέδια του Μπράουν.
Ως διορθωτικές κινήσεις αμοιβαίας υποχώρησης στις εκατέρωθεν πιέσεις αξίζει να σημειωθούν η ανακοίνωση του αμερικανού υπουργού Οικονομίας Γκάιτνερ πως θα προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για τη χρηματοπιστωτική μεταρρύθμιση στις ΗΠΑ, καθώς και η απόφαση της γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ να αυξήσει την κρατική βοήθεια εγγυήσεων προς τις επιχειρήσεις.
(Από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 29/03/2009)