Μεγάλο προβληματισμό τόσο σε κύκλους της ουγγρικής κυβέρνησης όσο και τις Ευρωπαϊκής Ένωσης προκάλεσε η προχθεσινή εξαγορά του 21,2% του μετοχικού κεφαλαίου της MOL Plc., ομίλου πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ουγγαρίας από την ρωσική εταιρεία παραγωγής πετρελαίου Surgutneftegas αντί του ποσού των 1,4 δισ. ευρώ.
Η Surgutneftegas, η οποία έχει ρευστότητα άνω των 20 δις δολαρίων, διοικείται από τον Vladimir Bogdanov, γενικό διευθυντή της εταιρείας και θεωρούμενο ως στενό σύμμαχο του Ρώσου πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν. Την στιγμή που οι μεγάλες κρατικές εταιρείες της Ρωσίας Gazprom και Rosneft βαρύνονται με χρέη, η Surgutneftegas είναι η μόνη που μπορεί να επεκτείνει την επιρροή της Μόσχας στην Ευρώπη, καθώς, μάλιστα, η Ε.Ε. ψάχνει τρόπους διαφοροποίησης των προμηθειών της σε φυσικό αέριο, ώστε να απεξαρτηθεί από την Ρωσία.
Ο αιφνιδιασμός της εξαγοράς του συγκεκριμένου μεριδίου της MOL από την αυστριακή OMV εκ μέρους Surgutneftegas ήταν μεγάλος για την κυβέρνηση της Ουγγαρίας. Όπως δήλωσε ο Ούγγρος Υπουργός Οικονομικών Janos Veres, τα νέα ήταν «μία έκπληξη για την ουγγρική κυβέρνηση». Πρόσθεσε, δε, ότι η βουδαπέστη θα θέσει το ζήτημα σε συζήτηση με την ρωσική κυβέρνηση μόλις η Surgutneftegas κάνει γνωστές περισσότερες λεπτομέρειεςσχετικά με τις μελλοντικές της προθέσεις.
Ακόμη μεγαλύτερη, όμως, ήταν η έκπληξη της ίδιας της διοίκησης της MOL, η οποία σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι πληροφορήθηκε την μεταβίβαση των μετοχών από τον Τύπο ! Η ανακοίνωση προσθέτει ότι «οι προθέσεις της Surgutneftegas, όπως διαγράφονται στην δήλωσή της, δεν είναι ξεκάθαρες». Αξίζει να σημειωθεί ότι η διοίκηση της ουγγρικής εταιρείας είχε τον περασμένο Αύγουστο αντιταχθεί στην προσπάθεια της αυστριακής εταιρείας να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της MOL.
Αν και η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν σημαίνει ότι η ουγγρική εταιρεία περνά υπό ρωσικό έλεγχο, μπορεί, ωστόσο, σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα των Financial Times, να υποβαθμίσει τις προσπάθειες για μία κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική, ιδίως απέναντι στην Ρωσία. «Αυτό συμβαίνει τόσο συχνά. Οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. συμφωνούν κάτι στις Βρυξέλλες και μετά επιστρέφουν στις χώρες για να κάνουν τις δικές τους συμφωνίες», σχολίασε την εν λόγω εξέλιξη ανώτερος αξιωματούχος της Ε.Ε.
Η ίδια η Surgutneftegas, η οποία είναι η τέταρτη πετρελαιοπαραγωγός εταιρεία στην Ρωσία, σε δήλωσή της αναφέρει ότι επιθυμεί να επεκτείνει την δραστηριότητά της ως κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, προσθέτοντας ότι έχει ήδη μεγάλης κλίμακας παραγωγή, αλλά με λιγότερη έμφαση στην διύλιση και την διανομή. Ενδιαφέρον είναι ότι όσον αφορά τις προθέσεις της, υπογραμμίζει: «Ενδιαφερόμαστε πολύ για την Ανατολική Ευρώπη». Επίσης, δεν ξεκαθαρίζει αν πρόκειται να αρκεστεί στο μόλις αποκτηθέν μερίδιο στην ουγγρική εταιρεία ή να αποκτήσει μεγαλύτερο, αναφέροντας απλά : «Θα θέλαμε να ολοκληρώσουνε την παρούσα συμφωνία και μετά να δούμε».
Η εταιρεία, όπως αναφέρει ανταπόκριση των χθεσινών Financial Times από την Μόσχα, παρήγε 1,24 εκατ. ημερησίως το 2008, εμφανίζοντας πτώση της τάξης του 4,6% σε σχέση με το 2007. Θεωρείται ως μία από τις πιο μυστικοπαθείς πετρελαϊκές εταιρείες στην Ρωσία, καθώς το καθεστώς ιδιοκτησίας του 76% των μετοχών της είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, με συνέπεια ο πραγματικός ιδιοκτήτης να παραμένει μυστήριο. Το υπόλοιπο 24% διακινείται στις ρωσικές χρηματαγορές.
Το μυστήριο επιτείνεται από το γεγονός ότι από το 2003 έπαυσε να δημοσιεύει αναφορές, παρ’ ότι άλλες εταιρείες του χώρου άρχισαν να κινούνται με μεγάλη διαφάνεια, με την διοίκησή της να επιμένει ότι δεν κατέχει μερίδιο μετοχών της εταιρείας. Επιπλέον, η Surgutneftegas έχει αναπτύξει στενή σχέση με τον, επίσης γνωστό για την μυστικοπάθειά του, έμπορο πετρελαίου Gunvor,ο οποίος από το 2003 έχει αναδειχθεί στον τρίτο μεγαλύτερο παίκτη του χώρου παγκοσμίως.
Για το πρώτο εννεάμηνο του 2008, η εταιρεία ανακοίνωσε κέρδη ύψους 3,5 δις δολαρίων, σύμφωνα με τα ρωσικά λογιστικά πρότυπα.