Είκοσι σχεδόν χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες παραμένουν μια απρόβλεπτη και ανεξέλεγκτη εστία αστάθειας, μια μόνιμη απειλή ψυχροπολεμικής εκτροπής των σχέσεων της Μόσχας με την Ουάσιγκτον και την Ε.Ε.
Τα όσα εκτυλίσσονται αυτές τις μέρες στην Μολδαβία αλλά και στην Γεωργία δείχνουν πόσο εύθραυστη είναι βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας που κατεγράφη μετά την είσοδο του Ομπάμα στον Λευκό Οίκο.
Οι ΗΠΑ και η Ρωσία δεν πρέπει να επιδίδονται σε συναγωνισμό για την κατοχύρωση επιρροής στην πρώην ΕΣΣΔ δήλωσε χθες ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Λαβρόφ σε μια δήλωση που αποτελεί μέρος της αλήθειας. Στην πραγματικότητα μια σειρά από λόγοι έχουν καταστήσει την πολιτική ζωή στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες υποχρεωτικό πεδίο αμερικανορωσικής αντιπαράθεσης:
-Ουάσιγκτον και Μόσχα δεν έχουν καταστήσει σαφείς τους στόχους τους στην περιοχή: Εξακολουθούν οι ΗΠΑ να θέλουν την ένταξη πρώην σοβιετικών δημοκρατιών στο ΝΑΤΟ; Μετά την εκλογή Ομπάμα ο στόχος στην πράξη φαίνεται να έχει εγκαταλειφθεί χωρίς όμως σαφή αμερικανική τοποθέτηση.
-Από τη μεριά της η Ρωσία δεν καθιστά σαφές τι είδους σχέσεις θέλει με τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, καθώς περιορίζεται να θέτει Βέτο στην πρόσδεση των χωρών της περιοχής στο ΝΑΤΟ. Τι θέλει λοιπόν η Μόσχα; Μια νέα Ομοσπονδία, μια χαλαρή συνομοσπονδία , ένα σχήμα σαν την Ε.Ε. ή ένα καθεστώς φινλανδοποίησης κρατών, που θα κρατούν τα γνωρίσματα της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας;
Η παραπάνω ασάφεια σε συνδυασμό με τον ανολοκλήρωτο ή ακόμη και προσχηματικό εκδημοκρατισμό στην πρώην ΕΣΣΔ έχει οδηγήσει τις πολιτικές δυνάμεις των χωρών αυτών να αναζητούν τη στήριξη και πολύ περισσότερο την εμπλοκή είτε της Ρωσίας είτε των Ηνωμένων Πολιτειών, στην προσπάθειά τους να ανέλθουν ή να διατηρηθούν στην εξουσία:
- Για τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας - Γεωργίας τον περασμένο Αύγουστο παραμένει ακόμη αδιευκρίνιστο αν υπήρξαν ενθαρρύνσεις της κυβέρνησης Μπους προς τον Σαακασβίλι ή αν ο τελευταίος αποφάσισε μια τυχοδιωκτική φυγή προς τα εμπρός για να κρατηθεί στην εξουσία, θυμίζοντας τη χούντα της Αργεντινής που στην παρακμή της κατέλαβε τα Φώλκλαντς την άνοιξη του 1982.
-Για τον σημερινό αναβρασμό στη Μολδαβία και τη Γεωργία ένα είναι βέβαιο: Οι εξελίξεις δυσχεραίνουν την προσπάθεια του Ομπάμα να καθορίσει το εύρος του διαλόγου με τη Μόσχα, καθώς η Ατζέντα των διμερών εκκρεμοτήτων ξεκινά από την Αντιπυραυλική Ασπίδα σε Πολωνία - Τσεχία, περιλαμβάνει τη δραστική μείωση των πυρηνικών οπλοστασίων, αλλά και την αντιπαράθεση για τη διαχείριση και την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου στον Καύκασο και στην Κεντρική Ασία. Πέραν των παραπάνω η Μολδαβία είναι μία ειδική περίπτωση: Οι Ρωσόφωνοι έχουν ήδη προχωρήσει στην απόσχιση της Τρανσδνειστρίας από το 1992, ενώ σήμερα η Ένωση με τους ομοεθνείς και ομόγλωσσους Ρουμάνους είναι μια προοπτική εξαιρετικά επικίνδυνη:
Με δεδομένη την ένταξη της Ρουμανίας σε ΝΑΤΟ-Ε.Ε μπορεί σε περίοδο κρίσης να αποκτήσει λαϊκό έρεισμα για μια δυναμική αλλαγής διεθνών συνόρων για πρώτη φορά μετα το 1989.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 10/04/2009)