«Oι δήμοι και οι κοινότητες των Περιφερειακών Συμβουλίων έχουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν ένα τέλος διαμονήςστις διανυκτερεύσεις των ξενοδοχείων της περιοχής τους, όπως επίσης κι ένα τέλος πάνω στις εξοχικές κατοικίες που βαρύνει τους ιδιοκτήτες. Το τέλος κυμαίνεται από 5% έως 16% επί του μισθώματος, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία κατατάσσονται τα τουριστικά καταλύματα. Τα έσοδα αυτά είναι ανεξάρτητα από τυχόν άλλες εισροές πόρων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση (π.χ. περιβαλλοντικοί φόροι) και προορίζονται για την κάλυψη εξόδων για τουριστικές υποδομές, καθώς και για την παροχή υπηρεσιών σχετικών με τον κλάδο του τουρισμού. Ένα μέρος των εσόδων πηγαίνει στο Περιφερειακό Ταμείο, το οποίο αναλαμβάνει και εκτελεί δράσεις για την τουριστική προβολή της ευρύτερης περιοχής, καθώς και για έργα σχετιζόμενα με τις δομές υποδοχής (π.χ. κέντρα τουριστικής πληροφόρησης)...».
Το εδάφιο δεν είναι βέβαια ελληνικό. Προέρχεται από ευρωπαϊκή χώρα, συγκεκριμένα τη Γαλλία, και είναι μέρος της νομοθεσίας που διέπει τους ανεξάρτητους και πετυχημένους αυτοδιοικητικούς θεσμούς. Σε μια χώρα όπου η αποκέντρωση της εξουσίας και της διοίκησης έχει γίνει πραγματικότητα σχεδόν ταυτόχρονα με την αστική επανάσταση, σε μια χώρα όπου ο τουρισμός δεν είναι της αρπαχτής, σε μια χώρα όπου τα κόμματα- ανεξαρτήτως πολιτικών αποχρώσεων- σέβονται τις αρχές της δημοκρατικής διακυβέρνησης. Και στην Ελλάδα ανήκομεν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε πολλά όμως κατ΄ ευφημισμόν. Αφού ούτε το «κεκτημένο» σεβόμαστε (ζητάμε διαρκώς εξαιρέσεις) ούτε μαθαίνουμε απ΄ την πολιτική ιστορία των λαών που ξεκίνησαν λίγο νωρίτερα από μας την πορεία προς το σύγχρονο κράτος.
Το «τέλος παρεπιδημούντων», αν και παλαιομοδίτικος όρος, είχε μια γεύση εκσυγχρονισμού. Εκκινούσε από την αρχή ότι η δημοτική φορολογία δεν είναι μια επαχθής συνθήκη για τον υπόχρεο, αλλά μια συμφωνία πάνω στην ανάγκη ύπαρξης κεντρικών ταμείων για την εξυπηρέτηση των συλλογικών αναγκών. Αφού δηλαδή οι ξενοδόχοι, οι εστιάτορες και οι ιδιοκτήτες νυχτερινών κέντρων συναποδέχονται το γεγονός ότι δεν μπορούν να κατασκευάζουν πλατείες, να συλλέγουν τα λύματα ή να φροντίζουν για την επάρκεια του νερού, αναθέτουν το έργο αυτό σε μια υπερκείμενη αρχή, τον δήμο ή την κοινότητα, η οποία έναντι των υπηρεσιών που τους παρέχει, ορίζει ένα τέλος ανάλογο του κόστους αυτών των υπηρεσιών. Είχε επίσης τη λογική ότι η υποχρέωση αυτή δεν μπορεί να επιβαρύνει ομοιογενώς το κοινωνικό σύνολο, αλλά τους χρήστες των παρεχόμενων αγαθών- όσο είναι δυνατόν να γίνει αυτή η διάκριση και με τον κίνδυνο καταχρηστικών εφαρμογών. Έτσι, αν σε μια τουριστική περιοχή τους θερινούς μήνες δεκαπλασιάζεται ο πληθυσμός- και επομένως και η ποσότητα των απορριμμάτων - κάποιος θα πρέπει να πληρώσει για τα εποχικά συνεργεία, τους εργολάβους, τα μηχανοκίνητα μέσα, τους χώρους διάθεσης κ.λπ. Είναι λογικό λοιπόν η «εταιρική συμφωνία» να αφορά τους επιτηδευματίες του τουρισμού, δηλαδή τους ωφελούμενους. Η πρόθεση της κυβέρνησης να μειώσει το τέλος από το 2% στο 0,5% δεν αποτελεί μόνο πλήγμα στην οικονομική αυτοδυναμία των ΟΤΑ όπως γενικώς πέρασε διά των πολιτικών και των εκπροσώπων στα μίντια. Είναι ένα βαθύ τραύμα στην έννοια των ανταποδοτικών εισφορών, που είναι το θεμέλιο κάθε υγιούς αγοράς με ειλικρινείς σχέσεις και καθαρούς λογαριασμούς.
«Ο ρυπαίνων πληρώνει» ήταν το σύνθημα της προηγούμενης δεκαετίας, που φάνηκε να το αποδέχονται οι πάντες, πολλοί προφανώς χωρίς να το κατανοούν. Όχι για να τιμωρηθεί το υποκείμενο της ρύπανσης, αλλά πρώτον για να κατανοήσει το μέγεθος της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης σε χρηματικούς όρους, και δεύτερον για να δώσει τη δυνατότητα σ΄ αυτόν που επιφορτίζεται την ευθύνη της αποκατάστασης, να διεκπεραιώσει για λογαριασμό του ένα κοινωφελές έργο. Η μείωση των τελών στέλνει το ανάποδο μήνυμα. Ότι το κράτος μπορεί να ορίζει κατά το δοκούν τα όρια της αυτοτέλειας, πως η στοχευμένη φορολογία δεν είναι παρά ένα τέχνασμα για την κάλυψη αλλότριων επιδιώξεων, ότι η Αυτοδιοίκηση οφείλει να επανέλθει στην επαιτεία για την αναπλήρωση των ελλειμμάτων και πως η (αναμενόμενη) κρίση στον τουρισμό θα αναστραφεί με δωράκια προς μια υποψήφια πελατεία. Αρκεί βέβαια να βρεθεί κάποιος να μαζέψει τα σκουπίδια...
Ο Ηλίας Ευθυμιόπουλος είναι πρώην υφυπουργός.
(Από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 09/04/2009)