Του κ. Κόλμερ
Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, μετρούμενος από τις μεταβολές του γενικού δείκτου τιμών, υπεχώρησε στο 3,5% τον Ιούλιο του τρ. Έτους, έναντι 3,8% του προηγουμένου μηνός, Ιουνίου. Δηλαδή ελάχιστα εμειώθη κι αυτό χάρις στις θερινές εκπτώσεις.
Διαφορετική αντίληψη έχουν οι καταναλωτές, επισκεπτόμενοι τις αγορές, όπου διαπιστώνουν, ότι πολλά αγαθά έχουν ανατιμηθεί μέχρι και 300%, όπως τα φρούτα και λαχανικά, τα υγρά καύσιμα (8-10%) και διάφορες υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων του Τουρισμού 12%, των διδάκτρων ιδιωτικών σχολείων 12-15%, του τομέως της υγείας 15% κ.λπ κ.λπ
Η απόκλιση των εκτιμήσεων του πληθωρισμού της ΕΣΥΕ και της αγοραίας πραγματικότητος οφείλεται αφ' ενός στην παραπλάνηση της στατιστικής, αφετέρου στην πανευρωπαϊκή συνομωσία, ν' απαλλαγεί το ευρώ της τυχόν μομφής, ότι ευθύνεται για την άνοδο του κόστους ζωής, στις χώρες που το υιοθέτησαν.
Η πλάνη της στατιστικής οφείλεται στον τρόπο με τον οποίον συντάσσονται οι τιμάριθμοι κόστους ζωής. Εάν ένα αγαθό υπερτιμήθη 30% (λ.χ. η ζάχαρις) κι ένα άλλο ανετιμήθη αντιστοίχως (λ.χ. τα εισιτήρια του κινηματογράφου) ο μέσος όρος του τιμαρίθμου παραμένει αμετάβλητος, παρά το γεγονός ότι ο καταναλωτής της περιορίζει την κατανάλωση ζαχαρωδών και αυξάνει την δαπάνη ψυχαγωγίας του στο σινεμά.
Η αναθεώρηση των οικογενειακών λογαριασμών γίνεται εις τόσον αραιά χρονικά διαστήματα, ώστε δεν προλαμβάνει να συλλάβει την αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών. Η τσέπη όμως του καταναλωτού υποφέρει...
Ως προς την δυσμενή επίπτωση του ευρώ επί του κόστους ζωής στην Ευρωζώνη, ενδεικτική της ενοχής του είναι η ομολογία του Ινστιτούτου των Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), ότι "η εξέλιξη του δομικού πληθωρισμού (Σ.σ. δεν περιλαμβάνει τα οπωροκηπευτικά και καύσιμα, ωσάν ο καταναλωτής να είναι καταδικασμένος εις αβιταμίνωση ή "ενεργειακό θάνατον") αναδεικνύει την πιθανότητα οι επιπτώσεις από την κυκλοφορία του ευρώ να έχουν τελικά εκλείψει!
A contrario, "οι επιπτώσεις" του ευρώ δεν ομολογήθησαν. Ωστόσο η ευσεβής ευχή του ΙΟΒΕ δεν απαλλάσσει το ευρώ της ευθύνης για την άνοδο του κόστους ζωής στις χώρες που το υιοθέτησαν. Οι Φινλανδοί παραπονούνται ότι έχασαν την Σουηδική πελατεία των, λόγω των ανατιμήσεων που προκάλεσε το ευρώ στην αγορά των, λόγω των ανατιμήσεων που προκάλεσε το ευρώ στην αγορά των.
Οι Σουηδοί εμφανίζονται απρόθυμοι κατά πλειοψηφία στις σφυγμομετρήσεις, να το υιοθετήσουν και οι Έλληνες και οι ξένοι τουρίστες διαπορούν, πώς το ευρώ προκάλεσε μίαν τόσο μεγάλη άνοδο του κόστους ζωής στην μέχρι προ 2ετίας σχετικώς "φθηνή" (για τους ξένους) χώρα μας.
Τρεις αιτίες ευθύνονται για το γεγονός: Πρώτη, το φαινόμενο της "στρογγυλοποιήσεως" των τιμών από δραχμές σε ευρώ, πάντοτε προς τα άνω -ποτέ προς τα κάτω! Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανατίμηση των εφημερίδων από τις 250 δρχ. στις 341 (1 ευρώ) που αντιστοιχεί εις άνοδο 36%. Το φαινόμενο "της στρογγυλοποιήσεως" δεν εξετιμήθη επαρκώς υπό των οικονομολόγων "μας". Όταν λ.χ., μία ταραμοσαλάτα έκανε στην ταβέρνα 1.600 δρχ. η μερίδα, κατά την μετατροπή έπρεπε να χρεωθεί 4,70 ευρώ. Αντ' αυτής ετιμολογήθη 5 ευρώ "στρογγυλά", δηλ. ανετιμήθη κατά 65% εν μια νυκτί. Όταν ο ηλεκτρολόγος, για μια ωριαία επισκευή έπαιρνε 10.000 δρχ. ή 29,35 ευρώ, εύρε την ευκαιρία με την μεταβολή, να ζητήσει 40 ευρώ ανά επίσκεψη ή 13.630 δρχ. που σημαίνει άνοδο 36%!...
Δευτέρα αιτία των ανατιμήσεων ήταν οι, συνεπεία της μειώσεως των εισοδημάτων, προσπάθειες συντηρήσεως του τζίρου δια της ανόδου των τιμών. Μόλις οι επαγγελματοβιοτέχνες διαπίστωσαν πτώση των πωλήσεων ανέβασαν τις τιμές, να μη χάσουν εισπράξεις. Όσον το φαινόμενο της πτώσεως της ζητήσεως εντείνεται, τόσον αυξάνουν παραδόξως οι τιμές, ιδίως εις τομείς όπου ισχύουν ολιγοπωλιακές καταστάσεις (π.χ. στις ιατρικές και δικηγορικές υπηρεσίες).
Εκ τρίτου, η εισαγωγή του ευρώ επηρέασε καθοριστικά τον τρόπο που οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται τις εξελίξεις των τιμών. Πέραν του ότι το νόμισμα του ενός ευρώ συνεδυάσθη ψυχολογικώς με την... μία δραχμή (αν και διαφέρει κατά 340%) και το "κατοστάρικο" στο φιλοδώρημα αντικαταστάθη με ένα ή δύο ευρώ (6πλασιασμός!), οι καταναλωτές εξακολουθούν να μην αναγνωρίζουν τις κρυφές ή φανερές ανατιμήσεις αγαθών και υπηρεσιών, που πληρώνουν εις ευρώ, ενώ αντιθέτως βλέπουν με τρόμο τα εισοδήματά των να μην επαρκούν για την ικανοποίηση των στοιχειωδών των αναγκών, ιδίως μετά τις αυξήσεις των ταχυδρομικών, τηλεφωνικών, δημοτικών τελών και των άλλων κοινωφελών "υπηρεσιών".
Στις δυσμενείς εξελίξεις στο μέτωπο των τιμών προστέθηκαν οι αρνητικές επιπτώσεις εφέτος των καιρικών συνθηκών, η ταχυτέρα αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, τα διάφορα έτι εν ισχύει ιδιωτικά μονοπώλια (π.χ. των μεταφορέων) και η κάμψη της ανταγωνιστικότητος, λόγω της ανατιμήσεως του ευρώ, που έπληξε τον εξωευρωπαϊκό Τουρισμό μας. Ετσι η εικών του ... ευρω-πληθωρισμού κατέστη σκοτεινοτέρα. Γράφει σχετικώς το ΙΟΒΕ: "Οι επίσημες προβλέψεις του πληθωρισμού για το 2003 θεωρούνται επισφαλείς, ιδιαίτερα όσον αφορά στην πορεία του εισαγομένου πληθωρισμού".
Πράγματι, το αργό πετρέλαιο επανήλθε στα 30 δολάρια το βαρέλι εις πείσμα του "τερματισμού" του πολέμου στο Ιράκ. Εάν συνεχισθεί η κρίση στην Μέση Ανατολή, στην Ινδονησία, στην Βενεζουέλα, στην Ρωσσία-Τσετσενία, στο Αζερμπαϊτζάν (όπου ο τοπικός... σατράπης Χάιντερ Αλίεφ μάλλον απέθανε) αλλά και στην Καλιφόρνια, που κινδυνεύει να γίνει ακυβέρνητος Πολιτεία, τότε το πετρέλαιο όχι μόνον δεν θα φθηνήνει αλλ' ίσως ν' ανατιμηθεί, προς όφελος των πετρελαϊκών εταιρειών.
Οπότε ο επερχόμενος χειμώνας ίσως αποδειχθεί λίαν... "θερμός" στο μέτωπο του πληθωρισμού και ιδιαιτέρως ψυχρός δια τους μισθοσυντήρητους. Χαρακτηριστικές είναι οι προβλέψεις του εγχωρίου κλάδου των τροφίμων, οι επιχειρήσεις του οποίου προβλέπουν "έξαρση των πληθωριστικών πιέσεων, το προσεχές τρίμηνο" σύμφωνα με την τελευταία έρευνα οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ.
Εν κατακλείδι, ήταν στραβό το... κλίμα του πληθωρισμού εν Ελλάδι ήλθε και το ευρώ και το αποστράβωσε!
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 22/08/03)