Ενδιαφέρον για δέσμευση χωρητικότητας στον υποθαλάσσιο ελληνοϊταλικό αγωγό, ο οποίος θα κατασκευαστεί από τη μικτή ελληνοϊταλική εταιρεία «Ποσειδών» (ΔΕΠΑ-Εdison), διατυπώνουν μεγάλες ενεργειακές εταιρείες της Ευρώπης, όπως η νορβηγική StaoilHydro και η γερμανική Ε.ΟΝ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ν», το ενδιαφέρον εστιάζεται σε σχετικά μικρό ποσοστό της χωρητικότητας των 8,8 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως του υποθαλάσσιου αγωγού. Από αύτη τη χωρητικότητα, τα 6,4 δισ. κυβικά έχει συμφωνηθεί να τα διαχειρίζεται η Εdison, τα 1,6 δισ. κυβικά η ΔΕΠΑ και τα 800 εκατομμύρια κυβικά, σύμφωνα με σχετική απόφαση της Ε. Επιτροπής, θα πρέπει να διατεθούν σε τρίτους.
Αντικειμενικά, οι ποσότητες αυτές είναι μικρές για τα μεγέθη και τις ανάγκες των δύο εταιρειών. Ωστόσο, λόγω της καθυστέρησης που υπάρχει στην υλοποίηση μεγάλων έργων μεταφοράς αερίου (Nabucco, TAP), οι Ευρωπαίοι καταναλωτές φυσικού αερίου ενδιαφέρονται ακόμη και για τη μικρότερη διαθεσιμότητα, σε έργα που δείχνουν ότι έχουν ισχυρότερες προοπτικές υλοποίησης, όπως είναι ο ελληνοϊταλικός αγωγός.
Σχετικά θα πρέπει να σημειωθεί ότι η StatoilHydro, συμμετέχει μαζί με την ελβετική EGL, στο σχέδιο του Transadriatic Pipeline -ΤΑΡ, ενός αγωγού που θα ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και μέσω Αλβανίας θα μεταφέρει υποθαλασσίως αέριο στην Ιταλία. Η προέλευση του αερίου αυτού θα είναι από το Ιράν, με το οποίο ήδη έχουν υπογράψει προκαταρκτική συμφωνία για 5,5 δισ. κυβικά ετησίως και από το Αζερμπαϊτζάν, όπου η StatoilHydro, συμμετέχει ως μέλος κοινοπραξίας στην εκμετάλλευση του κοιτάσματος του Sach Deniz στην Κασπία.
Ωστόσο το όλο σχέδιο του αγωγού καθυστερεί ακόμη, για λόγους πολιτικούς (Ιράν), αλλά και εμπορικούς (διαφωνία Τουρκίας Αζερμπαϊτζάν για τους όρους διέλευσης του αζερικού αερίου από το τουρκικό δίκτυο). Ετσι οι συμμετέχοντες και κυρίως η StatoilHydro, επιδιώκει να διασφαλίσει χωρητικότητα σε αγωγό που δείχνει ότι μπορεί να κατασκευαστεί γρηγορότερα, όπως ο ελληνοϊταλικός.
Παρά τις δυσκολίες, τα μεγάλα σχέδια όπως του ΤΑΡ, βρίσκονται πάντα στο στόχαστρο των μεγάλων ενεργειακών εταιρειών. Ετσι πληροφορίες της «Ν» αναφέρουν ότι η Ε.ΟΝ, έχει κάνει προκαταρκτικές επαφές με τη StatoilHydro για την είσοδό της στον ΤΑΡ, χωρίς όμως αυτές να προχωρήσουν ιδιαίτερα.
Η ελληνική στάση
Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των αιτημάτων για παραχώρηση μέρους της χωρητικότητας του ελληνοϊταλικού αγωγού σε τρίτους, από την πλευρά της ΔΕΠΑ τηρείται στάση αναμονής. Ο λόγος είναι ότι κατ΄αρχήν θα πρέπει να ολοκληρωθεί η σύνταξη του κώδικα διαχείρισης του ελληνοϊταλικού αγωγού, έργο που έχει αναλάβει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Επιπλέον γίνεται σαφές, ότι από τη στιγμή που υπάρχει τόσο μεγάλη ζήτηση για τον αγωγό αυτό, θα πρέπει να εξασφαλιστεί και το μέγιστο δυνατό όφελος για την ελληνική πλευρά.
Τέλος, να σημειωθεί ότι όλες αυτές οι κινήσεις γίνονται χωρίς να έχει επιλυθεί το πρόβλημα της διέλευσης του αζερικού αερίου από την Τουρκία, καθώς τα έργα μεταφοράς, θα τροφοδοτηθούν πρωτίστως με αέριο προέλευσης Αζερμπαϊτζάν. Πληροφορίες από τις άμεσα ενδιαφερόμενες εταιρείες, αναφέρουν ότι έχει επέλθει προσέγγιση μεταξύ της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν, ως προς το είδος του ανταλλάγματος που θα λαμβάνει η πρώτη για τη διάθεση του δικτύου της.
Συγκεκριμένα μιλούν για ποσότητες φυσικού αερίου ύψους περίπου 4 δισ. κυβικών μέτρων που θα κρατά η Τουρκία για τις ανάγκες της. Ωστόσο, η διαφορά παραμένει με την τιμολόγηση της ποσότητας αυτής, για την οποία η μεν Τουρκία ζητεί να έχει ειδικό χαμηλό τιμολόγιο, ενώ το Αζερμπαϊτζάν αντιπροτείνει μόνο το μισό της ποσότητας να τιμολογείται με χαμηλότερη τιμή.
Σε κάθε περίπτωση, η διαφορά δείχνει να γεφυρώνεται, εξ ου και το γενικότερο ενδιαφέρον για τον ελληνοϊταλικό αγωγό, ο οποίος με τις σχετικά μικρές ποσότητες για τις οποίες σχεδιάστηκε, δείχνει ότι έχει προοπτικές ολοκλήρωσης.
(Από την εφημερίδα Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 14/04/2009)