Η διασύνδεση είναι η έννοια-κλειδί όσον αφορά την αποτελεσματική διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου και, άρα, θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για κάθε νέα στρατηγική ενεργειακής ασφάλειας, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό ήταν το μήνυμα όλων των ομιλητών του Energy Business Forum που λαμβάνει χώρα στα πλαίσια της σημερινής, πρώτης ημέρας της διήμερης Ενεργειακής Συνόδου με τίτλο: «Natural Gas for Europe: Security and Partnership», που πραγματοποιείται στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, Σόφια.
Το Energy Business Forum άνοιξε τις εργασίες της Συνόδου στην οποία συμμετέχουν πολιτικοί από 29 χώρες του Εύξεινου Πόντου και της Κασπίας, της Κεντρικής Ασίας, της Μέσης Ανατολής, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις ΗΠΑ. Ανάμεσα στους κεντρικούς συμμετέχοντες είναι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Jose Manuel Barroso, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για ενεργειακά ζητήματα στην Ευρασία κ. Richard L. Morningstar, ο Έλληνας πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής, ο Τούρκος Πρόεδρος κ. Abdullah Gul, καθώς και πρόεδροι και πρωθυπουργοί από άλλες επτά χώρες.
Δύο φιλόδοξοι στόχοι της Συνόδου είναι η θεμελίωση μίας νέας ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής και η εντατικοποίηση του διαλόγου ανάμεσα στις χώρες αγοράς, πώλησης ή διέλευσης του φυσικού αερίου.
«Η κρίση του περασμένου Ιανουαρίου ανέδειξε την ανάγκη της διασύνδεσης», τόνισε στην εναρκτήρια ομιλία του στο Energy Business Forum ο Βούλγαρος πρωθυπουργός κ. Sergei Stanishev, προσθέτοντας ότι δεν πρέπει να χαθεί η ευκαιρία ενίσχυσης της διασύνδεσης ανάμεσα στις γειτονικές χώρες και κατ’ επέκταση σε όλη την Ευρώπη.
Επισήμανε ότι, για την περίπτωση της Βουλγαρίας, αυτό σημαίνει διασύνδεση σχετικά με το φυσικό αέριο με την Ελλάδα, την Τουρκία και την Ρουμανία και εξάρτηση από τρεις, τουλάχιστον, προμηθευτές. Υπενθυμίζεται ότι η γειτονική χώρα ήταν από εκείνες που επλήγησαν από την διακοπή της ροής του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας προς την Ευρώπη στις αρχές του έτους. Η πλήρης εξάρτησή της από τις ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου επέφερε ζημίες ύψους 250 εκατ. ευρώ ή 500 εκατ. λέβα.
Ο Υπουργός Ενέργειας και Οικονομίας της Βουλγαρίας κ. Petar Dimitrov στην δική του ομιλία τόνισε ότι το σενάριο των πολλαπλών προμηθευτών θα μπορούσε όχι μόνο να συμβάλει στην ενίσχυση της περιφερειακής ενεργειακής ασφάλειας, αλλά και στην δυναμικότητα της διέλευσης του φυσικού αερίου, καθώς η ύπαρξη πολλαπλών προμηθευτών συνήθως σημαίνει και την ύπαρξη πολλαπλών οδών διέλευσης.
Αν σχέδια όπως ο Nabucco και ο Southstream καρποφορήσουν, η ροή φυσικού αερίου μέσω Βουλγαρίας θα ανέλθει από τα 17 στα 80 bcm, σύμφωνα με τον κ. Dimitrov. Αυτό εγείρει ένα άλλο ερώτημα που αφορά όχι μόνο την Βουλγαρία, αλλά και κάθε χώρα διέλευσης: πώς θα διασφαλιστούν δίκαια τέλη διέλευσης που θα καλύπτουν το επενδυτικό και λειτουργικό κόστος των αγωγών φυσικού αερίου.
Προέτρεψε, επίσης, να υπάρξει πολιτική βούληση, παρακάμπτοντας ακόμη και την λογική της οικονομικής σκοπιμότητας, όσον αφορά για διεθνή επενδυτικά σχέδια μεγάλης κλίμακας, όπως ο Nabucco, οSouth Stream και οTGI. «Όσο περισσότεροι αγωγοί φυσικού αερίου, τόσο το καλύτερο», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Dimitrov.
Στελέχη κορυφαίων εταιρειών του τομέα του φυσικού αερίου στην περιοχή, με την σειρά τους, απηύθυναν έκκληση για επιτάχυνση των διαδικασιών σχετικά με τον Nabucco, το σχέδιο που θα διευκολύνει την δημιουργία ενός ευρύτερου Νοτίου Διαδρόμου ανάμεσα στις κεντρασιατικές προμηθεύτριες χώρες και την Ευρώπη. Στην παρούσα συγκυρία, το μεγαλύτερο εμπόδιο στην υλοποίησή του είναι η διαφωνία σχετικά με τις διερχόμενες ποσότητες ανάμεσα στην Τουρκία και τους μετόχους του Nabucco.
«Η παρτίδα του πόκερ έχει τελειώσει και είναι ώρα να ληφθούν αποφάσεις», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Jeremy Ellis, διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξής της RWE Supply & Trading GmbH, της εταιρείας παροχής φυσικού αερίου της γερμανικών συμφερόντων RWE. Πρόσθεσε, επίσης, ότι προσδοκά στην Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. για ενεργειακά θέματα στις 9 Μαΐου στην Πράγα να ληφθεί μία γενναία απόφαση για τον Nabucco.
Ο ειδικός σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας του οίκου Platts, John Roberts, συντάχθηκε με την άποψη του κ. Ellis και επικεντρώθηκε στον ρόλο του Τουρκμενιστάν, εκτιμώντας ότι θα μπορούσε να αποτελέσει την απάντηση στο ερώτημα της αξιοποίησης μίας νέας σημαντικής πηγής φυσικού αερίου.
Υποστήριξε επίσης την ιδέα ενός ενιαίου τέλους διέλευσης ανά χιλιόμετρο, που θα μπορούσε να επιλύσει την επίμονη διένεξη ανάμεσα στις χώρες πώλησης και τις χώρες διέλευσης του φυσικού αερίου. «Αν θέλετε να σκοτώσετε ένα επιχειρηματικό σχέδιο, επιβάλλεται σε αυτό τέλη με πολιτικά κίνητρα», τόνισε, σκιαγραφώντας την παρούσα κατάσταση.
Επίσης, ο επικεφαλής του διεθνούς τομέα του ρωσικού κολοσσού φυσικού αερίου Gazprom κ. Stanislav Tsygankov υπογράμμισε στην τοποθέτησή του ότι προσδοκά ουσιαστική υποστήριξη της Ε.Ε. προς τον South Stream.
Από την πλευρά του, στην εναρκτήρια ομιλία του προς τους προσκεκλημένους στην Ενεργειακής Συνόδου, ο Πρόεδρος της Βουλγαρίας κ. Georgi Purvanov παραδέχθηκε ότι η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένη και ότι θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους 400 δις ευρώ ως το 2030 για την ανάπτυξη των σχετικών υποδομών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εξάλλου, δεν έχει ακόμη θεσπίσει ένα εναρμονισμένο ρυθμιστικό πλαίσιο, ενώ πολύ δουλειά απαιτείται όσον αφορά την διασφάλιση της διαφοροποίησης των προμηθειών.
Απαιτείται όπως η Ευρώπη επεξεργαστεί μία νέα ενεργειακή στρατηγική που θα διασφαλίζει την ανάδυση της Ε.Ε. ως μίας ευέλικτης και ανταγωνιστικής αγοράς, ώστε να ξεπεραστούν απαρχαιωμένες αντιλήψεις σχετικά με την ενέργεια. Σύμφωνα με τον Βούλγαρο Πρόεδρο βασικά σημεία του σχεδίου αυτού θα πρέπει να είναι ένα κοινό και μακροπρόθεσμο ρυθμιστικό πλαίσιο, ανεξάρτητες υποδομές φυσικού αερίου, η κατασκευή επιπλέον αποθηκευτικών εγκαταστάσεων και σταθμών επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Ο κ. Purvanov τόνισε, επίσης, την ανάγκη δημιουργίας ενός παρατηρητηρίου στην Ε.Ε. που θα επιβλέπει αποτελεσματικά τις ενεργειακές ροές και τις σχετικές επενδύσεις και το οποίο θα πρέπει να εργάζεται από κοινού με το παρατηρητήριο αγοράς της Ένωσης. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι η Βουλγαρία είναι έτοιμη να φιλοξενήσει την έδρα του.
Τέλος, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Jose Manuel Barroso εξήρε την ανάγκη για μεγαλύτερη αλληλεξάρτηση, χωρίς, όμως, να θίγονται τα εθνικά συμφέροντα. «Η αλληλεξάρτηση πρέπει να εξισορροπείται από την αρχή της αλληλεγγύης», πρόσθεσε ο κ. Barrosο, υπενθυμίζοντας ότι η Ε.Ε. έχει δεσμεύσει 3,75 δις ευρώ για ενεργειακά προγράμματα.