Tου Θ. Σκυλακάκη
Oπως κάθε Σεπτέμβριο η Διεθνής Εκθεση Θεσσαλονίκης δίνει την ευκαιρία στην κυβέρνηση να παρουσιάσει την οικονομική της πολιτική για το επόμενο έτος. Στην προκειμένη περίπτωση καθώς προσεγγίζουμε προς τις επόμενες εθνικές εκλογές, οι οποίες θα γίνουν το αργότερο μέχρι τον Μάιο του 2004, ο κ. Σημίτης είναι υποχρεωμένος να παρουσιάσει τόσο τον απολογισμό του κυβερνητικού έργου στον κρίσιμο αυτό τομέα, όσο και τις προοπτικές της επομένης τετραετίας.
Το δυστύχημα για την κυβέρνηση είναι ότι όσο περισσότερο το εκλογικό σώμα εξετάζει τις μακροπρόθεσμες προοπτικές, τόσο μειώνεται η πειστικότητα της δικής της επιχειρηματολογίας.
Πράγματι στη διάρκεια του επόμενου έτους, εξ αιτίας της αυξημένης ζήτησης που προκαλούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες (αυξημένα έσοδα από τουρισμό και κορύφωση ολυμπιακών έργων), το Τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και τα κυβερνητικά προεκλογικά πακέτα, θα προκληθεί μια πρόσκαιρη οικονομική αναθέρμανση. Όμως στα επόμενα έτη, από το 2005 και μετά, μια σειρά από οικονομικές εξελίξεις οδηγούν αναπόφευκτα σχεδόν σε μια βαθιά και μακροχρόνια οικονομική κρίση.
Το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων θα προκαλέσει δραστική αύξηση της ανεργίας. Στα αμέσως επόμενα χρόνια θα αρχίσει η μείωση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, καθώς το Τέταρτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης θα επικεντρωθεί στις χώρες της διεύρυνσης, ενώ θα προχωρεί με ανάλογες συνέπειες και η μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Η απάντηση της κυβέρνησης Σημίτη στις δυσμενείς αυτές προβλέψεις, η οποία δόθηκε πριν λίγους μήνες δια στόματος του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας κ. Ν. Χριστοδουλάκη, είναι ότι η επερχόμενη κρίση θα αντιμετωπιστεί με τη βοήθεια της δυναμικής που θα προσφέρει στην οικονομία η ολοκλήρωση των μεγάλων έργων. Επιχειρηματολογία όμως με ελάχιστη πειστικότητα, αφού τα μεγάλα έργα από μόνα τους δεν αποτελούν ικανή προϋπόθεση για την δημιουργία αναπτυξιακής δυναμικής αν δεν συνοδεύονται από διαρθρωτικές αλλαγές και δημοσιονομική σταθερότητα. Προϋποθέσεις που στην προκειμένη περίπτωση δεν υπάρχουν.
Η κυβέρνηση Σημίτη, στη διάρκεια ιδίως της δεύτερης τετραετίας, δεν προχώρησε τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές (χαρακτηριστικό παράδειγμα το ασφαλιστικό), ενώ δημοσιονομικά η οικονομία βρίσκεται σε φάση επιταχυνόμενης επιδείνωσης. Υπάρχει σοβαρή υστέρηση εσόδων, συστηματική απόκρυψη ελλειμμάτων και μόλις ξεκίνησε μια μακρά και διόλου ενθαρρυντική από δημοσιονομικής πλευράς, περίοδος προεκλογικών παροχών.
Απόδειξη των ιδιαίτερων δημοσιονομικών δυσκολιών είναι και η αδυναμία της κυβέρνησης να αποδώσει στην τοπική αυτοδιοίκηση τους πόρους που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία. Πρακτική που προκαλεί την αντίδραση τοπικών αρχόντων σε ολόκληρη τη χώρα (εξ ου και οι μαύρες σημαίες στην Δήμο της ίδιας της πόλης όπου φιλοξενείται η Διεθνής Εκθεση).
Τα μεγάλα έργα των τελευταίων ετών –κυρίως συγκοινωνιακά και αθλητικά– θα έχουν όταν ολοκληρωθούν (με ευρωπαϊκά κυρίως χρήματα), θετικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής. Δεν αρκούν όμως για να αποτρέψουν την επερχόμενη κρίση όταν χωλαίνουν τα άλλα δύο πόδια της οικονομίας (διαρθρωτικές αλλαγές και δημοσιονομική σταθερότητα). Η κυβέρνηση Σημίτη δεν διαθέτει οικονομική πολιτική για την αντιμετώπιση της μεσοπρόθεσμα επερχόμενης κρίσης. Αυτή είναι η πραγματικότητα που δεν μπορεί να ωραιοποιήσει η επικείμενη ομιλία του πρωθυπουργού.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 26/08/03)