Σε συνέχεια των νέων ρυθμίσεων που ανακοινώθηκαν, προ ημερών, για την αγορά πετρελαιοειδών προϊόντων, με εγκύκλιο του Υπουργού Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη και του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Κωστή Μουσουρούλη, καθιερώνεται, στο εξής, η δυνατότητα λειτουργίας αυτόματων πωλητών στα πρατήρια υγρών καυσίμων και πέραν του ωραρίου λειτουργίας τους. Όπως επισημαίνεται σε σχετική σημερινή ανακοίνωση του Υπουργείου, το μέτρο αυτό φέρνει τους Έλληνες ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, καθώς, στα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ, η πρακτική αυτή ακολουθείται ευρύτατα.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού με την υπ’ αριθ. 334/V/2007 απόφασή της είχε, ήδη, υποδείξει τον τρόπο αυτό εφοδιασμού των αυτοκινήτων και μοτοσικλετών με καύσιμα ως ένα αναγκαίο μέτρο ενίσχυσης του ανταγωνισμού, με απώτερο στόχο τη διεύρυνση των επιλογών του καταναλωτή, που δυνητικά οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές.
Η εν λόγω ρύθμιση έρχεται σε συνέχεια πάγιας νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία περιορίζει την εφαρμογή του ωραρίου λειτουργίας μόνο στα επανδρωμένα πρατήρια. Σύμφωνα με την νομολογία αυτή, «κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 22 του ν. 3054/2002, οι οποίες θέτουν κανόνα περιοριστικό της επαγγελματικής ελευθερίας και, για το λόγο αυτό, ερμηνεύονται στενά, το προβλεπόμενο ωράριο λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίμων αφορά στα πρατήρια, όπου η εξυπηρέτηση των πελατών γίνεται με το προσωπικό αυτών, όχι δε και στα αυτόματα μηχανήματα πώλησης υγρών καυσίμων, διότι προκειμένου για τα αυτόματα μηχανήματα, ενόψει του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους και του τρόπου λειτουργίας τους, δεν συντρέχουν οι λόγοι, για τους οποίους, όπως προκύπτει και από την εισηγητική έκθεση του ν. 3054/2002, προβλέπεται η θέσπιση ωραρίου λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίμων.»
Με την εφαρμογή της νέας ρύθμισης, όπως υπογραμμίζεται στην σημερινή ανακοίνωση, πέραν των πρατηρίων που παραμένουν ανοιχτά τις νυχτερινές ώρες και αργίες και ορίζονται στις αποφάσεις των οικείων νομαρχιών, οι καταναλωτές, θα μπορούν να ανεφοδιάζονται και σε (κλειστά) πρατήρια στα οποία λειτουργούν αυτόματα μηχανήματα πώλησης υγρών καυσίμων.
Τα πρατήρια λειτουργούν, με υπαλλήλους, συγκεκριμένες ώρες της ημέρας αλλά οι αυτοκινητιστές και οι επαγγελματίες οδηγοί έχουν τη δυνατότητα ανεφοδιασμού οποτεδήποτε το επιθυμούν με τη μέθοδο της αυτοεξυπηρέτησης (self-service). Η ανακοίνωση αποσαφηνίζει ότι πρόκειται για δυνατότητα και όχι υποχρέωση, πράγμα που σημαίνει ότι όσοι επιθυμούν να εξυπηρετηθούν από το εξειδικευμένο προσωπικό των πρατηρίων θα εξακολουθούν να έχουν αυτή την επιλογή, ακόμη και κατά τις αργίες και τις νυχτερινές ώρες, καθώς η υποχρεωτική εκ περιτροπής λειτουργία πρατηρίων, όπως προβλέπεται, ήδη, στη νομοθεσία παραμένει σε ισχύ. Υπογραμμίζεται, δε, ότι η λειτουργία των αυτόματων πωλητών, πέραν του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων, αφορά μόνο στα μηχανήματα αυτόματης πώλησης υγρών καυσίμων και δεν ισοδυναμεί με κατάργηση της απαγόρευσης λειτουργίας των επανδρωμένων πρατηρίων κατά τις ώρες αυτές, πλην των ρητώς αναφερομένων στις αντίστοιχες νομαρχιακές αποφάσεις.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης, στην ίδια ανακοίνωση, εκτιμά ότι οι πρατηριούχοι οφείλουν να χαιρετίσουν το μέτρο αυτό το οποίο θα δώσει νέα πνοή στον κλάδο και θα ευνοήσει την ανάπτυξη του υγιούς ανταγωνισμού και «εκτός ωραρίου», όπως άλλωστε επισημαίνει και η Επιτροπή Ανταγωνισμού: «Η ελεύθερη από άποψη χρονικών ορίων λειτουργία των πρατηρίων εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό με ευεργετικές επιδράσεις στις λιανικές τιμές (τιμές αντλίας). Η ελεύθερη και χωρίς χρονικούς περιορισμούς λειτουργία των πρατηρίων των υγρών καυσίμων δίνει μεγαλύτερη δυνατότητα επιλογής στον τελικό καταναλωτή με σημαντικά οφέλη για τον τελευταίο. Ο περιορισμός ως προς το ωράριο λειτουργίας των πρατηρίων δύναται να επιφέρει την αύξηση των τιμών από τα πρατήρια που λειτουργούν εκτός του ωραρίου και τα οποία επωφελούνται της απουσίας ανταγωνισμού.» Στην απόφαση του 2007, δε, η Ανεξάρτητη Αρχή είχε τονίσει ότι «Η αύξηση αυτή των τιμών μπορεί να συμπαρασύρει τις τιμές λιανικής πώλησης και εντός του κανονικού ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων.»
Παράλληλα, το Υπουργείο θεωρεί δεδομένο ότι η -επιβεβλημένη, άλλωστε και από την πάγια νομολογία του ΣτΕ- νέα εξέλιξη, θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα για τους καταναλωτές.
Στην ανακοίνωση τονίζεται, τέλος ότι στα πλαίσια της ιδιαίτερης μέριμνας για την ασφάλεια των πολιτών, οι κρατικές υπηρεσίες έχουν εκδώσει αναλυτικές εγκυκλίους (Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών) όπου περιγράφονται τα μέτρα ασφαλείας και πυρόσβεσης που οφείλουν να λαμβάνουν τα πρατήρια, τα οποία λειτουργούν με αυτόματους πωλητές, προκειμένου να εξαλειφθούν οποιεσδήποτε πιθανότητες ατυχήματος. Οι πρατηριούχοι που επιλέγουν την εγκατάσταση αυτόματων πωλητών και τη λειτουργία τους, εκτός του προκαθορισμένου, με τις εκάστοτε νομαρχιακές αποφάσεις, ωραρίου, οφείλουν να τηρούν όλες τις προϋποθέσεις ασφαλείας, που προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία για τα πρατήρια και, επιπλέον, τους ειδικούς όρους λειτουργίας αυτόματων μηχανημάτων πώλησης υγρών καυσίμων.