Του Νίκου Νικολάου
Η φιλόδοξη «Χάρτα Σύγκλισης» που πανηγυρικά ανακοίνωσε στις 9/9 στο Ζάππειο ο κ. Πρωθυπουργός ανεξάρτητα από τους επικοινωνιακούς, δηλαδή προεκλογικούς στόχους που έχει και οι οποίοι είναι ορατοί διά γυμνού οφθαλμού, αποτελεί μα κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Διότι τα πολιτικά κόμματα και δη τα κυβερνητικής στάθμης πρέπει να έχουν πρόγραμμα με συγκεκριμένους στόχους διαχρονικά ώστε να είναι αξιόπιστα όταν π.χ. αναγγέλλουν μεγάλα πακέτα παροχών. Με δεδομένο άλλωστε ότι η «Χάρτα Σύγκλισης» σχεδιάστηκε από τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών κ. Ν. Χριστοδουλάκη, έχουμε πολλούς λόγους να πιστεύουμε ότι σε επιστημονικό επίπεδο έγινε μια άριστη προετοιμασία και οι μεταβολές που προβλέπονται σε μεγέθη, όπως η αύξηση του ΑΕΠ, η απασχόληση κ.λπ. έχουν μελετηθεί ώστε οι συναρτήσεις και άλλες επιδράσεις τους να είναι νομοτελειακές.
Basta όμως που λένε και οι Ιταλοί. Δηλαδή καλό το τετραετές πρόγραμμα της κυβέρνησης αλλά, προς Θεού, δεν θα χάσουμε τα λογικά μας για να παρασυρθούμε από η γοητεία των αριθμών. Πρώτον, γιατί είναι πρόγραμμα, δηλαδή σχεδιασμός, δηλαδή χρονική προβολή προθέσεων ή με άλλα λόγια άσκηση επί χάρτου η οποία ώσπου να πραγματοποιηθεί θα έχει μόνο την αξία των «θα» που με γαλαντομία μοιάζουν προεκλογικά όλοι οι πολιτικοί. Κάπου διάβασα ότι ο κ. Σημίτης θα επιμένει σήμερα ότι οι ποσοτικοί στόχοι του προγράμματος θα είναι δεσμευτικοί για την κυβέρνηση, όπερ μεθερμηνευόμενον σημαίνει ότι θα επιτευχθούν τελικά. Φυσικά πρόκειται για αυθαίρετο συμπέρασμα όταν μάλιστα έχουμε την προϊστορία των επίσης τετραετών προγραμμάτων σύγκλισης, για τα οποία επίσης δεσμεύονταν η κυβέρνηση Σημίτη, όχι μάλιστα έναντι των ψηφοφόρων της, τους οποίους ατιμωρητί παραπλανά, αλλά απέναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και για να μην ανατρέξουμε στο παρελθόν, αν θυμηθούμε όταν ήλθαν στην Αθήνα οι υπάλληλοι της Eurostat και απεκάλυψαν ότι επί τέσσερα ολόκληρα χρόνια (1999-2002) εμφανίζαμε στο πρόγραμμα ψευδή στοιχεία για τα ελλείμματα του προϋπολογισμού και το δημόσιο χρέος.
Δεύτερον, γιατί δεν είναι απλώς ένα πρόγραμμα, αλλά αποκλειστικά ένα προεκλογικό πρόγραμμα αφού δεν είναι βέβαιο ότι η σημερινή κυβέρνηση θα κερδίσει τις εκλογές της προσεχούς άνοιξης και συνεπώς θα είναι αυτή που θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει την οικονομική πολιτική της χάρτας για την προσεχή τετραετία. Δηλαδή, αν χάσει τις εκλογές ο κ. Κων. Σημίτης, η κυβέρνηση που θα τον διαδεχθεί δεν θα προωθήσει τη σύγκλιση, δεν θα καταπολεμήσει τις μεγάλες πληγές της οικονομίας, την ανεργία και τον πληθωρισμό; Και γιατί να μην επιδιώξει την πραγματοποίηση αυτών των στόχων με άλλες πολιτικές που θα τις κρίνει πια πρόσφορες;
Τα εύλογα αυτά ερωτήματα είναι φυσικό να ενοχλούν όσους σχεδιάζουν την προεκλογική εκστρατεία του ΠαΣοΚ και οι οποίοι έχουν τόσο επηρεασθεί από το κλίμα ευφορίας που οι ίδιοι καλλιεργούν για να κολακεύσουν τον κ. Κων. Σημίτη, ώστε έφθασαν να εμφανίζουν τη «Χάρτα Σύγκλισης» ως πολιτική κίνηση ισοδύναμη με το κοινωνικό πακέτο! Σοβαρευτείτε, παιδιά! Το πακέτο είναι ζεστό χρήμα που από μεθαύριο, 15 Οκτωβρίου, θα εισπραχθεί από όσους αγοράζουν αυτοκίνητο και από τους αγρότες και επιχειρηματίες που καταναλώνουν ντίζελ και από 1.1.2004 από τους αγρότες που παίρνουν σύνταξη, τους χαμηλοσυνταξιούχους που εισπράττουν το ΕΚΑΣ κτλ. Ενώ η χάρτα τι είναι; Ότι «θα» μειωθεί η ανεργία στο 6% και ο πληθωρισμός στο 2% το 2008. Μακάρι να γίνουν βέβαια όλα αυτά αλλά ως τότε είναι δικαιολογημένες οι επιφυλάξεις όταν μάλιστα αυτή η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί στις παραμονές των προηγούμενων εκλογών (είχε δεσμευθεί μάλιστα ο κ. Κ. Σημίτης) για 300.000 νέες θέσεις εργασίας και για κατώτατη σύνταξη 150.000 δρχ., και, ως γνωστόν ούτε το ένα ούτε το άλλο έγιναν!
Επειδή από την εποχή των σοβιετικών πενταετιών έχει διαβληθεί η ιδέα του προγραμματισμού όταν μάλιστα γίνεται στην εποχή της οικονομίας της αγοράς, όπου το κράτος έχει όλο και λιγότερες δυνάμεις και μηχανισμούς να ελέγξει τις εξελίξεις, εκείνο που θα πρέπει να χαρακτηρίζει τη «Χάρτα Σύγκλισης» για να έχει κάποια σοβαρότητα θα είναι, όχι οι ποσοτικοί στόχοι που αποτελούν σκέτη προπαγάνδα, αλλά η ανάδειξη των πολιτικών με την εφαρμογή των οποίων θα επιτευχθούν οι αριθμοί.
Και στο σημείο αυτό υπάρχουν δυστυχώς τόσα στοιχεία αβεβαιότητος, ώστε οι επιφυλάξεις να πολλαπλασιάζονται. Είναι γνωστό π.χ. ότι σήμερα βασικές κινητήριες δυνάμεις της ανάπτυξης είναι οι μεγάλες κοινοτικές εισροές και τα ολυμπιακά έργα. Από το 2004 που οι πρώτες θα αρχίσουν να περιορίζονται και τα δεύτερα θα έχουν ολοκληρωθεί, ποιος θα πάρει τη σκυτάλη της ανάπτυξης; Οι δημόσιες επενδύσεις, υποστηρίζει ο κ. Χριστοδουλάκης. Ναι, αλλά οι δημόσιες επενδύσεις χρειάζονται υγιείς πόρους για να χρηματοδοτηθούν και όλες οι αναλύσεις πείθουν ότι το 2004 και ειδικά το 2005 θα είναι χρονιές δημοσιονομικά τραγικές. Και το δυστύχημα είναι ότι οι καθυστερήσεις της κυβερνήσεως στην ενίσχυση της εξωστρέφειας της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας έχουν περιορίσει τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα, ενώ το ξένο κεφάλαιο δεν πλησιάζει καν την Ελλάδα. Καλή η Χάρτα, λοιπόν, αλλά «μηδέν άγαν», κ. Κ. Σημίτη.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 10/09/03)