Ποιο είναι το στίγμα της πυρηνικής δοκιμής στην οποία προχώρησε η Βόρεια Κορέα; Συνδέεται με μια σύγκρουση διαδοχής στην κορυφή της ηγεσίας, καθώς πυκνό μυστήριο εξακολουθεί να καλύπτει την κατάσταση της υγείας του Κιμ Ιλ Γιογκ;
Χωρίς να υποτιμάται η εσωτερική παράμετρος, μια ματιά και μόνο στη διεθνή συγκυρία είναι αρκετή για να καταγράψουμε τη λογική της βορειοκορεατικής πρόκλησης:
- Το καθεστώς της Πιογκ Γιαγκ φαίνεται να πιστεύει ότι σε αντίθεση με άλλα ανοικτά μέτωπα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής η κυβέρνηση Ομπάμα δεν έκανε το παραμικρό βήμα απέναντι στη Βόρεια Κορέα, αλλά συνεχίζει στη γραμμή πλεύσης που χάραξε η κυβέρνηση Μπους.
- Στη σημερινή διεθνή συγκυρία κυριαρχεί η αβεβαιότητα για το πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα αρχίσει η συνολική διαπραγμάτευση Ουάσιγκτον - Τεχεράνης. Μια πολιτική πυγμής ή ακόμη χειρότερο μονομερούς επέμβασης κατά της Βόρειας Κορέας με αφορμή το πυρηνικό της οπλοστάσιο θα βραχυκύκλωνε την προσπάθεια εκκαθάρισης των εκκρεμοτήτων των ΗΠΑ με το Ιράν. Τέλος, είναι προφανές ότι θα είχε καταστροφικό κόστος για τον Ομπάμα η εγκατάλειψη της μόνης πολυμερούς και συναινετικής διαχείρισης διεθνούς κρίσης που παρέλαβε από τον προκάτοχό του.
- Ετσι, αν θεωρηθεί ότι η διαπραγμάτευση στο πλαίσιο των «Εξι» ( ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Ιαπωνία και οι δύο Κορέες ) είναι μονόδρομος η επιβολή κυρώσεων που θα κλόνιζαν το καθεστώς προϋποθέτει θετική ψήφο της Κίνας και της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Για διαφορετικούς λόγους η Μόσχα και το Πεκίνο, για λόγους που δεν σχετίζονται με την εκτίμηση του κινδύνου από τις κινήσεις ενός απρόβλεπτου καθεστώτος, δεν θα ήταν σήμερα πρόθυμες να δεχτούν σοβαρή κλιμάκωση των κυρώσεων:
- Το Πεκίνο επιθυμεί να πιέσει σε διμερές επίπεδο την Πιογκ Γιαγκ σε συμβιβασμό και στη συνέχεια να επιχειρήσει να εξαργυρώσει μια παρόμοια εξέλιξη στις διμερείς του -πολιτικές και εμπορικές- σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν θέλει σε καμιά περίπτωση να δημιουργηθεί προηγούμενο πολυμερούς παρέμβασης αλλά να επιβεβαιωθεί η ηγεμονική του πρωτοκαθεδρία στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού.
- Η Μόσχα είναι άκρως επιφυλακτική στα πρώτα ανοίγματα Ομπάμα. Πυρηνικά οπλοστάσια, αντιπυραυλική ασπίδα, χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και ενεργειακή στρατηγική συνθέτουν ένα ογκώδες και περίπλοκο σύνολο εκκρεμοτήτων η εκκαθάριση των οποίων χρειάζεται χρόνο και κλίμα εμπιστοσύνης.
Με τη σκληρή στάση απέναντι στον αγωγό φυσικού αερίου Nabucco αλλά και στην ανατολική εταιρική σχέση που προσφέρει η Ε.Ε. στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ η Μόσχα δείχνει μια δυσπιστία που δεν επιτρέπει την προσδοκία συνεργασίας της προς την κατεύθυνση ισχυρών πιέσεων προς το καθεστώς της Βόρειας Κορέας.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα η βορειοκορεατική πρόκληση μοιάζει να έχει μια προφανή διαπραγματευτική λογική: Το καθεστώς της Πιογκ Γιαγκ δεν προσπαθεί απλά να αποτρέψει μια μονομερή αμερικανική επέμβαση ή μια σκληρή καταδικαστική απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, που προβάλλουν και τα δύο αδύνατα, αλλά να εκβιάσει τη σταθεροποίησή του μέσω της βοήθειας των ΗΠΑ αλλά και των άλλων μεγάλων δυνάμεων.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 26/05/2009))