Oταν το 1859 ο Εdwin Drake τρυπούσε την πρώτη πετρελαιοπηγή στην
Πενσυλβανία των ΗΠΑ με παραγωγή 25 βαρέλια την ημέρα, δεν μπορούσε να
φανταστεί ότι στις αρχές του 2008 η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου θα
κυμαινόταν στα 87 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα και οι τιμές θα
ξεπερνούσαν το επίπεδο-ρεκόρ των 147 δολαρίων ανά βαρέλι.
Από
τη δεκαετία του ΄60, τότε που οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, οι
αποκαλούμενες και ως «επτά αδελφές», κρατούσαν χαμηλά τις τιμές, ως τον
πόλεμο του Υom Κippur, το αραβικό εμπάργκο, την ιρανική επανάσταση και
τον πόλεμο Ιράν- Ιράκ που οδήγησαν σε υπερτριπλασιασμό των τιμών το
1979-1980 οι διακυμάνσεις των τιμών του μαύρου χρυσού παίζουν τον δικό
τους ρόλο στην παγκόσμια οικονομία. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου π.χ. η
Σαουδική Αραβία άρχισε να ανησυχεί και για τις συνθήκες της αγοράς,
υιοθετώντας μια πιο επιθετική πολιτική που οδήγησε στην έκρηξη των
τιμών. Η άνοδος ως τα 147 δολάρια βέβαια ήταν απόρροια- πέραν της
οριακής σχέσης μεταξύ προσφοράς και ζήτησης- και των θέσεων στα
παράγωγα, καθώς επενδυτικά κεφάλαια αναζητούσαν εναγωνίως αποδόσεις σε
έναν κόσμο που βρισκόταν μια ανάσα πριν από την ύφεση και την
κατάρρευση όλων των αξιών, μεταξύ των οποίων και του πετρελαίου που
έφθασε ως τα 33 δολάρια το βαρέλι.
Τότε ήταν που αρκετοί στην
αγορά μίλησαν για έναν νέο κίνδυνο που εκκολαπτόταν: αυτόν του «φθηνού»
πετρελαίου. Με τις τιμές να μην αντισταθμίζουν το κόστος εξόρυξης, η
πετρελαϊκή βιομηχανία πάγωσε τις επενδύσεις και έτσι αν η παγκόσμια
ζήτηση ανακάμψει μαζί με τις οικονομίες το 2010-2011, τότε οι τιμές,
εκτιμούσαν στελέχη της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας, ενδεχομένως να
ξεπεράσουν τα επίπεδα-ρεκόρ του περασμένου Ιουλίου.
Στις
πρώτες ενδείξεις ανάκαμψης οι τιμές δείχνουν να ακολουθούν αυτή τη
λογική ξεπερνώντας ήδη τα 72 δολάρια, ενώ η Goldman Sachs δεν αποκλείει
πλέον τα 85 δολάρια και ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου της
Ν. Υόρκης Νουριέλ Ρουμπίνι τα 100 δολάρια/βαρέλι. Δεδομένου
μάλιστα του ότι οι θέσεις στις προθεσμιακές αγορές παραγώγων παραμένουν
ανοδικές, το σκηνικό αρχίζει να θυμίζει έντονα... όχι πολύ μακρινές
εποχές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομίες και τις αγορές.
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ", 12/06/2009)