Με μια σειρά παρουσιάσεων, με θέμα το ρόλο των Βαλκανικών
χωρών στη διαμετακόμιση ενέργειας προς την Ε.Ε., ολοκληρώθηκε χθες (18/6) η
πρώτη ημέρα εργασιών του 3ου Ενεργειακού Διαλόγου Νοτιοανατολικής
Ευρώπης, που διοργανώνει το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) στη
Θεσσαλονίκη. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρέθηκαν οι διαδρομές πετρελαίου
και φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, οι υφιστάμενοι και νέοι αγωγοί καθώς και οι
σημαντικές προκλήσεις για τη βιομηχανία ενέργειας της ΝΑ Ευρώπης.
Στην παρουσίασή του, ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΝΕ, κ.
Κωστής Σταμπολής, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στον ρόλο και τις προοπτικές της ΝΑ
Ευρώπης, ως περιοχής τράνζιτ καθώς και στο ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας. Ο
κ. Σταμπολής έκανε μια σύντομη αναφορά στις εναλλακτικές οδούς πετρελαίου
(Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, Πανευρωπαϊκός Αγωγός Πετρελαίου, AMBO, Σαμψούντα-Τσεϊχάν) και φυσικού
αερίου (Nabucco, ITGI, White Stream-GUEU, TAP και South Stream) και εκτίμησε ότι δεν είναι δυνατό
να υλοποιηθούν όλα τα σχεδιαζόμενα έργα, δεδομένου ότι ορισμένα εξ αυτών δεν
έχουν εξασφαλίσει επαρκείς προμήθειες αερίου. «Παρατηρείται μια πληθώρα σχεδιαζόμενων
αγωγών, που προωθούνται από τις διάφορες κυβερνήσεις, που δεν μοιράζονται απαραίτητα
κοινούς στόχους αλλά απεναντίας έχουν
αντικρουόμενα συμφέροντα και διαφορετικές προτεραιότητες», παρατήρησε ο κ.
Σταμπολής.
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο κ. Gokhan Yardim, γενικός διευθυντής της τουρκικής ADG Natural Gas Cosultancy Company, ο οποίος υπογράμμισε τον σημαντικό
ρόλο της Τουρκίας στη ΝΑ Ευρώπη και τα στρατηγικά της συμφέροντα. Σύμφωνα με τα
στοιχεία που παρουσίασε, η κατανάλωση φυσικού αερίου στη χώρα του ανήλθε το
2008 σε 36,8 δισ. κυβικά μέτρα, με το δίκτυο να εξυπηρετεί πλέον συνολικά 56
πόλεις. Όπως τόνισε ο κ. Yardim, η ζήτηση στην Τουρκία καλύπτεται από συνολικά έξι
πηγές (spotLNG, Νιγηρία, Ιράν, Αλγερία, Αζερμπαϊτζάν και Ρωσία).
Τις φιλοδοξίες της Σερβίας για την ανάδειξή της σε οδό
τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο επεσήμανε ο κ. Milan Zdravkovic της JP SRBIJAGAS, ενώ ο κ. Νικόλας Κατσής, διευθυντής
του τομέα Ρυθμιστικών Θεμάτων και Στρατηγικού Σχεδιασμού της ΔΕΣΦΑ, αναφέρθηκε
στο υφιστάμενο δίκτυο φυσικού αερίου στην Ελλάδα καθώς και στα πρότζεκτ στα
οποία εμπλέκεται σήμερα η εταιρεία. Ο κ. Rosen Simitchiev της Bulgarian Energy Holding EAD αναφέρθηκε, από την πλευρά του, στο
ρόλο της Βουλγαρίας στην αγορά φυσικού αερίου της ΝΑ Ευρώπης και τις
διασυνδέσεις με την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Ο κ. Simitchiev υπογράμμισε τη σημασία του
Ελληνο-Βουλγαρικού αγωγού interconnectorμεταξύ Κομοτηνής – Χάσκοβο.
Ιδιαίτερα σημαντική από κάθε άποψη ήταν η παρουσίαση του επικεφαλής
της διεύθυνσης Συμβολαίων και Τιμολόγησης της Gazprom Export, κ. Alexey Biteryakov, ο οποίος τόνισε την αισιοδοξία της Gazprom όσον αφορά στη ζήτηση φυσικού αερίου
στην Ευρώπη, και ειδικά στη ΝΑ Ευρώπη, εκτιμώντας ότι οι αγορές της περιοχής θα
παραμείνουν οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Gazprom, οι προμήθειες αερίου προς τη ΝΑ
Ευρώπη ανήλθαν το 2008 σε 36,0 δισ. κυβικά μέτρα. Ως αποτέλεσμα της οικονομικής
κρίσης, η κατανάλωση στην Ευρώπη υποχώρησε το τέταρτο τρίμηνο του 2008 κατά
6,9% και το πρώτο τρίμηνο του 2009 κατά 5,6%. Αναφερόμενος, τέλος, στον αγωγό South Stream, o κ. Biteryakov τοποθέτησε τον χρόνο ολοκλήρωσης της
κατασκευής του στα μέσα του 2015.
Στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου του Καζακστάν
αναφέρθηκε ο κ. Maulen Namazbekov, διευθυντής της Energy Focus και στέλεχος της Kazenergy. Όπως τόνισε, τα αποδεδειγμένα
αποθέματα πετρελαίου της χώρας του ανέρχονται σήμερα σε 5,5 δισ. τόνους ή 39,8
δισ. βαρέλια, ενώ τα εκτιμώμενα αποθέματα ξεπερνούν τα 17 δισ. τόνους ή 124,3
δισ. βαρέλια. Ο κ. Namazbekov εκτίμησε ότι η παραγωγή στο γιγαντιαίο κοίτασμα πετρελαίου Kashagan – το οποίο συνιστά τη μεγαλύτερη
ανακάλυψη των τελευταίων 30 ετών – θα ξεκινήσει το 2015. Η παραγωγή πετρελαίου
του Καζακστάν αναμένεται να αγγίξει τα 70 εκατ. τόνους ετησίως το 2010 και τα
110 εκατ. τόνους το 2015.
Σε παρουσίαση του διευθυντή Έρευνας του International Institute for Caspian Studies της Τεχεράνης, Dr. Narsi Ghorban, τονίσθηκε ο μεγάλος όγκος των
αποθεμάτων φυσικού αερίου του Ιράν – τα οποία αγγίζουν τα 29,6 τρισ. κυβικά
μέτρα και είναι τα δεύτερα μεγαλύτερα παγκοσμίως μετά από αυτά της Ρωσίας. Η
παραγωγή της χώρας ανέρχεται στα 116,3 δισ. κυβικά μέτρα και αναμένεται να
φτάσει στα 185 δισ. κυβικά μέτρα μέχρι το 2010, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της
κυβέρνησης. Στην παρουσίαση του κ. Ghorban τονίσθηκαν επίσης τα σχέδια της
ιρανικής κυβέρνησης να προωθήσει την κατασκευή αγωγών για την τροφοδοσία της
Ευρώπης με φυσικό αέριο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά απασχόλησε το ΙΕΝΕ το
ζήτημα της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού – Θερμότητας. Σε ξεχωριστή συνεδρία που
πραγματοποιήθηκε στο συνέδριο, έγινε μια επισκόπηση της κατάστασης στην Ευρώπη
από την κ. Fiona Riddoch, γενική διευθύντρια της Cogen Europe. Επίσης, ο κ. Alvaro Pinto της Cogen παρουσίασε την κατάσταση στην
Πορτογαλία, όπου μέσα σε 15 μήνες η παραγωγή τριπλασιάστηκε, ενώ ο κ. Κώστας
Θεοφύλακτος, μέλος του δ.σ. του Ελληνικού Συνδέσμου Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και
Θερμότητας (ΕΣΣΗΘ) αναφέρθηκε στην κατάσταση που επικρατεί στη ΝΑ Ευρώπη, με
έμφαση στην Τουρκία, όπου η εγκατεστημένη ισχύς παρουσίασε αύξηση 1.200% μέσα
σε διάστημα 15 ετών. Τέλος, η κ. Τατιάνα Τσιρακοπούλου από την Endesa Hellas παρουσίασε το νομικό πλαίσιο που
υφίσταται στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια. Ακολούθησε συζήτηση πάνω σε
θέματα που αφορούν της διείσδυση της Συμπαραγωγής στον ενεργειακό σχεδιασμό της
Ευρώπης και της Ελλάδας.