Μέχρι στιγμής η ύφεση δεν έχει πλήξει πολύ την Ευρώπη. Εχει
υπερισχύσει η έννοια της «ευελ-ασφάλειας» (flexicurity), που υποδηλώνει
ότι οι Ευρωπαίοι θα δεχθούν μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας,
καθώς έχουν την ασφάλεια ενός γενναιόδωρου κοινωνικού κράτους αν πάνε
στραβά τα πράγματα. Ομολογουμένως, η Γαλλία γνώρισε ένα κύμα
αντιδράσεων από τους εξαγριωμένους εργαζομένους και οι πολιτικοί δεν
είναι δημοφιλείς σε χώρες που πλήττονται πολύ από την κρίση όπως η
Λεττονία, που αποφάσισε την κατά 20% περικοπή των μισθών στο Δημόσιο.
Δεν έχει, όμως, εκδηλωθεί το πανευρωπαϊκό κύμα αναταραχής που
προέβλεπαν οι Κασσάνδρες. Εδώ και μήνες, εταιρείες, εργαζόμενοι και
κυβερνήσεις απορροφούν το σοκ της ύφεσης με μειώσεις των ωρών εργασίας
και άδειες άνευ αποδοχών. Μια επαφή, όμως, με τις Βρυξέλλες ή τους
επιχειρηματίες εντείνει την ανησυχία. Αυτά τα προγράμματα ήσαν για την
αρχή της ύφεσης. Οι επιχειρήσεις προειδοποιούν τους πολιτικούς πως αν
δεν ανακάμψει η οικονομία, έπονται κύματα απολύσεων.
Αν δεν
σημειωθεί ανάκαμψη φέτος, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα δυσκολευθούν να
αντιμετωπίσουν το κόστος του κοινωνικού κράτους και θα κληθούν να
διαλέξουν ανάμεσα στη δραστική περικοπή του ή τη δημοσιονομική ασωτία.
Το πολιτικό κόστος θα αποδειχθεί δυσβάσταχτο αν εκτιναχθεί η ανεργία.
Ισως οι κυβερνήσεις καταφύγουν σε μαζική «απόσυρση» των ανέργων από την
αγορά εργασίας, όπως τις δεκαετίες 1980 και 1990, όταν εκατομμύρια
απολυθέντων εξωθήθηκαν σε πρόωρη συνταξιοδότηση ή σε αναπηρικές
συντάξεις.
Παράλληλα, θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα συνοχής. Ηδη
υπάρχει χάσμα ανάμεσα σε χώρες που έχουν τις δικές τους
αυτοκινητοβιομηχανίες και εκείνες στις οποίες συναρμολογούν τα
αυτοκίνητά τους.
(από Economist/"ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 20/06/2009)