Αιχμές κατά των πολιτικών που ασκούνται σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και της
καταναλωτικής συμπεριφοράς που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια, αφήνει ο
πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου
(Committee), Επαμεινώνδας Εμπειρίκος, σχετικά με τις προτάσεις που υπάρχουν για
υποβολή οικονομικών μέτρων κατά της ναυτιλίας, για τις εκπομπές αερίων από τα
πλοία.
Ο κ. Εμπειρίκος, αφού αναλύει τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα που
παρουσιάζουν οι θαλάσσιες μεταφορές συγκριτικά με τις άλλες βιομηχανίες
μεταφορών, θέτει θέμα επικράτησης της κοινής λογικής.
«Τα κράτη, τα τελευταία χρόνια, έχουν δεχθεί ότι επωφελούνται από την
παγκοσμιοποίηση και το παγκόσμιο εμπόριο και υποστηρίζουν τις προσπάθειες αυτές.
Τα αυξημένα επίπεδα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι το αναπόφευκτο
αποτέλεσμα αυτής της απόφασης. Επομένως, πέρα από τις μειώσεις εκπομπών που
μπορούν να επιτευχθούν χωρίς καμία αμφιβολία σε βάθος χρόνου μέσω των νέων
τεχνολογικών επιτευγμάτων, μεγάλη μείωση των εκπομπών από τα πλοία σημαίνει ότι
τα πλοία θα ''καίνε'' λιγότερα καύσιμα. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με τη
μείωση του παγκόσμιου εμπορίου και, κατά συνέπεια, του όγκου των μεταφερόμενων
εμπορευμάτων», αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει ο πρόεδρος του
Committee:
«Η επιβολή ''φόρου'' στις εκπομπές ρύπων από τα πλοία, έχει στόχο να
δημιουργήσει κίνητρα στους πλοιοκτήτες να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές
αποδόσεις των πλοίων. Παρ' όλα αυτά, τέτοιου είδους οικονομικά μέτρα θα έπρεπε
να επιβληθούν απευθείας σε όσους είναι υπεύθυνοι για την αύξηση των ρύπων, μέσω
της αύξησης του παγκόσμιου εμπορίου. Η ναυτιλιακή βιομηχανία δεν είναι ο βασικός
υπεύθυνος για την αύξηση των ρύπων, απλά επέκτεινε τη δραστηριότητά της για να
αντεπεξέλθει στην απαίτηση για παγκοσμιοποίηση και αύξηση του παγκόσμιου
εμπορίου.
Σε περίπτωση που υιοθετηθούν οικονομικά μέτρα με σκοπό τη μείωση των εκπομπών
ρύπων από τα πλοία, αυτά θα πρέπει να στοχεύουν στην αλλαγή συμπεριφοράς των
καταναλωτών, που αποζητούν όλο και περισσότερα εισαγόμενα προϊόντα, παρόλο που
τέτοιου είδους προτάσεις δεν είναι φυσικά δημοφιλείς σε πολιτικό επίπεδο.
Διαφορετικά, τα μέτρα θα οδηγούσαν στη στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ της
ναυτιλίας και των άλλων μέσων μεταφοράς και στην αύξηση των εκπομπών στο σύνολό
τους».
Η κατάσταση σήμερα
Αναφορικά με τις εξελίξεις στον Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Οργανισμό, αλλά και την
επερχόμενη διάσκεψη της Κοπεγχάγης για τις κλιματικές αλλαγές, ο κ. Επαμεινώνδας
Εμπειρίκος τονίζει: «Εχει γίνει σαφές ότι πλειοψηφία των μελών του ΙΜΟ είναι
αντίθετη στην επιβολή των οικονομικών μέτρων στη ναυτιλία. Μεταξύ των κρατών
αυτών συμπεριλαμβάνονται η Βραζιλία, η Κίνα, η Ελλάδα και η Ινδία. Δεν υπάρχει
επομένως κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι η κατάσταση θα αλλάξει στο Διεθνή
Ναυτιλιακό Οργανισμό και, για το λόγο αυτό, ο Οργανισμός δεν θα υιοθετήσει τα
οικονομικά μέτρα», και προσθέτει:
«Το θέμα θα συζητηθεί και στη Σύνοδο για την Κλιματική Αλλαγή στην Κοπεγχάγη
στο τέλος του χρόνου. Είναι λογικό να περιμένουμε ότι, από τη στιγμή που οι
κυβερνήσεις που θα συμμετέχουν στη Σύνοδο είναι ίδιες με αυτές που συμμετέχουν
στον ΙΜΟ, σε ένα παρόμοιο συμπέρασμα θα καταλήξουν. Η Ελληνική Επιτροπή
Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου θα συνεχίσει τις συνομιλίες για το θέμα
αυτό, ώστε να επικρατήσει η κοινή λογική».
Ποινικοποίηση
Σε ό,τι αφορά την οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη ποινικοποίηση των θαλάσσιων
ατυχημάτων, ο κ. Εμπειρίκος ανέφερε: «Στην περσινή μου έκθεση, σημείωσα ότι ένας
συνασπισμός, αποτελούμενος από τις Intertanko, Intercargo, The Greek Shipping
Co-operation Committee, Lloyds Register και International Salvage Union,
προσέβαλε στο δικαστήριο την οδηγία της Ε.Ε. για την ποινικοποίηση των θαλάσσιων
ατυχημάτων, ως ασυνεπή και αντίθετη στις διατάξεις των MARPOL και UNCLOS», και
προσέθεσε:
«Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έβγαλε την απόφασή του στις 3 Ιουνίου 2008 και,
σύμφωνα με αυτήν, οι διατάξεις της Οδηγίας θα πρέπει να ερμηνευθούν βάσει των
δικαστικών αρχών των χωρών - μελών, λαμβάνοντας υπόψη τη MARPOL. Ηδη η βρετανική
κυβέρνηση προχώρησε σε νομοθετική πρόταση για την υιοθέτηση της οδηγίας έχοντας
κάνει δεκτά τα επιχειρήματα του συνασπισμού σε σχέση με τις θαλάσσιες περιοχές
πέρα από τα χωρικά ύδατα. Ελπίζουμε να ακολουθήσουν και άλλες χώρες μέλη της
Ε.Ε.».
Η πειρατεία
Τέλος, σε ό,τι αφορά τα θέματα της πειρατείας, η Ελληνική Επιτροπή
Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου έχει εκφράσει στον υπουργό Ναυτιλίας,
Αναστάση Παπαληγούρα, την ανησυχία της σχετικά με τις εξελίξεις. Χαρακτηρίζει
την κατάσταση απαράδεκτη και τονίζει ότι μπορεί να χειροτερέψει, εάν δεν ληφθούν
μέτρα από τις αρμόδιες κυβερνήσεις, σύμφωνα με τη συνθήκη του ΟΗΕ.
«Η απειλή της πειρατείας για το θαλάσσιο εμπόριο έχει επεκταθεί πέρα από τον
Κόλπο του Αντεν, στα ανοιχτά του Ινδικού Ωκεανού. Ενώ και το επίπεδο του
κινδύνου για πειρατικές επιθέσεις στον Κόλπο της Γουινέας έχει αυξηθεί»,
υπογραμμίζει μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Committee, Επαμεινώνδας Εμπειρίκος.
Οι περιβαλλοντικές επιδόσεις
-Ο ναυτιλιακός κλάδος, στη βάση της σχέσης τονομίλια ανά μεταφερόμενο φορτίο,
είναι το πλέον αποδοτικό μέσο μεταφοράς και παράγει τα λιγότερο βλαβερά αέρια
από όλα τα άλλα μέσα μεταφοράς.
-Οι εκπομπές που προέρχονται από τα πλοία διαφέρουν από τις τυπικές εκπομπές
των άλλων βιομηχανιών. Δεν έχουν την ίδια επίδραση στο περιβάλλον. Σύμφωνα με
σημαντικές επιστημονικές έρευνες, τα καυσαέρια των πλοίων συντελούν στην «ψύξη»
του κλίματος και όχι στη θέρμανσή του. Αυτό συμβαίνει επειδή οι εκπομπές των
πλοίων περιλαμβάνουν αέρια όπως OC και SO4 που δημιουργούν σύννεφα, αντανακλούν
την ηλιακή ακτινοβολία και προκαλούν μείωση της θερμοκρασίας.
Η μείωση της
θερμοκρασίας, που προκαλείται από το SO4, είναι 200.000 φορές μεγαλύτερη από τη
θερμότητα που προκαλεί το διοξείδιο του άνθρακα. Τα πλοία καίνε καύσιμα με θείο
μακριά από τις κατοικημένες περιοχές και η μείωση αυτών των εκπομπών θα ήταν
αντιπαραγωγική. Τη θετική επίδραση των πλοίων στη ψύξη του κλίματος έχει
αποδεχθεί και ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός, που εξέτασε το θέμα.
-Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο σύνολό της η ναυτιλιακή βιομηχανία
έχει προσφέρει κάθε οικονομικό κίνητρο με σκοπό να σχεδιαστούν όσο το δυνατόν
περισσότερο αποτελεσματικά στο θέμα των εκπομπών πλοία, αλλά και μηχανές πλοίων.
Τις επισημάνσεις αυτές έκανε ο κ. Εμπειρίκος, ο οποίος προσέθεσε: «Τα πλοία
είναι το αποδοτικότερο, σε ενεργειακό επίπεδο, μέσο μεταφοράς και θα πρέπει να
αντιμετωπίζεται ως η καλύτερη διαθέσιμη λύση για την εξυπηρέτηση των παγκόσμιων
μεταφορών. Για το λόγο αυτό, η οποιαδήποτε πολιτική μεταφορών θα πρέπει να έχει
ως προτεραιότητά της να ενισχύσει τις θαλάσσιες μεταφορές», και υπογράμμισε:
«Εάν ληφθούν μέτρα, που θα επιβάλλουν οικονομικά βάρη στη ναυτιλιακή
βιομηχανία, συγκριτικά με άλλες βιομηχανίες μεταφορών, αυτό μπορεί να έχει
αρνητική επίδραση και αποτέλεσμα, καθώς μπορεί να οδηγήσει στη χρησιμοποίηση
άλλων μέσων μεταφοράς, πιο βλαβερών για το περιβάλλον. Αυτό ακριβώς άλλωστε
είναι και το θέμα της ανάπτυξης της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων, αντί των οδικών
μεταφορών, αλλά και της προτίμησης μεταφορών προϊόντων στη τελική τους μορφή με
πλοία εμπορευματοκιβωτίων, παρά με αεροπλάνα».
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ", 22/06/2009)