Τρεις ήταν οι λόγοι για τους οποίους, σύμφωνα με στελέχη της ΒΡ και της
ελληνικής αγοράς καυσίμων, οδήγησαν τον βρετανικό όμιλο πετρελαιοειδών
να αποφασίσει συντεταγμένη έξοδο από την ελληνική αγορά: οι πιέσεις
στην κερδοφορία του, η έλλειψη σταθερού θεσμικού πλαισίου για την αγορά
πετρελαιοειδών και οι μεγάλες επισφάλειες που συσσώρευσε η κρίση και
στις εταιρείες εμπορίας υγρών καυσίμων.
Σε κάθε περίπτωση,
όπως αναφέρουν κύκλοι του βρετανικού πολυεθνικού κολοσσού, η κίνηση να
πωλήσει τις δραστηριότητές του στην εμπορία υγρών καυσίμων στον όμιλο
των Ελληνικών Πετρελαίων δεν είναι δραματική, αφού τα κέρδη που έφερνε
η Ελλάδα στον μητρικό όμιλο δεν ξεπερνούσαν το 0,5% των συνολικών
κερδών του. Αλλά και το πρόστιμο των 50 εκατ. ευρώ που επιβλήθηκε από
την Επιτροπή Ανταγωνισμού στο τέλος του περασμένου έτους στην ΒΡ και τη
Shell, που κατηγορήθηκαν για εναρμονισμένες πρακτικές το 2003, έπαιξε
τον ρόλο του στην απόφαση της απο-επένδυσης στην ελληνική αγορά.
Πώς μοιράζεται η πίτα των καυσίμων
Φεύγει και η Shell
Περίπου
για τους ίδιους λόγους ετοιμάζεται να φύγει από την Ελλάδα και η Shell
η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, συζητά την πώληση των δραστηριοτήτων
της στην Ελλάδα στον όμιλο της Μότορ Όιλ, ενώ ενδιαφέρον για την
εξαγορά τής Shell έχει εκδηλωθεί- με επίσημη δήλωσή της στο
χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ- και από την ισραηλινή εταιρεία Delek Group.
Το ενδιαφέρον του για τη Shell είχε εκδηλώσει και ο όμιλος Μαμιδάκη,
αλλά το ντιλ δεν προχώρησε καθώς η ελληνική πλευρά δεν επιθυμούσε να
εξαγοράσει το σύνολο των δραστηριοτήτων της Shell στην Ελλάδα, παρά
μόνον αυτές που έχουν σχέση με το λιανεμπόριο υγρών καυσίμων.
Πάντως, όπως εκτιμούν στελέχη της ελληνικής αγοράς καυσίμων, η φυγή από
την Ελάδα τόσο της ΒΡ όσο και της Shell δεν είναι άσχετη και με τη
στρατηγική της καθετοποιημένης παρουσίας των μεγάλων πετρελαϊκών
ομίλων, οι οποίοι προτιμούν να δραστηριοποιούνται σε χώρες που
διαθέτουν και μονάδες διύλισης.
Το ποιος θα είναι το νέο
αφεντικό της Shell Ελλάδος θα το μάθουμε μετά τις 10 Ιουλίου, οπότε
λήγει η προθεσμία υποβολής προσφορών για την εξαγορά της.
Ντόμινο εξελίξεων
Στην
περίπτωση που η Shell εξαγοραστεί από τον όμιλο της Μότορ Όιλ και
ειδικά από τη θυγατρική εταιρεία του ομίλου, Αvin, το σύνολο της αγοράς
πετρελαιοειδών θα περάσει για πρώτη φορά σε ελληνικά χέρια. Πρόκειται
για μια εξέλιξη που από κάποιους μπορεί να χαρακτηρίζεται ως «ελληνική
νίκη επί των πολυεθνικών», όμως κάποιοι άλλοι επισημαίνουν ότι οι
εξελίξεις αυτές ενισχύουν τα ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά της ελληνικής
αγοράς υγρών καυσίμων.
Ο όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων θα
ελέγχει, μέσω της ΕΚΟ, το 31% της εμπορίας υγρών καυσίμων, ενώ στην
περίπτωση που η Shell περάσει στον έλεγχο της Αvin, στο «κομμάτι» των
βενζινών ο όμιλος της Μότορ Όιλ θα διαθέτει μερίδιο αγοράς πάνω από
20%. Αυτό σημαίνει ότι και οι δύο μαζί όμιλοι διύλισης πετρελαιοειδών
θα ελέγχουν πάνω από το 50% της ελληνικής αγοράς εμπορίας
πετρελαιοειδών.
Κάποιες δεν θα αντέξουν
Ο
αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Μamidoil- Jetoil, Νίκος
Μαμιδάκης, αφού παραδέχεται ότι οι εξελίξεις οδηγούν την αγορά εμπορίας
υγρών καυσίμων σε μεγαλύτερη συγκεντροποίηση, επισημαίνει στο «Χρήμα»
ότι οι ισχυρές πιέσεις που δέχονται οι επιχειρήσεις του κλάδου από
διάφορες πλευρές θα έχουν ως αποτέλεσμα κάποιες να μην αντέξουν και
είτε θα εξαγοραστούν είτε θα βάλουν λουκέτο. Ο διευθυντής μάρκετινγκ
του ομίλου της Εlinoil, κ. Γιάννης Διαμαντόπουλος, υποστηρίζει ότι
άσχετα από τις εξελίξεις για τις πολυεθνικές ΒΡ και Shell υπάρχει
πραγματική κρίση στον κλάδο της εμπορίας πετρελαιοειδών και το σημερινό
επιχειρηματικό τοπίο δεν θα είναι το ίδιο για πολύ καιρό ακόμη.
Κάποιες, οι πιο αδύναμες, από τις μικρομεσαίες εταιρείες του κλάδου θα
αναγκαστούν είτε να συγχωνευθούν είτε να αναστείλουν τις δραστηριότητές
τους.
Σημαντικές επισφάλειες
Εξάλλου,
σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η κρίση συσσωρεύει εκτός των άλλων και
σημαντικές επισφάλειες, καθώς μεγάλοι πελάτες των εταιρειών του κλάδου-
ναυτιλιακές, μεταφορικές και βιομηχανικές εταιρείες- δυσκολεύονται να
εξοφλήσουν τις υποχρεώσεις τους για την αγορά καυσίμων. Επισημαίνεται
ότι πριν από μερικούς μήνες δυο μικρές εταιρείες εμπορίας
πετρελαιοειδών, η Drakoil και η Silkoil, αναγκάστηκαν να κλείσουν κάτω
από την πίεση οικονομικών αδιεξόδων.
Οι "παίκτες" της ελληνικής αγοράς καυσίμων