Του Ηλία Ευθυμιόπουλου
Με τον παραπάνω τίτλο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μαΐστρος, σε επανέκδοση, το μικρό αριστούργημα του Λέοντος Τολστόι γραμμένο το 1885. Στο πεζογράφημα αυτό ένας ακτήμων αγρότης, ο Παχόμ, αποκτά ξαφνικά γη και ιδιοκτησία. Τα προβλήματα όμως με τους μουζίκους και τη γραφειοκρατία, καθώς και οι φήμες ότι αλλού η γη είναι πολύ φτηνότερη, τον οδηγούν στην αναζήτηση μιας νέας ζωής. Πουλά τα υπάρχοντά του και ξεκινά για τον τόπο των Μπασκίρων (ένα είδος νομάδων στα σύνορα της Σιβηρίας). Εκεί, ο πρόκριτος τον πληροφορεί ότι η τιμή της γης είναι χίλια ρούβλια τη μέρα. Με άλλα λόγια, του λένε πως όση γη μπορεί να περπατήσει σε μια μέρα, τόση θα είναι η ιδιοκτησία του. Ξεκινά ο Παχόμ, αλλά καθώς είναι άπληστος, θέλει να πάει όλο και μακρύτερα. Στο τέλος εξαντλημένος πεθαίνει. Και ο συγγραφέας καταλήγει με τη διαπίστωση πως ο ήρωας (και ο καθένας από μας) δεν χρειάζεται τελικά παραπάνω από δύο μέτρα γης για τον τάφο του. Το διήγημα, που χαρακτηρίστηκε με μια δόση υπερβολής από τον Τζόυς «ως η πιο μεγάλη ιστορία που γνώρισε ποτέ η λογοτεχνία», έχει μια διαχρονική επικαιρότητα. Πέρα από τους ποικίλους συμβολισμούς, μας υπενθυμίζει πόσο μάταιος είναι ο αγώνας της διαρκούς επέκτασης και της λαγνείας της έγγειας ιδιοκτησίας. Αφορά σε μεγάλο βαθμό τη σημερινή Ελλάδα των οικοπέδων, των αυθαιρέτων, των συνεταιρισμών, της δεύτερης και τρίτης κατοικίας, των αποχαρακτηρισμών, της ατέλειωτης επίθεσης του ιδιωτικού απέναντι στην κοινόχρηστη φύση.
(Από την εφημερίδα Ελευθεροτυπία 25/09/03)