Το Χρέος του κ. Καραμανλή

Σε διάφορες φάσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου η ελληνική οικονομία αντιμετώπισε κρίσεις και η πολιτική βρέθηκε προ αδιεξόδων και διλημμάτων. Το 1985, για παράδειγμα, το παραγωγικό κενό ήταν μέγα και η κρίση του ισοζυγίου πληρωμών πρωτοφανής. Ξέμεινε τότε το κράτος χωρίς συναλλαγματικά διαθέσιμα, το Δημόσιο Ταμείο διέθετε μόλις 300 εκατ. δολάρια, και έφθασε η χώρα στο σημείο να μην είναι σε θέση να εκπληρώνει τις εξωτερικές συναλλαγές της.
Του Αντώνη Καρακούση
Παρ, 31 Ιουλίου 2009 - 12:31

Σε διάφορες φάσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου η ελληνική οικονομία αντιμετώπισε κρίσεις και η πολιτική βρέθηκε προ αδιεξόδων και διλημμάτων.

Το 1985, για παράδειγμα, το παραγωγικό κενό ήταν μέγα και η κρίση του ισοζυγίου πληρωμών πρωτοφανής. Ξέμεινε τότε το κράτος χωρίς συναλλαγματικά διαθέσιμα, το Δημόσιο Ταμείο διέθετε μόλις 300 εκατ. δολάρια, και έφθασε η χώρα στο σημείο να μην είναι σε θέση να εκπληρώνει τις εξωτερικές συναλλαγές της.

Αντιστοίχως, μεταξύ των Χριστουγέννων του 1989 και της Πρωτοχρονιάς του 1990 το ελληνικό κράτος έφθασε σε σημείο αδυναμίας καταβολής μισθών και συντάξεων. Χρειάστηκε τότε ο Ξενοφών Ζολώτας να εκδώσει ομόλογα διαρκείας ενός μήνα με επιτόκιο 27%, προκειμένου να καλύψει τις υποχρεώσεις του Δημοσίου και να αντιμετωπίσει με βαρύτατο κόστος το εκδηλωθέν με οξύτητα δημοσιονομικό πρόβλημα.

Και στις δύο περιπτώσεις ακολούθησαν οργανωμένες πολύχρονες προσπάθειες για την επάνοδο της οικονομίας σε ισορροπία, αφού προηγήθηκαν αναλυτικές επεξεργασίες από έγκυρες ομάδες οικονομικών εμπειρογνωμόνων.

Το καλοκαίρι του 1985 ο νεοδιορισθείς τότε από τον Ανδρέα Παπανδρέου υπουργός Οικονομίας κ. Κ. Σημίτης ανέθεσε σε διευρυμένη επιτροπή εμπειρογνωμόνων από την Τράπεζα της Ελλάδος και πανεπιστημιακών από την Ελλάδα και το εξωτερικό την αξιολόγηση των συνθηκών και την κατάρτιση προγράμματος εξόδου από την κρίση. Οι κκ. Παπαδήμος, Γκαργκάνας, Σπράος, Παπούλιας και άλλοι επιφανείς οικονομολόγοι δούλεψαν εξαντλητικά επί τρεις μήνες και στα μέσα του Οκτωβρίου του 1985 παρουσίασαν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης, το οποίο υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση και έμεινε στην ιστορία ως πρόγραμμα σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας. Προέβλεπε πλήθος μέτρων και πολιτικών, βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων, ήταν εσωτερικά συνεπές και πολιτικά υπερασπίσιμο. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί θεωρούν πως εκείνο το πρόγραμμα αποτέλεσε τη βάση μετάπτωσης από την κρατική οικονομία στην οικονομία της αγοράς.

Το 1990, επίσης, ο τότε πρωθυπουργός Ξενοφών Ζολώτας, αφού αντιμετώπισε προσωρινά τον Ιανουάριο το οξύτατο δημοσιονομικό πρόβλημα, απαίτησε από τους Παπανδρέου, Μητσοτάκη και Φλωράκη, που στήριζαν την οικουμενική κυβέρνηση, τη συγκατάθεσή τους για τη συγκρότηση μιας μεγάλης ανεξάρτητης επιτροπής οικονομολόγων με σκοπό την κατάρτιση εμπεριστατωμένης έκθεσης εξόδου από τη δημοσιονομική κρίση της εποχής. Και αφού την έλαβε ανέθεσε το έργο σε πολυπληθή ομάδα οικονομολόγων υπό τον ακαδημαϊκό Αγγελο Αγγελόπουλο. Και εκείνη η επιτροπή απέδωσε σε τρεις μήνες έργο ολοκληρωμένο και εσωτερικά συνεπές. Η έκθεση της επιτροπής Αγγελόπουλου επέτρεψε τη συνειδητοποίηση και κατανόηση της κρίσης τόσο από τις πολιτικές δυνάμεις όσο και από τον ελληνικό λαό. Και για καιρό αποτέλεσε οδηγό διεξόδου, ανεξαρτήτως της αξιοποίησης που έτυχε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Oι παραπάνω αναφορές δείχνουν τι οφείλει να πράξει η κυβέρνηση Καραμανλή, που έως τώρα αυτοσχεδιάζει αποδίδοντας αντικρουόμενες, αλληλοεξουδετερούμενες και ως εκ τούτου ατελέσφορες πολιτικές.

Εχει ο κ. Καραμανλής την υποχρέωση να αποδεχθεί κατ΄ αρχήν την ξεχωριστή διπλή ελληνική δημοσιονομική και παραγωγική κρίση και ακολούθως να αναθέσει σε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες την εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης έκθεσης για τη σωτηρία της ελληνικής οικονομίας. Με την ελπίδα έστω ότι θα προσφέρει ευκαιρία κατανόησης του προβλήματος της χώρας και θα επιτρέψει την ανάδειξη ισχυρής βάσης ανάπτυξης ουσιαστικού πολιτικού διαλόγου, που σήμερα απουσιάζει.

(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 29/07/2009)