Του Ευθ. Π. Πέτρου
Είναι απορίας άξιον, πως υπάρχουν Έλληνες και μάλιστα επίσημοι –δηλαδή κατά τεκμήριο ενημερωμένοι- που πιστεύουν ότι είναι δυνατόν τα ελληνοτουρκικά και το κυπριακό να οδηγηθούν σε λύση και μάλιστα σύντομα. Τέτοιες απόψεις δυστυχώς, δεν εκφράζουν παρά ευσεβείς πόθους αυτών που τις διατυπώνουν. Άλλωστε και η πρόσφατος συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών κ. Γ. Παπανδρέου με τον Τούρκο ομόλογό του Αμπντουλάχ Γκιούλ ουδέν νεώτερον απέφερε. Η Τουρκία συνεχίζει την επιθετική της συμπεριφορά με συνεχείς παραβιάσεις του Ελληνικού εναέριου χώρου και συνεχή αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Πιστεύει άραγε κανείς ότι μπορεί η συμπεριφορά αυτή της τουρκικής ηγεσίας να αλλάξει κατά το προσεχές έτος, το οποίο θεωρείται καθοριστικό για την πορεία της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Πολλοί θέτουν το ερώτημα ποιος κυβερνά την Τουρκία! Αν δηλαδή την αποφασιστική επιρροή στις αποφάσεις ασκεί η ισλαμιστικών τάσεων κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν, ή το κεμαλικό κατεστημένο το οποίο απαρτίζουν ο κορμός των στρατιωτικών και των στελεχών του διπλωματικού κλάδου και της δημοσίας διοικήσεως. Το ερώτημα όμως είναι απατηλό μια και κατ' επανάληψη έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι σε μείζονα θέματα εξωτερικής πολιτικής οι δύο πόλοι εξουσίας της Τουρκίας ομοφωνούν.
Αυτή την στιγμή, για την τουρκική εξωτερική πολιτική δύο είναι τα καίρια ζητήματα: Τα ελληνοτουρκικά και οι εξελίξεις στο Ιράκ. Και στα δύο η πολιτική που ασκείται χαρακτηρίζεται από συνέπεια και συνέχεια. Κάτι που αποδεικνύει ότι στις σημαντικές αποφάσεις υπάρχει σύμπνοια.
Στα ελληνοτουρκικά, τα δεδομένα της ενταξιακής πορείας στην ΕΕ, πιέζουν την Αγκυρα που πρέπει να προχωρήσει σε επίλυση των προβλημάτων με την Ελλάδα έως το τέλος του 2004. Όμως η Τουρκία εμμένει στην πάγια προκλητική συμπεριφορά της που οδηγεί τελικά σε αμφισβήτηση των ειλικρινών προθέσεών της για ευρωπαϊκή πορεία. Αυτό σε συνδυασμό με την επιφυλακτική στάση πολλών πλευρών της ΕΕ για την ένταξη της Τουρκίας αποκαλύπτει καθαρά τις δυσχέρειες της Αγκυρας όσον αφορά στην ευρωπαϊκή προοπτική της.
Όλα δείχνουν ότι η Αγκυρα εξακολουθεί να έχει ως στρατηγικό στόχο την ανατροπή του status quo στο Αιγαίο και στη Θράκη. Παρατηρείται μάλιστα πλήρης συμπόρευση πολιτικών και στρατιωτικών σε ό,τι αφορά τα ζητήματα αυτά. Εχει καταστεί αναμφισβήτητο ότι η «ευρωπαϊκή» προσπάθεια της κυβερνήσεως των ισλαμιστών αποβλέπει αποκλειστικά στο να επιτύχει τους στόχους της στο εσωτερικό πεδίο.
Η στάση έναντι της Ελλάδος αποδίδεται κατά τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο με πρόσφατες δηλώσεις, τόσο του πρωθυπουργού Ερντογάν, όσο και του αρχηγού των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, σύμφωνα με τις οποίες οι καθημερινές πτήσεις οπλισμένων τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών στο Αιγαίο, θα συνεχισθούν χωρίς κατάθεση σχεδίων πτήσεως τόσο εντός του FIR Αθηνών, όσο και του ελληνικού εναέριου χώρου.
Υπάρχει μάλιστα «ποιοτική αναβάθμισιη των παραβάσεων και παραβιάσεων» που παρέχει στην Άγκυρα την δυνατότητα να προκαλέσει, οποτεδήποτε κρίνει ότι αυτό την εξυπηρετεί, τεχνικές εντάσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο στόχος είναι απλός.
Στα σχέδια της Αγκυρας για πρόκληση τεχνητών κρίσεων, συνεχίζουν να υπάρχουν και οι παλιές τακτικές της «εξαγωγής των εσωτερικών τουρκικών κρίσεων» τακτικές που ενδεχομένως να χρησιμοποιήσουν και οι ισλαμιστές του Ερντογάν στην προσπάθειά τους να ελέγξουν πλήρως τον τουρκικό κρατικό μηχανισμό και να απαλείψουν κάθε κοσμική εξουσία. Στο σημείο αυτό, είναι που μπορεί να διασπασθεί το ενιαίο μέτωπο κυβερνήσεως και κατεστημένου, εφ' όσον το δεύτερο αντιληφθεί ορθολογικά τις προθέσεις της πρώτης και δεν παραπλανηθεί από τις εθνικιστικές εξάρσεις, με τις οποίες θα προσπαθήσει η κυβέρνηση να συγκαλύψει τις προθέσεις της.
Στο Ιράκ, εξ' άλλου, μετά την κατάρρευση της συνεργασίας με την Ουάσινγκτον η Αγκυρα επιχειρεί να προλάβει την δημιουργία κουρδικού κράτους, χωρίς να μπορεί όμως να αποσπάσει από τους Αμερικανούς τα ανταλλάγματα και τις εγγυήσεις που επιθυμεί. Γι' αυτό και επιθυμεί να μετάσχει στη ειρηνευτική δύναμη που θα αναπτυχθεί στην γειτονική της χώρα. Και στο σημείο αυτό, οι θέσεις κυβερνήσεως και στρατιωτικών συμπίπτουν απολύτως. Με την αποστολή στρατευμάτων στο Ιράκ επιδιώκει να επιτύχει, όχι μόνον οικονομικά ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ, αλλά και την αποτροπή δημιουργίας κουρδικής κρατικής οντότητας.
Τέλος στο Κυπριακό, οι τουρκικές θέσεις είναι αδιάλλακτες όπως πάντα. Και φυσικά δεν εξαρτώνται από την πολιτική επιβίωση του Ντενκτάς στις επικείμενες εκλογές, όπως αφελώς πιστεύουν ορισμένοι!
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 07/10/03)