Η Ιταλία εισάγει το 86% των ενεργειακών της αναγκών από το εξωτερικό, πράγμα που της δίνει την πρώτη θέση στην κατάταξη ενεργειακής εξάρτησης των κρατών του G8. Τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ιταλία τείνουν να εξαντληθούν, καλύπτοντας μόλις 12% της ζήτησης στη χώρα, ενώ τα 5,2 εκατομμύρια τόνοι αργού πετρελαίου που αντλούνται από τοπικές πετρελαιοπηγές ικανοποιούν μόλις το 7% των αναγκών της χώρας.
Η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από υδροηλεκτρικά φράγματα στα βόρεια της χώρας δεν επαρκεί πλέον, υποχρεώνοντας την Ιταλία να εισάγει το ήμισυ της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται από χώρες του εξωτερικού, μιας και οι Ιταλοί ψηφοφόροι είχαν αποφασίσει σε δημοψήφισμα του 1987 το κλείσιμο τριών πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ρεύματος.
Αντιμέτωπη με τέτοια ενεργειακή εξάρτηση, η Ιταλία πραγματοποιεί προσπάθειες με στόχο την ορθολογική εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειάς της.
Η χώρα υπήρξε άλλωστε ο παραδοσιακός ηγέτης στην Ευρώπη της χρήσης γεωθερμικής ενέργειας, την αξιοποίηση του ατμού που παράγεται φυσικά από το υπέδαφος της γης για την παραγωγή ηλεκτρικού, όπως γίνεται στις εγκαταστάσεις του Λαρντερέλο στην Τοσκάνη.
Οι προοπτικές για την αιολική ενέργεια είναι ακόμη ευνοϊκότερες. Πριν από δέκα χρόνια, το μερίδιο που κατείχε η αιολική ενέργεια στη συνολική παραγωγή ηλεκτρικού ήταν αμελητέα. Πέρυσι, όμως, οι ιταλικές ανεμογεννήτριες παρήγαγαν περισσότερο ηλεκτρικό ρεύμα από ό, τι τα γεωθερμικά εργοστάσια. Σύμφωνα με την Ενωση Πετρελαϊκών Εταιρειών της Ιταλίας, η αιολική ενέργεια μπορεί να προσφέρει 20,5 τεραβάτ μέχρι το 2020.
Στα τέλη του έτους, η κρατική εταιρεία ενέργειας, Enel, σχεδιάζει να θέσει σε λειτουργία νέο ηλιακό εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος ικανότητας πέντε μεγαβάτ.
Η κατασκευή τέτοιων φιλόδοξων υποδομών στην Ευρώπη απαιτεί, όμως, μαζικές κρατικές επιχορηγήσεις, καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παραμένουν πολύ ακριβές.
Το ερευνητικό ινστιτούτο Nomisma Energia εκτιμά ότι το ηλεκτρικό που παράγεται από φωτοβολταϊκά κύτταρα κοστίζει 40 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα.
Ακριβά πληρώνουν το ρεύμα οι Ιταλοί καταναλωτές
Το κόστος μέσω βιομάζας είναι 0,08 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα, της αιολικής ενέργειας 0,07 λεπτά, του άνθρακα 0,05 λεπτά και του πετρελαίου πετρελαίου 0,06 λεπτά. Το υψηλότερο κόστος καλύπτεται από τους Ιταλούς καταναλωτές, που πληρώνουν πολύ ακριβότερα το ρεύμα απ’ ό, τι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι.
Ο Ντανιέλε Ταμπαρέλι, πρόεδρος του ινστιτούτου Nomisma Energia, λέει ότι οι προοπτικές για εκτόξευση της ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα από αιολικές ή ηλιακές πηγές είναι καλές, παρότι η Ιταλία δεν πρόκειται να εκπληρώσει τον ευρωπαϊκό στόχο για κάλυψη 12% των ενεργειακών αναγκών από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2010.
Ο Ουμπέρτο Καντρίνο, επικεφαλής της Edisson, δεύτερης σε μέγεθος δημόσιας επιχείρησης της Ιταλίας, συμφωνεί με την παραπάνω εκτίμηση. Πιστεύει, μάλιστα, ότι η άρση της απαγόρευσης κατασκευής πυρηνικών εργοστασίων δεν είναι πιθανή στη χώρα. Στο μεταξύ, η Enel επενδύει σε γαλλικά πυρηνικά εργοστάσια, ενώ είναι ιδιοκτήτρια δύο τέτοιων εργοστασίων στη Σλοβακία.
Παρά τις κυβερνητικές δεσμεύσεις περί αναστολής της σχετικής απαγόρευσης για κατασκευή πυρηνικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, η ιταλική γραφειοκρατία είναι τέτοια και οι αντιδράσεις των πολιτών αναμένονται τόσο έντονες, που η Ιταλία δεν πρόκειται να ξεπεράσει σύντομα το πρόβλημα της ενεργειακής της εξάρτησης.
Ακόμη και οι δοκιμασμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η βιομάζα και η αιολική, παράγουν ρεύμα που κοστίζει πολύ περισσότερο από εκείνο που παράγεται μέσω καύσης άνθρακα ή πετρελαίου.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 08/08/2009)