Το τεράστιο κοίτασμα του Κασαγκάν αποτελεί έναν σύγχρονο «πύργο
της Βαβέλ», καθώς η εκμετάλλευσή του έχει περάσει μέσα από πολλές δυσκολίες και
ένα πλήθος διεθνών συμφερόντων μάχεται για τον έλεγχο του πετρελαίου που πρόκειται
να αντληθεί από το υπέδαφος της περιοχής.
Για τον κλάδο του πετρελαίου, το κοίτασμα Κασαγκάν στην Βόρεια
Κασπία, το μεγαλύτερο που έχει ανακαλυφθεί από το 1968, παρουσιάζει ιδιαίτερες
προκλήσεις, καθώς η εκμετάλλευσή του δεν είναι καθόλου εύκολη. Τα αποθέματα του
κοιτάσματος βρίσκονται στο υπέδαφος εν μέσω επικίνδυνων αερίων σε μεγάλη πίεση,
τα οποία δυσχεραίνουν την εξόρυξη. Το Κασαγκάν έχει κοστίσει μέχρι τώρα 136 δις
δολάρια λόγω της γεωλογίας της περιοχής, του σκληρού κλίματος και των υπολοίπων
εμποδίων. Οι θερμοκρασίες στην περιοχή κυμαίνονται από τους -40 βαθμούς Κελσίου
μέχρι τους 40 βαθμούς στη διάρκεια του έτους. Επίσης, το πετρέλαιο που αντλείται
έχει υψηλές συγκεντρώσεις θείου, το οποίο είναι επικίνδυνο για την υγεία και το
περιβάλλον.
Η λειτουργία της άντλησης από το κοίτασμα αναμένεται να
ξεκινήσει σε τρία χρόνια. Το Κασαγκάν είναι ένα από τα λιγοστά κοιτάσματα τέτοιου
μεγέθους που ανακαλύφθηκαν στη δεκαετία του 1990. Όπως σχολίασε αναλυτής του χώρου
στην ΙΗΤ, «το Κασαγκάν είναι ένα από τα τελευταία μαργαριτάρια στην κορώνα της βιομηχανίας
πετρελαίου και αυτός είναι ο λόγος που οι εταιρείες μάχονται τόσο έντονα για
εκείνο».
Όταν η παραγωγή από το κοίτασμα φτάσει στην κορύφωσή της, η
ποσότητα είναι ικανή να καλύψει το 10% των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης,
αναβαθμίζοντας έτσι τη σημασία του Καζακστάν διεθνώς. Η ημερήσια παραγωγή στην
αιχμή της θα φτάνει τα 1,5 εκατ. βαρέλια. Μια από τις επιλογές για τη μεταφορά
του πετρελαίου είναι μέσω του αγωγού
Baku-
Tbilisi-
Ceyhan
προς
την Ευρώπη, κάτι που θα δυσαρεστήσει τη Μόσχα, η οποία θα ήθελε να
χρησιμοποιηθεί δικός της αγωγός.
Την εκμετάλλευση έχουν αναλάβει δυτικές εταιρείες όπως η
ExxonMobil
και
η
Eni. Η δυσκολία του
εγχειρήματος υπογραμμίζει τις επίπονες προσπάθειες των δυτικών οικονομιών να διασφαλίσουν
την ενεργειακή τους ασφάλεια, καθώς η ζήτηση στην Ασία αυξάνεται και η Ρωσία
κυριαρχεί στους πόρους γύρω από τα σύνορά της. Παράλληλα το Κασαγκάν συμβολίζει
την προσπάθεια των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών του κλάδου να πρωταγωνιστήσουν
και πάλι στο παιχνίδι του πετρελαίου, στο οποίο πλέον κυρίαρχο ρόλο παίζουν και
οι κρατικές εταιρείες.
Τέλος, το Κασαγκάν είναι σημαντικό για έναν ακόμη λόγο: Στο
Καζακστάν, μια χώρα με μεγάλο φυσικό πλούτο, το 25% του πληθυσμού εξακολουθεί
να ζει υπό συνθήκες φτώχιας, αποδεικνύοντας έτσι ότι πετρέλαιο και ανάπτυξη δεν
συμβαδίζουν απαραίτητα. Επίσης, η εκμετάλλευση του κοιτάσματος έχει οδηγήσει ήδη
σε αποσταθεροποίηση το οικοσύστημα της περιοχής με καταστρεπτικά αποτελέσματα
για τα είδη που κατοικούν εκεί.