Του Νίκου Νικολάου
Χωρίς να είναι κανείς προφήτης, μπορεί με ασφάλεια να προβλέψει ότι το 2004 και κυρίως το 2005 θα είναι δημοσιονομικά από τα πιο δύσκολα χρόνια και η κυβέρνηση που θα βρίσκεται αυτή την περίοδο στην εξουσία θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει μέτρα λιτότητος σε μισθούς, επιδοτήσεις και παροχές. Αυτή είναι άλλωστε η εκτίμηση και όλων των παραγόντων της οικονομίας οι οποίοι εκφράζουν από τώρα την συμπόνια τους για τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών της περιόδου αυτής λέγοντας το γνωστό «ούτε ψύλλος στον κόρφο του»! Μα γιατί τέτοια απαισιοδοξία; Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι βέβαιο ότι θα διατηρηθεί υψηλός για το 2004 και το 2005, παρ' ότι θα έχουν ολοκληρωθεί τα ολυμπιακά έργα, η κεκτημένη ταχύτητα θα κρατήσει την αύξηση του ΑΕΠ αν όχι πάνω από το 4%, πάντως πολύ υψηλά, ίσως στο 3,2-3,5%.
Το πρόβλημα λοιπόν είναι εντοπισμένο στα δημόσια οικονομικά, δηλαδή στην αδυναμία του κρατικού προϋπολογισμού να βρει νέα έσοδα για να καλύψει τις δημόσιες δαπάνες που αυξάνουν με ρυθμό σχεδόν ανεξέλεγκτο, μια και η σημερινή κυβέρνηση με το κοινωνικό πακέτο, τη χάρτα σύγκλισης και όσα άλλα μέτρα θα λάβει ως τις εκλογές δημιουργεί υποχρεώσεις που θα βαίνουν διογκούμενες τα προσεχή χρόνια. Και προσέξτε, καμία κυβέρνηση, όποια και αν είναι αυτή, δεν μπορεί να επιβάλει νέους φόρους, ούτε να αυξήσει τους συντελεστές στους ήδη υπάρχοντες. Το αντίθετο μάλιστα, σε όλη την Ευρώπη πνέει ισχυρός άνεμος φορολογικών μειώσεων και ήδη ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών έκανε το πρώτο βήμα μειώνοντας τη φορολογία κερδών στο 25% για τις μεγάλες επενδύσεις. Ο ίδιος ή ο διάδοχός του θα αναγκασθεί να επεκτείνει το μέτρο σε λίγους μήνες για όλες τις επιχειρήσεις.
Εχουμε γράψει πολλές φορές ότι οι παροχές του κοινωνικού πακέτου ήταν σωστές και επιβεβλημένες και το ίδιο θα επαναλάβουμε για τη χάρτα σύγκλισης που επεκτείνει τις παροχές και στην επόμενη τετραετία. Π.χ. η κατώτερη σύνταξη του ΟΓΑ που με το κοινωνικό πακέτο αυξήθηκε στα 200 ευρώ για το 2004, θα φθάσει τα 300 ευρώ το 2008, και το ΕΚΑΣ που δίνεται στους χαμηλοσυνταξιούχους από 110 ευρώ το 2004, σε 200 ευρώ το 2008. Είναι προφανές ότι είτε η ίδια είτε άλλη κυβέρνηση το 2005 δεν μπορεί να μην εφαρμόσει τις κυβερνητικές αυτές δεσμεύσεις. Η Νέα Δημοκρατία είπε ήδη το ναι, αλλά την ίδια στιγμή οι επιτελείς της μιλάνε για «την καμένη γη» που θα παραλάβουν.
Και φυσικά έπειτα συνέχεια. Το «ό,τι δώσαμε, δώσαμε» του κ. Κ. Σημίτη εξεμέτρησε ήδη το ζην καθώς το ενταφίασαν το πρωτόγνωρο για τη μαζικότητά του απεργιακό κύμα στον δημόσιο τομέα και ο πανικός για τις εκλογές. Και ήδη οι συσκέψεις που γίνονται καθημερινά στου Μαξίμου αλλά και στο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έχουν κάτι από την παλαιά αγωνία του χρυσοθήρα που μέσα από τόνους χώματος προσπαθεί να βρει ένα ψήγμα χρυσού. Έτσι τώρα Πρωθυπουργός, Χριστοδουλάκης και Πάχτας ψάχνουν μέσα στους πόρους του Γ’ ΚΠΣ που δεν απορροφούνται (πριν από λίγες ημέρες ο επίτροπος κ. Μ. Μπαρνιέ κατέκρινε δημόσια την αναποτελεσματικότητα της ελληνικής διοίκησης και την παραγωγική αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων) κάποια κονδύλια για να τα δώσουν στον υπουργό Παιδείας κ. Π. Ευθυμίου για να χρηματοδοτήσει κονδύλια πρόσληψης καθηγητών και στον υπουργό Εργασίας κ. Δ. Ρέππα για να δώσει… στους βιομηχάνους προκειμένου να προσλάβουν ανέργους.
Και έπειτα δεύτερη συνέχεια αφού ο υπουργός Εσωτερικών κ. Κ. Σκανδαλίδης θα «επικαιροποιήσει» όπως έγραψε χθες το «Βήμα» το πρόγραμμα προσλήψεων της προσεχούς τριετίας, διορίζοντας στο Δημόσιο 30.000 μόνιμους (πέραν των 25.000 με καθεστώς μερικής απασχόλησης που ήδη έχουν αρχίσει να προσλαμβάνονται) δημοσίους υπαλλήλους παραμονές εκλογών! Και να ήταν μόνο αυτά! Ο κ. Πρωθυπουργός μας, γνωρίζοντας ότι όποτε παραμέρισε τους άχρηστους εκσυγχρονιστές που τον περιβάλλουν και προσέφυγε στο παλαιό ΠαΣοΚ κάτι κέρδισε (όρα Τ. Χυτήρη), είναι ενθουσιασμένος με τις πρωτοβουλίες του διοικητού της ΑΤΕ κ. Πέτρου Λάμπρου για τα ανοιχτά δάνεια σε αγρότες και τα άλλα μέτρα που ετοιμάζει. Ποιος θα πληρώσει το κόστος όλων αυτών; Η ΑΤΕ βέβαια για το 2004 και ίσως το 2005, αλλά αν της λείψουν κεφάλαια θα κληθεί ο κύριος μέτοχος, δηλαδή το Δημόσιο να τα βρει και να τα καταβάλει.
Είπαμε σωστές οι παροχές αφού πάνε στους αδύνατους της ελληνικής κοινωνίας αλλά επειδή η οικονομική επιστήμη από τον καιρό του Ανταμ Σμιθ ως σήμερα ολίγον ασχολείται με την ηθική και τη δικαιοσύνη αλλά με το κέρδος και την αποτελεσματικότητα, το πρόβλημα που πρέπει να λυθεί είναι από πού θα βρεθούν οι πόροι για να χρηματοδοτηθεί η κοινωνική πολιτική. Ηδη, όπως προέκυψε από το σχέδιο προϋπολογισμού του 2004, από τα 42,5 δις. των δαπανών, τα 20,8 δις. πάνε για μισθούς, συντάξεις και ασφάλιση, 9,7 για τόκους, 3,3 επιστροφές στην Κοινότητα και μένουν 6,5 για να λειτουργήσει το κράτος. Για να εξυπηρετηθεί το τεράστιο δημόσιο χρέος φυσικά δεν απομένει δραχμή, εξ ου και ο κ. Ν. Χριστοδουλάκης κάνει τη μία μετοχοποίηση μετά την άλλη. Ο Θεός λοιπόν να βάλει το χέρι του!
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 15/10/03)