Η μέση θερμοκρασία στην Αρκτική βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 2.000 ετών, ενώ η παγωμένη θάλασσα που την καλύπτει θα υγροποιείται πλήρως τους καλοκαιρινούς μήνες μετά το 2040, σύμφωνα με τελευταίες επιστημονικές ανακοινώσεις. Παράλληλα όμως, κάποιοι γεωλόγοι θεωρούν πως στο υπέδαφός της υπάρχουν τεράστιες
ποσότητες υδρογονανθράκων, ενώ η αμερικανική Γεωλογική Επιθεώρηση (U.S. Geological Survey) ανακοίνωσε ότι
μπορεί να ανέρχονται ακόμα και σε 160 δις βαρέλια πετρελαίου.
Ενώ οι εκτιμήσεις αυτές κάνουν ιδιαίτερη αίσθηση σε μια εποχή
που η τιμή του «μαύρου χρυσού» τείνει να αυξάνεται, υπάρχει και μια μερίδα
αναλυτών που θεωρεί τις πηγές αυτές πρώτων υλών αναξιόπιστες, όπως αναφέρει η
ΙΗΤ. Η ανακάλυψη, ο εντοπισμός και η εκτίμηση του μεγέθους των κοιτασμάτων σε
μια περιοχή τόσο αφιλόξενη όσο η Αρκτική είναι εξαιρετικά δύσκολη. Συνεπώς, οι
ακριβείς εκτιμήσεις δεν είναι δυνατές και προς το παρόν διαφέρουν πολύ στους κόλπους
της επιστημονικής κοινότητας.
Οι έρευνες που είχαν διεξαχθεί στην δεκαετία του 1980 είχαν
απογοητεύσει την πετρελαϊκή βιομηχανία, το ενδιαφέρον της όμως αναθερμαίνεται
πλέον καθώς οι νέες ανακαλύψεις κοιτασμάτων τείνουν να γίνονται ολοένα και πιο
σπάνιες παγκοσμίως. Η προοπτική εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων της Αρκτικής αναμένεται
να προκαλέσει μεγάλη τριβή ανάμεσα σε κυβερνήσεις, πετρελαϊκούς ομίλους και
περιβαλλοντιστές. Επίσης, ήδη έχει ξεκινήσει η διαμάχη σε διπλωματικό επίπεδο
σχετικά με το δικαίωμα εκμετάλλευσης βάσει του διεθνούς δικαίου της θάλασσας
μεταξύ των χωρών που συνορεύουν με τον Αρκτικό Κύκλο.
Παραμένει αμφίβολο κατά πόσο αξίζει να πληρώσει ο πλανήτης
το περιβαλλοντικό τίμημα για την εξόρυξη των όποιων ποσοτήτων πετρελαίου διαθέτει
η ευαίσθητη αυτή περιοχή. Υπάρχει όμως παράλληλα και η ανησυχία ότι η προσπάθεια
εκμετάλλευσης θα είναι άσκοπη εξ αρχής, λόγω ανυπέρβλητων τεχνικών προκλήσεων.
Οι κυβερνήσεις μπορούν να εκχωρήσουν δικαιώματα εκμετάλλευσης σε
περιπτώσεις όπου η παρουσία πετρελαίου είναι βέβαιη, ενώ όσο πιο ευαίσθητη είναι
μια περιοχή, τόσο πιο σαφείς αποδείξεις θα πρέπει να παρουσιαστούν. Επιπλέον, μέσω
φορολογικών κινήτρων έχουν τη δυνατότητα να κατευθύνουν τις προσπάθειες των
πετρελαϊκών εταιρειών σε περιοχές λιγότερο ευάλωτες από περιβαλλοντική άποψη.