Toυ Κ. Κόλμερ
Το ζήτημα δεν είναι διατί απέθανεν αλλά πώς επέζησεν τόσο χρόνον. Πρόκειται για το σύμφωνον σταθερότητος και αναπτύξεως (ΣΣ&Α) των 12 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ενώσεως (ΕΝΕ), που επέβαλε κυρώσεις εις όσα κράτη, το δημόσιον έλλειμμα υπερέβαινε το 3% του ΑΕΠ ετησίως.
Κατά την διαρρεύσασαν εξαετία, το ΣΣ & Α παρέβησαν πολλά κράτη της ΕΝΕ, μεταξύ των οποίων πρώτη η «ισχυρή Ελλάδα» του κ.Σημίτη, η οποία δίκην ραθύμου Φιλιπιννέζας έχωνε τά διαρκώς αυξανόμενα δημόσια ελλείμματα υποκάτω του τάπητος της δημιουργικής λογιστικής.
Επειδή η Ελλάς αντιπροσωπεύει μόλις το 2% της ΕΝΕ, ουδείς ησχολήθη με τις παρασπονδίες της. Όταν όμως ,η Ποστογαλία ανέβασε το δημόσιον έλλειμμα στο 5% του ΑΕΠ, έλαβε μία σοβαρά προειδοποίησιν από τον επίτροπο Πέντρο Σόλμπες. Διά ν’αποφύγει την απειλήν εβύθισε την οικονομία της εις παρατεταμένην ύφεσι.
Η αθέτησι του ΣΣ&Α δεν απεφεύχθη, όταν η ανεργία εις Γερμανία και Γαλλίαν ηυξήθη πέραν των προπολεμικών ορίων. Την προηγουμένην εβδομάδα, το ΣΣ&Α εκηρύχθη ανενεργόν, όταν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρ.Ενώσεως (ΕCΟFΙΝ) ηρνήθησαν κατά πλειοψηφία, να επιβάλουν κυρώσεις στην Γερμανία και Γαλλία, που για τρίτο κατά σειράν έτος, το 2004 προϋπολογίζουν δημόσιον έλλειμμα ανώτερον του 3% ΑΕΠ. Κανονικώς οι δύο αυτές χώρες, που αντιπροσωπεύουν το ήμισυ περίπου του Ευρωπαϊκού προϊόντος, έπρεπε να πληρώσουν πρόστιμον 15 δις. ευρώ περίπου. Αλλ’ αυτό θά ηύξανε περαιτέρω το έλλειμμα των-όπερ οξύμωρον! Πλήν της Φιλλανδίας, Αυστρίας και Ολλανδίας, όλες οι άλλες χώρες της ΕΝΕ - περιλαμβανομένης και της ιδικής μας- ετάσσοντο μέχρις πρότινος υπέρ του συμφώνου Σ & Α. Προχθές υποκριτικώτατα εματαίωσαν τις κυρώσεις και στην ουσία ακύρωσαν το σύμφωνον.
Ορθώς! Διότι το ΣΣ & Α ήταν εξ υπαρχής λανθασμένον και καταδικασμένο ν’αποτύχη– κάτι που μόνον ο οικονομολόγος κ. Κ. Θάνος επεσήμανεν ευθύς εξ αρχής.Λανθασμένον μεν καθ’όσον δεν λαμβάνει υπ’όψιν την φάσι στην οποίαν ευρίσκεται ο οικονομικός κύκλος εκάστης χώρας.
Καταδικασμένον δεδομένου ότι αγνοεί το ύψος του δημοσίου χρέους εκάστου κράτους, κατά το άκαμπτο δόγμα της Ευρωζώνης «ένα μέγεθος (υποδήματος) ταιριάζει σ’ όλα (τα πόδια)», που προφανώς δεν είναι ίδια: άλλα είναι τεράστια, ώς της Ελλάδος, με χρέος 200% του ΑΕΠ, και έτερα μικρά, ως της Αυστρίας και της Γερμανίας (60-70%).Το χρέος προδικάζει έν τινι μέτρω την έκτασι του ελλείμματος.
Κατά την φάσιν της οικονομικής υφέσεως επιβάλλεται η τόνωσι της συνολικής ζητήσεως, ως πρώτος ο Περικλής εφήρμοσε μετά το πέρας των Περσικών πολέμων, κατά τον 5ον αιώνα π.Χ.Μετά 2.500 έτη ο πολύς Τζών Μέϋναρντ Κέηνς αντελήφθη ότι η παγκόσμια κρίσι του 1929 ωφείλετο στην ανεπαρκή ζήτησι, η ο οποία έπρεπε να έχει ενισχυθή,για ν’αποφευχθή το κράχ του 1932.
Σήμερον, τούτο επιβάλλεται όχι τόσον διά της διαστολής της δημοσίας δαπάνης (που είναι ανελαστική) αλλά με μείωσι των φόρων.Όταν η οικονομία εισέλθη στην ανάκαμψι, ο παρανομαστής του λόγου του δημοσίου ελλείμματος πρός ΑΕΠ αυξάνει και η αναλογία μικραίνει, άν και το έλλειμμα ημπορεί εις απόλυτον μέγεθος να μεγαλώνει. Τούτο εξεμεταλλεύθη στο έπακρον ο «σέφ» της λογιστικής «μαγειρικής», της Στατιστικής Υπηρεσίας, κ. Καραβίτης, δια να παραπλανήσει την (αμαρτωλή) Γιουροστάτ. Ενώ το Ελληνικόν ΑΕΠ παραμένει ουσιαστικώς στάσιμον, στατιστικώς η ζήτηση το αυξάνει με ετήσιον ρυθμόν 4%. Σημιτικώς όθεν, το Ελληνικόν έλλειμμα, ως ποσοστόν του ΑΕΠ... μειούται!
Η ανατίμησις του Ευρώ, λόγω της δυσπιστείας των διεθνών επενδυτών προς το δολλάριον, ήταν εκείνη που έδωσε την χαριστική βολή στο ΣΣ & Α. Δύο βαρύδια: βραδυτάτη ανάκαμψι και ακριβό νόμισμα δεν μπορούσε να σηκώσει η Γερμανία. Όπως το 1989 διέλυσε μονομερώς την Γιουγκοσλαβίαν έτσι και τώρα επέβαλε τώρα την ματαίωσι του ΣΣ & Α.
Εν τούτοις , η κατάργηση της «διαδικασίας υπερβάλλοντος ελλείμματος» δεν στερείται παρενεργειών. Ενεδρεύει ο κίνδυνος ανόδου τών ονομαστικών επιτοκίων. Υπονομεύει σήμερον την έγκρισι του Ευρωπαϊκού συντάγματος. Αντί του νόμου καθιερώνει τον πολιτικό εκβιασμό. Το στήριγμα της Ευρωπαϊκής ενοποιήσεως, η αρχή της νομιμότητος εκθεμελειούται.
Μετά την κατάργησι του ΣΑ & Α ουδέν κράτος θα σέβεται τις Ευρωπαϊκές συνθήκες – ιδίως τα 15 νεοεισερχόμενα,με τις γνωστές θεσμικές αδυναμίες. Μακροπροθέσμως, τα ελλείμματα δυνατόν να προκαλέσουν ταχυτέρα άνοδο του γενικού επιπέδου των τιμών (πληθωρισμός). Εντεύθεν, και τα επιτόκια ν’ ανέλθουν...
Εν τούτοις, ο ΣΣ & Α υπήρξε μάλλον υποπροϊόν της ρήτρας εγκαταλείψεως του πτωχεύσαντος κράτους (non bail-out clause) στην συνθήκη του Μααστρίχτ, παρά του φόβου ανόδου των επιτοκίων, η οποία κάποτε θα επισυμβή. Η ρήτρα αυτή σημαίνει, ότι όταν ένα κράτος-μέλος της Ευρωζώνης, ευρίσκεται εν αδυναμία να αποπληρώσει το δημόσιον χρέος του, δεν δύναται ν’ αποβλέπει εις δάνεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης, ως δίς κατά το παρελθόν έπραξεν η Ελλάς,δια να σωθή εκ του σοσιαίστικού χρεοστασίου. Αντ’ αυτού το χρεοκόπον κράτος της «ΟΝΕ» οφείλει να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείον και να πληρώσει υψηλότερα επιτόκια γις το ευρώ - όπερ όμως θα κλονίσει τον μύθο του ενιαίου νομίσματος...
Το ΣΣ & Α ήταν προϊόν ανθρωπίνης απρονοησίας. Δεν διέφυγεν όμως της Θείας Προνοίας. Εάν προσεχώς το Ευρωπαϊκό δικαστήριον επιδικάσει την άρσι του αβάτου του Αγίου ΄Ορους, ως ζητεί επιμόνως η ευρωβουλευτής κ. Καραμάνου, ημπορεί η Ελληνική κυβέρνησι να προβάλη την ένστασι της προηγουμένης ακυρώσεως του συμφώνου Σ&Α και να ματαιώσει την απόφασιν. Αρκεί να εξεύρει αρκετούς συμμάχους, πράγμα όχι αδύνατον δεδομένου, ότι η Καθολική εκκλησία διατηρεί πολλά «άβατα», η Βρεταννία έχει λέσχες μόνον ενός φύλου και στα κράτη-μέλη ισχύουν τα οικεία συντάγματα, ως ορθώς υπέμνησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Πατ Κόξ, επισκεφθείς προσφάτως τ΄ Αγιον ΄Ορος.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 12/12/2003)