Κατά την διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών ο Οργανισμός Πετρελαίου Εξαγωγικών Χωρών, ο γνωστός ΟΠΕΚ –ένα καρτέλ το οποίο ήτο παροιμοιώδες κάποτε για την μη συμμόρφωση των χωρών μελών του με τις όποιες αποφάσεις που ελάμβανε-, έχει επιτύχει να επιβάλλει την απαραίτητη πειθαρχία και ως εκ τούτου να επιτύχει απόλυτα στις επιδιώξεις του. Η μέση τιμή του βαρελιού αργού για αυτή την περίοδο ήτο $25.75, δηλ. πάνω από τη ζώνη των $22.0 - $28.0 δολ. που είχε θέσει ως στόχο ο εν λόγω οργανισμός. Το ερώτημα που τίθεται σήμερα είναι εάν, με την μέση τιμή τώρα να κινείται στο ακριβότερο τμήμα της ανωτέρω ζώνης, ο ΟΠΕΚ μπορεί να συνεχίσει να κρατά τις τιμές υψηλές για 5η συνεχή χρονιά.
Η βελτίωση της διεθνούς οικονομίας συνδυαζόμενη με ένα αδύνατο δολάριο δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για αύξηση της ζήτησης πετρελαίου τον επόμενο χρόνο. Οι συνηθισμένες προβλέψεις των αναλυτών επ’ ευκαιρία του τέλους του έτους ομιλούν για μια αύξηση της ζήτησης με ταυτόχρονη πτώση του δολαρίου.
Η αδυναμία του πράσινου νομίσματος έχει έν μέρει δράσει ως ασφαλιστική δικλίδα για τις υψηλές τιμές του πετρελαίου, αφήνοντας αλώβιτη την ανάπτυξη των καταναλωτών χωρών εκτός της ζώνης του δολαρίου. Για παράδειγμα οι τιμές για αργό τύπου Brent εκφρασμένες σε ευρώ δεν έχουν αλλάξει πολύ απ’ τα επίπεδα του 2002.
Η Κίνα, ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου του κόσμου σήμερα, είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην όλη εξίσωση της παγκόσμιας ζήτησης. Το 2004 βρίσκει την οικονομία της Ασιατικής αυτής χώρας να αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς. Επίσης ένα σημαντικό ορόσημο του 2003 ήτο η απότομη αύξηση εισαγωγών πετρελαίου στις ΗΠΑ οι οποίες έφθασαν στο επίπεδο των 10 εκατ. δολ./ημέρα. Παρόλα αυτά δεν σημειώθηκε μεγάλη αύξηση στον όγκο των αποθεμάτων τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της χρηματιστηριακής Barclays Capital η αύξηση των εισαγωγών στις ΗΠΑ ανταποκρίνεται στην επιστροφή των κανονικών ρυθμών ανάπτυξης της Αμερικανικής οικονομίας μετά από μια προσωρινή ανάπαυλα ολίγο ετών
Φαίνεται ότι η οικονομική ανάπτυξη των δύο μεγάλων καταναλωτών πετρελαίου, των ΗΠΑ και της Κίνας, θα είναι αρκετή για να κρατήσει τη ζήτηση σε υψηλά επίπεδα το 2004 και να αντικαταστήσει τα αναπάντεχα γεγονότα (που ήταν αιτία αύξησης της ζήτησης το 2003) που οδήγησαν τις τιμές σε υψηλά επίπεδα το χρόνο που πέρασε.
Ο πόλεμος στο Ιράκ, οι διακοπές στην παραγωγή στην Νιγηρία και στη Βενεζουέλα και το κλείσιμο των πυρηνικών αντιδραστήρων στην Ιαπωνία έπαιξαν όλα τον ρόλο τους. Οι διακοπές και αναταράξεις στον τομέα της παγκόσμιας παραγωγής και προμήθειας πετρελαίου αν και είναι σχεδόν αδύνατο να προβλέψει κάποιος, εντούτοις είναι αρκετά δύσκολο να φανταστούμε περισσότερα αναπάντεχα γεγονότα για του χρόνου.
Η αύξηση της παραγωγής από χώρες εκτός ΟΠΕΚ, κυρίως από την Ρωσία, θα πρέπει να είναι επαρκής για να καλύψει την αύξηση στη ζήτηση και να γεφυρώσει το κενό που δημιουργείται από την μείωση παραγωγής από τα ώριμά πεδία στην Βρετανία, Νορβηγία και τις ΗΠΑ. Τελικά όμως η παραγωγή από τον ΟΠΕΚ θα κληθεί να φέρει και πάλι την ισορροπία στην αγορά.
Όσον αφορά τον τομέα της παραγωγής οι εκτιμήσεις είναι ότι κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2004 η παραγωγή του ΟΠΕΚ θα μειωθεί στα 24,5 εκατ. βαρ/ημέρα (από τα 25,7 εκατ. βαρ/ημέρα που είναι σήμερα) χωρίς να περιλαμβάνεται η παραγωγή από το Ιράκ. Ο ΙΕΑ εκτιμά ότι το νούμερο αυτό θα μειωθεί στα 23,4 εκατ. ενώ το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ εκτιμά την παραγωγή στα 25,1 εκατ. βαρ/ημέρα. Σύμφωνα με αναλυτές ο ΟΠΕΚ πρόκειται να μειώσει την παραγωγή του τον Φεβρουάριο, αν και σύμφωνα με εκτιμήσεις του ίδιου του οργανισμού εάν η παραγωγή κρατηθεί στα 24,5 εκατ. βαρ./ημέρα, που είναι η σημερινή επίσημη συμφωνηθείσα παραγωγή, αυτό θα αρκούσε για να επιτευχεί μια ισορροπία στην αγορά.
Πολλά θα εξαρτηθούν όμως από την παραγωγή της Βενεζουέλας η οποία παράγει λιγότερα 600 χιλ. βαρέλια από το μερίδιό της. Eνώ η Αλγερία και η Νιγηρία πρόκειται να ζητήσουν αύξηση του μεριδίου τους. Εν τω μεταξύ η παραγωγή του Ιράκ αυξάνεται, αν και με απογοητευτικούς ρυθμούς, και ο ΟΠΕΚ κάποια στιγμή θα υποχρεωθεί να την περιλάβει πάλι στους κόλπους του. Με δεδομένο ότι η Σαουδική Αραβία ήδη παράγει 540 χιλ. βαρ/ημέρα περισσότερα από το μερίδιο της, το οποίο είναι 7,96 εκατ. βαρέλια, αναλυτές εκτιμούν ότι δεν θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί το επίπεδο των 24,5 εκατ. βαρέλια μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2004.
Εν κατακλείδι το πρόβλημα του ΟΠΕΚ για το 2004 φαίνεται ότι θα είναι το δεύτερο εξάμηνο οπότε και αναμένεται αυξημένη ζήτηση από την Κίνα και τις ΗΠΑ και τότε θα είναι περίοδος της δοκιμασίας όσον αφορά την συμμόρφωση των κρατών μελών για παραγωγή και διάθεση στην αγορά των ποσοτήτων παραγωγής που θα έχουν συμφωνηθεί. Είναι ένα θέμα πειθαρχίας!
(Παράφραση από την στήλη LEX των Financial Times)