Hλιος και Σελήνη ήταν πιστοί στο «ραντεβού» τους στον Νότιο Ειρηνικό και οι λίγες χιλιάδες τυχεροί που βρέθηκαν εκεί παρακολούθησαν με δέος το μαγευτικό θέαμα και την αντίδραση της φύσης. Η ολική έκλειψη του Ηλίου έκανε τη μέρα νύχτα το μεσημέρι της Κυριακής (11 βράδυ ώρα Ελλάδας) και το μυστηριακό Νησί του Πάσχα ήταν ίσως το ιδανικό τοπίο για να συμβεί αυτό. Ακόμα και οι πλέον μυημένοι «κυνηγοί» εκλείψεων ανά τον κόσμο, που βρέθηκαν εκεί για να τη μελετήσουν, μιλούν για κάτι ξεχωριστό.
«Το θέαμα μας καθήλωσε. Μια μαύρη κηλίδα μπαίνει σιγά σιγά στον ηλιακό δίσκο, αλλάζοντας τη φυσική ροή του χρόνου των πραγμάτων. Σταδιακά σκοτεινιάζει. Εμφανίζονται καταμεσήμερο τα αστέρια και οι πλανήτες, πέφτει κατά 10-15 βαθμούς η θερμοκρασία, ξεσπάει αέρας, τα ζώα τρομάζουν, η φύση αντιδρά. Ηταν μια μοναδική εμπειρία, τόσο από επιστημονική όσο και από αισθητική άποψη», είπε στο «Εθνος» ο καθηγητής Φυσικής του ΑΠΘ, Γ. Σειραδάκης, επικεφαλής της ελληνικής επιστημονικής αποστολής στο Νησί του Πάσχα.
Εχοντας παρακολουθήσει και μελετήσει ως σήμερα τέσσερις ολικές εκλείψεις, ο καθηγητής χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη ως αρκετά «φωτεινή», αλλά και ως «έκλειψη - θρίλερ». Το τελευταίο έχει να κάνει με το «σκοτσέζικο ντους» στο οποίο υπέβαλε ο καιρός τους επιστήμονες και τους τουρίστες που είχαν βρεθεί στο νησί για να παρακολουθήσουν το φαινόμενο.
Τις δύο προηγούμενες μέρες ο ουρανός ήταν συννεφιασμένος για μεγάλα διαστήματα, ενώ μέχρι λίγες ώρες πριν από το μεγάλο «ραντεβού» έβρεχε, απειλώντας με κατάρρευση το εγχείρημα της παρακολούθησης και μελέτης του φαινομένου. Τελικά, από το πρωί της Κυριακής ο ουρανός καθάρισε και παρείχε στους επιστήμονες εξαιρετικές συνθήκες παρατήρησης.
Η ελληνική επιστημονική ομάδα πραγματοποίησε φασματοσκοπικές μετρήσεις του ιονισμένου σιδήρου (FeX και FeXIV), του μαγνησίου (Mg) και του Υδρογόνου στην ατμόσφαιρα του Ηλιου. Σύμφωνα με τον κ. Σειραδάκη, μια πρώτη ανάλυση των δεδομένων αποκαλύπτει ότι ο σίδηρος FeXIV, σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες εκλείψεις (2006, 2008), παρουσιάζεται άφθονος σε σχέση με άλλα στοιχεία.
Αντιστροφή μαγνητικού πεδίου
Αυτό αποδίδεται στην αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας Ηλιου λόγω της ανάκαμψης της δραστηριότητάς του. Αυτή συνδέεται με την αντιστροφή του μαγνητικού πεδίου του Ηλιου (ο μαγνητικός βορράς γίνεται μαγνητικός νότος και αντίστροφα), η οποία συνέβη πέρυσι και πραγματοποιείται κάθε 11 χρόνια.
Στο Νησί του Πάσχα βρέθηκαν επίσης μια αμερικανική αποστολή, με επικεφαλής τον γνωστό «κυνηγό» εκλείψεων Jay Pasahoff, η οποία κάλυψε φωτογραφικά την έκλειψη και μια ινδική αποστολή η οποία έκανε φασματοσκοπικές παρατηρήσεις μεγάλης ακρίβειας σε περιορισμένες περιοχές του στέμματος του Ηλιου και μερικές μικρότερες αποστολές, καθώς και χιλιάδες τουρίστες, με την παρουσία των οποίων υπερδιπλασιάστηκε προσωρινά ο πληθυσμός του νησιού.
Στην ελληνική αποστολή, εκτός του κ. Σειραδάκη, συμμετείχε ο Θεσσαλονικιός ερασιτέχνης αστρονόμος Α. Βούλγαρης, ο οποίος έχει κατασκευάσει ένα πρωτοποριακό όργανο ικανό να ανιχνεύσει συγχρόνως διάφορα χημικά στοιχεία στην ατμόσφαιρα του Ηλίου, καθώς και ο Γρεβενιώτης, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγου, Θ. Οικονόμου, ο οποίος έχει σχεδιάσει και κατασκευάσει διαστημικές συσκευές για πολλές αποστολές της NASA.
Το επόμενο ραντεβού των ανά τον κόσμο «κυνηγών» εκλείψεων θα είναι στις 13 Νοεμβρίου του 2012 στις βορειοανατολικές ακτές της Αυστραλίας.
(από την εφημερίδα "Έθνος", 13/7/2010)
