Γράφει ο Θ. Σκυλακάκης*
Η συζήτηση που έγινε αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων της νέας κυβέρνησης και αφορά τις καθυστερήσεις και τα προβλήματα της ολυμπιακής προετοιμασίας επικεντρώθηκε στα θέματα που επηρεάζουν την επιτυχή διοργάνωση των αγώνων. Η έμφαση αυτή είναι λογικό επακόλουθο της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που έχει προκύψει σε διάφορα επί μέρους σημεία της ολυμπιακής προσπάθειας.
Μια ευρύτερη όμως θεώρηση των Ολυμπιακών αποδεικνύει ότι υπάρχει κι ένας άλλος τομέας όπου εκτός από καθυστέρηση υπάρχει επίσης και κακός σχεδιασμός. Αναφερόμαστε στην μεταολυμπιακή αξιοποίηση των αγώνων, θέμα με τεράστια σημασία για την πορεία της χώρας στα επόμενα χρόνια.
Μεγάλα γεγονότα όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες (ή άλλα ανάλογα όπως οι παγκόσμιες εκθέσεις), αποτελούν για την πόλη που τα διοργανώνει μια τεράστια «εμπροσθοβαρή» επένδυση. Στις διοργανώσεις αυτές η πόλη πραγματοποιεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μια επένδυση που θα χρειάζονταν υπό κανονικές συνθήκες για να υλοποιηθεί μια δεκαετία ή δεκαπενταετία. Στην περίπτωση δε μιας μικρής χώρας με τεράστια πόλη (όπως είναι η δική μας περίπτωση), η επένδυση αυτή αφορά την πορεία ολόκληρης της χώρας.
Το πλεονέκτημα αυτής της εμπροσθοβαρούς επένδυσης, είναι ότι συνδυαζόμενη με την παγκόσμια προβολή του μεγάλου αυτού γεγονότος, μπορεί να εκτινάξει την οικονομική ανάπτυξη της πόλης και της ευρύτερης περιοχής που επηρεάζει, μέσω της προσέλκυσης τουρισμού, επιχειρήσεων και ξένων επενδύσεων. Κάτι που έγινε με πολύ μεγάλη επιτυχία στην περίπτωση της Βαρκελώνης.
Για να επιτύχει ένας τέτοιος σχεδιασμός θα πρέπει:
-Να αξιοποιηθεί επικοινωνιακά το γεγονός σε παγκόσμιο επίπεδο, με τη σύνδεση μιας επιτυχημένης διοργάνωσης με την γενικότερη ελκυστικότητα της χώρας για τουρισμό και επενδύσεις.
-Να αξιοποιηθούν την επόμενη ημέρα των αγώνων τα ίδια τα ολυμπιακά έργα ως πυρήνες επενδυτικής δραστηριότητας.
Αν αντίθετα η προσπάθεια αποτύχει τότε η χώρα κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο την μοναδική ευκαιρία που προσφέρουν οι αγώνες, αλλά ταυτόχρονα να έχει ξοδέψει τους επενδυτικούς πόρους μιας ολόκληρης γενιάς χωρίς το ανάλογο αντίκρισμα και αποτέλεσμα.
Η νέα κυβέρνηση κληρονόμησε και από αυτή την άποψη από τον κ. Σημίτη τεράστια προβλήματα:
-Στο μέτωπο της επικοινωνίας, η αδικαιολόγητη καθυστέρηση της πρώτης τριετίας οδήγησε σε μια σειρά κακών δημοσιευμάτων στο διεθνή τύπο , που δημιούργησαν ένα υπόβαθρο καχυποψίας, υπό το πρίσμα του οποίου αντιμετωπίζεται έκτοτε η ελληνική ολυμπιακή προετοιμασία. Ταυτόχρονα δεν έχει υπάρξει ακόμα οργανωμένη διεθνής επικοινωνιακή προσπάθεια που να έχει ως στόχο την αξιοποίηση των αγώνων για την μακροπρόθεσμη βελτίωση της εικόνας της Ελλάδας ως τουριστικού προορισμού και χώρας κατάλληλης για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
-Στο μέτωπο των Ολυμπιακών έργων, σε αντίθεση με άλλες Ολυμπιακές πόλεις, η κυβέρνηση Σημίτη επέλεξε σχεδόν παντού το μοντέλο «κράτος-ιδιοκτήτης / εργολάβος-κατασκευαστής» (μοναδική εξαίρεση η Αττική Οδός, το μοντέλο της οποίας είχε προκαθοριστεί πριν η κυβέρνηση Σημίτη αναλάβει την εξουσία).Τα έργα σχεδιάστηκαν από το κράτος χωρίς να λαμβάνεται υπ’ όψη ως κυρίαρχο στοιχείο η ανάγκη αξιοποίησής τους την επόμενη ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων. Αν η κυβέρνηση Σημίτη είχε χρησιμοποιήσει το μοντέλο της μερικής αυτοχρηματοδότησης τότε τα έργα θα είχαν χρηματοδοτηθεί εν μέρει από τεράστιες ιδιωτικές επενδύσεις, ενώ οι επενδυτές θα τα είχαν σχεδιάσει εξ αρχής έτσι ώστε να μην χαθεί ούτε μια ημέρα από την επομένη των Ολυμπιακών για την αξιοποίησή τους, αλλά και να μην ξοδευτεί ούτε δραχμή παραπάνω από το απολύτως αναγκαίο για τον σκοπό αυτό. Με το κρατικίστικο μοντέλο Σημίτη «κράτος-ιδιοκτήτης / εργολάβος-κατασκευαστής», η νέα κυβέρνηση κληρονομεί τεράστια κόστη συντήρησης και εξ ίσου μεγάλα κόστη ανακατασκευής των έργων για να αξιοποιηθούν ως παραγωγικές μονάδες, ενώ και οι ίδιες οι διαδικασίες μεταολυμπιακής αξιοποίησης –που θα έπρεπε να βρίσκονται στο τέλος τους- δεν έχουν καν ξεκινήσει. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις λόγω κακής χωροθέτησης ή επιλογών στον τρόπο κατασκευής τα έργα δεν έχουν καν προοπτική αξιοποίησης.
Η πτυχή αυτή των Ολυμπιακών είναι από τα μεγαλύτερα λάθη της κυβέρνησης Σημίτη, το οποίο θα κληθούμε να πληρώσουμε ακριβά στα χρόνια που έρχονται.
* Ο Θόδωρος Σκυλακάκης είναι Αντιδήμαρχος υπεύθυνος για τα οικονομικά και την ολυμπιακή προετοιμασία και Αναπληρωτής της Δημάρχου Αθηναίων.