Την Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου οι δημοσιογράφοι περίμεναν από τον Τρισέ
δηλώσεις και πρωτοβουλίες που θα έκλειναν τον κύκλο αναταραχής στις
αγορές που ξεκίνησε μετά την απόφαση των Μέρκελ - Σαρκοζί στη Ντοβίλ για
υποχρεωτική εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στις μελλοντικές διασώσεις
χωρών στο πλαίσιο του Μόνιμου Μηχανισμού μετά το 2013 και δεν φαινόταν
να τίθεται υπό έλεγχο και μετά την απόφαση του Ecofin της περασμένης
Κυριακής να διευκρινίσει ότι η εμπλοκή δεν θα είναι υποχρεωτική αλλά
κατά περίπτωση και σύμφωνα με τους κανόνες του ΔΝΤ. Πρόκειται για μία διευκρίνιση που μένει ανοικτή η οριστική
της διατύπωση, αλλά και μία πιθανή
ερμηνευτική παρέμβαση από τον επικεφαλής του ΔΝΤ Στρος Καν.
Η προσδοκία καταλυτικής παρέμβασης του Τρισέ είχε ήδη από την Τετάρτη
ηρεμήσει τι αγορές, που στην ουσία είχαν θέσει εκτός αγορών την
Πορτογαλία, πίεζαν ασφυκτικά την Ισπανία και χτυπούσαν σήμα κινδύνου για
την Ιταλία αλλά και το Βέλγιο. Υστερόγραφο της δυσπιστίας για τη
συμβιβαστική φόρμουλα του Ecofin είναι και η απόφαση της S&P να
θέσει την Ελλάδα σε επιτήρηση υποβάθμισης, καθώς εκτιμά ότι η Γερμανία
δεν έχει υποχωρήσει επί της ουσίας στη θέση της για συμμετοχή του
ιδιωτικού τομέα στο Μόνιμο Μηχανισμό ESM και κατά συνέπεια οι κάτοχοι
κρατικών ομολόγων κινδυνεύουν να πληρώσουν σημαντικό κόστος.
Πυροσβεστική παρέμβαση
Ο Τρισέ τόσο με τις αγορές
κρατικών ομολόγων της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας όσο και με την
παράταση της πρακτικής αυτής για τρεις μήνες -την αγορά κρατικών
ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά- λειτούργησε πυροσβεστικά, συγκράτησε
την επίθεση των αγορών θέτοντας την πολιτική ηγεσία των «16» αλλά κυρίως
τους Μέρκελ - Σαρκοζί προ των ευθυνών τους.
Στην πράξη ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης είναι εδώ και μήνες ο
μόνος πόλος σταθερότητας και υπευθυνότητας, έχοντας στην πράξη υπερβεί
τον αυστηρά οριοθετημένο ρόλο του, αφού λειτουργεί και ως επικεφαλής της
ΕΚΤ και ως άτυπος υπουργός Οικονομίας - Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Ιδιαίτερα προσεκτικός στις κινήσεις του ο Τρισέ κινήθηκε στη
συνέντευξή του της 2 Δεκεμβρίου στο πλαίσιο της διαχείρισης της
δημοσιονομικής κρίσης, τονίζοντας ότι στους πολιτικούς ανήκει η
πρωτοβουλία και η ευθύνη να υιοθετήσουν πολιτικές σταθεροποίησης.
Εμμέσως όμως πλην σαφώς αυτό που είπε είναι ότι δεν μπορεί η Κεντρική
Τράπεζα να καλείται με πολιτικές στα όρια του πλαισίου λειτουργίας της
να εξισορροπήσει την αποσταθεροποιητική ρητορική της κυβέρνησης Μέρκελ.
Προφανώς ο επικεφαλής της ΕΚΤ διέγνωσε τον κίνδυνο να εθιστούν οι
αγορές σε μια πρακτική που από τη μία μεριά θα προεξοφλεί ως δεδομένη την
παράταση της αποσταθεροποιητικής ευρωπαϊκής ρητορικής του Βερολίνου και
ως αναμενόμενη τη σταθεροποιητική παρέμβαση του κεντρικού τραπεζίτη.
Η ώρα της αλήθειας στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου
Τίποτε
δεν έχει λυθεί, ήταν το έμμεσο μήνυμα του Τρισέ προς το Βερολίνο και το
Παρίσι αν μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου δεν πείσετε τις αγορές
ότι είστε αποφασισμένοι να προασπίσετε την Ευρωζώνη στη σημερινή της
σύνθεση και να αποκαταστήσετε τις δημοσιονομικές ισορροπίες χωρίς
κοινωνική και πολιτική αποσταθεροποίηση.
Ετσι, οι προσδοκίες για ξεκάθαρο τερματισμό της κρίσης της Ευρωζώνης
μετατίθενται από τη συνέντευξη του Τρισέ στη Σύνοδο Κορυφής του
Δεκεμβρίου, η οποία δείχνει από τώρα ότι θα είναι πεδίο μίας ανοικτής
πολιτικής αντιπαράθεσης, όπως μας προειδοποίησε με τους ασυνήθιστα
σκληρούς τόνους της την περασμένη εβδομάδα η υπουργός Οικονομίας της
Ισπανίας Σαλγκάδο.
Η προειδοποίηση είναι ξεκάθαρη και επιβεβαιώθηκε στο τέλος της
περασμένης εβδομάδας από την υποβάθμιση σε βάρος της Αθήνας από τη
S&P: Ακόμη και η πιο προσεκτική τροποποίηση της φόρμουλας συμμετοχής
του ιδιωτικού τομέα στις διασώσεις χωρών στο πλαίσιο του Μόνιμου
Μηχανισμού θα προεξοφληθεί από τις αγορές ως προαναγγελία αναπόφευκτου
κουρέματος κρατικών ομολόγων και ακόμη χειρότερα ως εργαλείο
περιθωριοποίησης και εξαναγκασμού αποχώρησης από την Ευρωζώνη του Νότου.
Το εύρος της αποσταθεροποίησης που οριακά μπόρεσε να αναχαιτίσει ο
Τρισέ ίσως συνετίσει τη Μέρκελ και θέσει προ των ευθυνών του τον
Σαρκοζί: Μετά την Ιρλανδία, η Πορτογαλία είναι στον προθάλαμο του EFSF, η
Ισπανία στο όριο της μη αντιστρέψιμης διολίσθησης προς την αδυναμία
δανεισμού, η Ιταλία και το Βέλγιο έχουν προστεθεί στη λίστα των υπόπτων,
αλλά και δημοσίευμα της «Μοντ» να περιγράφει τη δεινή δημοσιονομική
κατάσταση της Γαλλίας.
Την Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου οι προσδοκίες των δημοσιογράφων από τον
Ευρωπαίο κεντρικό τραπεζίτη ήταν εξωπραγματικές, αφού επί της ουσίας
ανέμεναν ή είχαν προεξοφλήσει πρωτοβουλίες που θα μπορούσε να λάβει
μόνον ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης.
Το κεντρικό ερώτημα συμπυκνώνεται στο πώς με δεδομένη από τη μία μεριά την κυβέρνηση Μέρκελ και τις
εσωτερικές της ισορροπίες και ανοικτά μέτωπα, και από την άλλη την
απαίτηση των αγορών για προβλεψιμότητα και σταθερότητας μακράς διάρκειας
μπορεί να βρεθεί συμβιβασμός που θα αποτρέπει την επιστροφή στη
δραματική ατμόσφαιρα της περασμένης Δευτέρας και Τρίτης, όταν υπήρχε όχι
το σενάριο αλλά η αρχή ενός ντόμινο αποσταθεροποίησης στο νότο.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 06/12/2010)