Αναμενόμενες οι Τουρκικές Αντιδράσεις

Η αντίδραση της Τουρκίας στη συμφωνία που υπέγραψε η Κύπρος με το Ισραήλ για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης ήταν η απολύτως αναμενόμενη. Η Αγκυρα δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και, ως εκ τούτου, δεν αναγνωρίζει και το κυριαρχικό δικαίωμα οριοθέτησης της ΑΟΖ.

Αμέσως μετά τη γνωστοποίηση της συμφωνίας, την οποία η Λευκωσία κατάφερε να ολοκληρώσει κρατώντας τις διαπραγματεύσεις μακριά από το φως της δημοσιότητας, η Τουρκία κάλεσε «όλες τις χώρες τις περιοχής να μην στηρίξουν τις μονομερείς ενέργειες της ελληνοκυπριακής πλευράς». Ωστόσο, η Κύπρος έχει ήδη ολοκληρώσει τις σχετικές διαπραγματεύσεις και έχει υπογράψει συμφωνίες με την Αίγυπτο, αλλά και τον Λίβανο. Η συμφωνία με τη Βηρυτό δεν έχει κυρωθεί από τη Βουλή του Λιβάνου και μάλλον θα καθυστερήσει η κύρωσή της, ως αποτέλεσμα των τουρκικών πιέσεων. Ωστόσο, το ότι η διαπραγμάτευση έγινε και επιτεύχθηκε συμφωνία, δεν είναι άνευ σημασίας. Οπως, μάλιστα, αναφέρουν κυπριακές κυβερνητικές πηγές, η Αίγυπτος, ο Λίβανος και το Ισραήλ συγκέντρωσαν εξαρχής το ενδιαφέρον της Λευκωσίας για καθορισμό ΑΟΖ, ενώ η διαπραγμάτευση με τη Συρία θα πρέπει να ολοκληρωθεί κάποια στιγμή, αλλά δεν βρέθηκε ποτέ στην πρώτη γραμμή προτεραιότητας.

Ενδεχομένως, η αναφορά αυτή να συνδέεται με τη βεβαιότητα ότι μια συμφωνία με τη Συρία, δεδομένων των σχέσεων της Δαμασκού με την Αγκυρα, θα πρέπει να θεωρείται μάλλον απίθανη τη δεδομένη στιγμή. Ωστόσο, οι ίδιες πηγές αιτιολογούν την αναφορά τους, λέγοντας ότι η προτεραιότητα ως προς τις χώρες με τις οποίες επιδιώχθηκε η σύναψη συμφωνιών για τον καθορισμό ΑΟΖ καθορίστηκε από τις ενδείξεις που υπάρχουν από τις έρευνες για ύπαρξη ταμιευτήρων με αποθέματα υδρογονανθράκων, είτε πετρελαίου είτε φυσικού αερίου. Οι ενδείξεις αυτές συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι η περιοχή που περικλείεται από το «τρίγωνο» Ισραήλ, Κύπρου και Αιγύπτου είναι η πιθανότερη για εντοπισμό αξιόλογων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Η Τουρκία δεν θα μπορούσε να παραμείνει απαθής στη διανομή μιας περιοχής που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα αποδοτική ως προς τα ενεργειακά της αποθέματα. Ετσι, επανήλθε στην επιχειρηματολογία ότι η Λευκωσία δεν έχει δικαίωμα να διενεργεί τις διαπραγματεύσεις για καθορισμό ΑΟΖ, καθώς δεν εκπροσωπεί ολόκληρο το νησί και τον τουρκοκυπριακό πληθυσμό.

Η Λευκωσία, που αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο την πιθανότητα μεγάλων ενεργειακών κοιτασμάτων στην περιοχή και το ενδιαφέρον των όμορων χωρών να ερευνήσει και, ακολούθως, να εκμεταλλευθεί, καθεμιά για λογαριασμό της, το κομμάτι της πίτας που της αναλογεί, εκτιμά ότι η στάση της Αγκυρας στο θέμα μπορεί να αξιοποιηθεί ως ένα ακόμη δείγμα ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί την επίλυση του Κυπριακού. Η κυπριακή κυβέρνηση προβάλλει το επιχείρημα ότι ενώ η τουρκική πλευρά διατυμπανίζει τη διάθεσή της να εργαστεί για την επίλυση του Κυπριακού, και στο θέμα του καθορισμού ΑΟΖ, ουσιαστικά τοποθετείται με όρους μη επίλυσης, αφού διαρκώς αναφέρεται όχι σε δικαιώματα της Κύπρου, αλλά σε διακριτά δικαιώματα της τουρκοκυπριακής πλευράς.