Του Θ. Σκυλακάκη
Το πρώτο νομοσχέδιο της νέας Βουλής έχει ως στόχο την βελτίωση της κατάστασης στη δημόσια διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση και εντάσσεται στον ευρύτερο στόχο της κυβέρνησης για την επανίδρυση του κράτους. Πράγματι οι αδυναμίες του δημόσιου τομέα είναι σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας και η αντιμετώπισή τους είναι ασφαλώς θέμα απόλυτης προτεραιότητας.
Πρόκειται για μια προσπάθεια που θα χρειαστεί χρόνο, επιμονή και προπαντός ρεαλισμό και πολιτικό θάρρος αφού υπάρχουν ισχυρά επί μέρους συντεχνιακά συμφέροντα που αργά ή γρήγορα θα ενοχληθούν και θα αντιδράσουν σε κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης.
Το βασικό πρόβλημα του ελληνικού δημοσίου είναι ότι κανείς δεν μετρά και δεν αποτιμά το έργο το οποίο παράγει. Ούτε το έργο του δημόσιου ως σύνολο, ούτε των επί μέρους μονάδων του, ούτε και των εργαζομένων ατομικά. Η αδυναμία συστηματικής μέτρησης της απόδοσης συνδέεται άμεσα και με την απόλυτη αποσύνδεση μεταξύ της απόδοσης και των υλικών και ηθικών απολαβών των εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Αντίθετα μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις στον χώρο αυτό αμείβονται και προοδεύουν περισσότερο όσοι δεν δουλεύουν και φροντίζουν να διαθέτουν τον παραγωγικό χρόνο τους στην καλλιέργεια κομματικών και προσωπικών δεσμών με την εκάστοτε εξουσία. Ταυτόχρονα και εκείνοι που αναλαμβάνουν υπεύθυνες θέσεις και από τα πράγματα είναι υποχρεωμένοι να δουλέψουν περισσότερο, λαμβάνουν ως επί πλέον αμοιβή για τη θέση του διευθυντή ή του προϊστάμενου αστεία χρηματικά ποσά (από 100 ως 300 ευρώ). Ποσά που διασφαλίζουν ότι μόνο από τύχη ή συγκυρία θα βρεθούν στις θέσεις αυτές στο δημόσιο άνθρωποι με υψηλά προσόντα.
Στο Δημόσιο κυριαρχεί η μερική αργομισθία, αφού ο αριθμός των υπαλλήλων είναι μεγάλος και η πραγματική τους απόδοση με κριτήρια ιδιωτικού τομέα ιδιαίτερα μικρή. Οι σκληρότερα εργαζόμενοι σ’ αυτό είναι οι περίφημοι συμβασιούχοι, οι οποίοι πράγματι δουλεύουν σκληρά διότι έχουν ως στόχο μονιμοποίηση.
Ακόμα η μεγάλη πλειοψηφία των διοικητικών υπαλλήλων δεν γνωρίζουν (ή κάνουν ότι δεν γνωρίζουν), την χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή με αποτέλεσμα το συνηθέστερο μη οικονομικό αίτημα σε κάθε επί μέρους διοικητική υπηρεσία είναι «να μας φέρετε ακόμα μια κοπέλα να μας γράφει στο computer». Η δε μηχανοργάνωση στο Δημόσιο πραγματοποιείται συνήθως με τεράστια συμβόλαια κατόπιν διαγωνισμών που κάνουν χρόνια να υλοποιηθούν και οδηγούν σε μηχανές και συστήματα που είναι υπολογιστικά παρωχημένα από την πρώτη κιόλας ημέρα της εγκατάστασής τους.
Όλα αυτά τα πληρώνει πολύ ακριβά η υπόλοιπη ελληνική κοινωνία και προ παντός ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας όπου οι εργαζόμενοι αμείβονται με χαμηλούς μισθούς, δουλεύουν σκληρά, κινδυνεύουν από το φάσμα της ανεργίας και πληρώνουν τεράστιες ασφαλιστικές εισφορές για μια πενιχρή και αμφίβολη σύνταξη. Ο δημόσιος τομέας είναι η πηγή τόσο της έλλειψης ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, όσο και του αισθήματος κοινωνικής αδικίας που κυριαρχεί σ’ αυτήν.
Εκεί απέτυχε παταγωδώς η κυβέρνηση Σημίτη και εκεί θα πρέπει να επικεντρώσει όλη την μεταρρυθμιστική της προσπάθεια η νέα κυβέρνηση.
(Aπό την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 04/05/2004)