Μετά την πρώτη έκπληξη, σοβαρά ερωτηματικά έχει προκαλέσει σε μεγάλη μερίδα ανθρώπων της αγοράς ενέργειας στη χώρα μας, η υπόθεση της έκρηξης, που σημειώθηκε την Κυριακή 17 Μαρτίου, σε πυλώνα υψηλής τάσης, στην περιοχή της Ηγουμενίτσας.
Όπως είναι ήδη γνωστό, ο πυλώνας αποτελούσε μέρος του δικτύου, που θα συνδέσει τη χώρα μας με την Ιταλία, μέσω υποβρυχίου καλωδίου. Ευτυχώς, το δίκτυο δεν έχει τεθεί σε λειτουργία και οι ζημίες περιορίσθηκαν μόνο στον εν λόγω πυλώνα. Τα ερωτηματικά που διατυπώνουν κύκλοι της αγοράς, με τους οποίους συνομίλησαν οι συνεργάτες του www.energia.gr, αφορούν στην ασφάλεια του δικτύου, όχι τόσο από τεχνικής πλευράς, όσο ως προς τη φύλαξη των περιοχών στις οποίες αναπτύσσεται. Με δεδομένο ότι το συγκεκριμένο τμήμα της διασύνδεσης Ελλάδας- Ιταλίας διέρχεται από μία «ευαίσθητη περιοχή», όπως αποκαλούνται τα ελληνο- αλβανικά σύνορα, θα έπρεπε εξ αρχής να είχε προκαλέσει την ιδιαίτερη ευαισθησία των αρμοδίων και να είχαν ληφθεί προληπτικά μέτρα φύλαξης.
Όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία, που συνέλεξαν οι αρχές ασφαλείας, η έκρηξη οφείλεται σε δολιοφθορά κι αυτό κάνει ακόμη πιο περίεργη την υπόθεση, ενώ αυξάνει περαιτέρω τις ευθύνες (παρελθούσες και μέλλουσες) όλων, όσοι έχουν αρμοδιότητα επί του θέματος. Στελέχη του ενεργειακού τομέα της χώρας μας, με μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία στον τομέα των δικτύων διετύπωναν την εξής απλή ερώτηση: «Τι θα γινόταν εάν το συγκεκριμένο δίκτυο είχε τεθεί σε λειτουργία;» και φυσικά δεν αναφέρονται μόνο στο θέμα του μεγαλύτερου εύρους των ζημιών που θα είχαν προκληθεί, αλλά και στο θέμα του πλήγματος στην αξιοπιστία των ενεργειακών δικτύων που διέρχονται από τη χώρα μας, σε μία περίοδο, μάλιστα, κατά την οποία το υπουργείο Ανάπτυξης και προσωπικά ο κ. Άκης Τσοχατζόπουλος έχει αναπτύξει μία σειρά πρωτοβουλιών, ώστε να προωθηθούν μέτρα και συμφωνίες που θα καταστήσουν ρεαλιστικό το σχέδιο μετατροπής της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Σε αυτό το σημείο να υπενθυμίσουμε τις πρόσφατες συμφωνίες για τη διασύνδεση Ελλάδας- Τουρκίας με αγωγό φυσικού αερίου και την πραγματοποίηση σημαντικών βημάτων για την προώθηση του σχεδίου Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολη.
Η υπόθεση της Ηγουμενίτσας, ωστόσο, εκτός των πολλών αναπάντητων ερωτηματικών, φέρνει στο προσκήνιο και μία άλλη διάσταση: Αυτήν της εξασφάλισης όλων των προϋποθέσεων για την ομαλή και χωρίς προβλήματα ανάπτυξη των δικτύων. Κύκλοι της ελληνικής ενεργειακής αγοράς θεωρούν αδιανόητο το ότι την έκρηξη αντιλήφθηκαν κάτοικοι των γύρω χωριών, οι οποίοι ειδοποίησαν τις αρμόδιες αρχές (Αστυνομία, Στρατιωτική διοίκηση), ενώ, λόγω της ιδιαιτερότητας της περιοχής, αλλά και της σπουδαιότητας που έχει για τη χώρα μας το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ιταλία, εδώ και πολύν καιρό θα έπρεπε να υπάρχουν αυξημένα μέτρα ασφαλείας, πριν καν εκδηλωθεί η ενέργεια δολιοφθοράς.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η δήλωση του προέδρου της ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ Ν. Πιλαλίδη, ο οποίος κάλεσε την κυβέρνηση και τη διοίκηση της ΔΕΗ να προβούν στη λήψη των απαραίτητων μέτρων ώστε να υπάρξει ασφάλεια στις εγκαταστάσεις, απρόσκοπτη λειτουργία της εταιρείας και ομαλή τροφοδοσία της αγοράς. Θέτει, ωστόσο, -έστω και δια της αρνητικής οδού ένα θέμα, το οποίο κάποιοι θα μπορούσαν να το χαρακτηρίσουν ως εξωφρενικό ή ως «σενάριο επιστημονικός φαντασίας». Για την ακρίβεια, ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ωστόσο, και παρά το γεγονός ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας απελευθερώνεται, κανείς σώφρων Έλληνας δεν μπορεί να διανοηθεί ότι η πράξη δολιοφθοράς μπορεί να αποδοθεί στα συμφέροντα εκείνα που επιδιώκουν την κατάτμηση της ΔΕΗ, τη σταδιακή της απαξίωση και επιβουλεύονται την κομβική της θέση στην αγορά ενέργειας των Βαλκανίων και συνολικά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης».
Πέραν από όσα ακούστηκαν ή όσα υποστηρίζουν ορισμένοι κύκλοι της αγοράς, σχετικά με το ποιος θα είχε συμφέρον από μία τέτοια ενέργεια, η υπόθεση της Ηγουμενίτσας, έστω και τώρα, θα πρέπει να γίνει αφορμή, για να υπάρξει διαφορετική αντιμετώπιση στο θέμα της ασφάλειας των ενεργειακών δικτύων, τόσο στη χώρα μας, όσο και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, μία περιοχή με γνωστές ευαισθησίες και εστίες έντασης.
Κώστας Ψωμιάδης