Η Ευρώπη παραμένει εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό
για τις πρώτες ύλες της, από τις εισαγωγές. Χαρακτηριστικά, το ποσοστό της εξάρτησης
φτάνει το 48% στην περίπτωση του χαλκού, το 78% στο νικέλιο και το 100% στο κοβάλτιο,
τον λευκόχρυσο και το τιτάνιο, μεταξύ άλλων. Για το λόγο αυτό, η Ε.Ε. αναθεώρησε
την στρατηγική της τον Φεβρουάριο, με έμφαση την καταπολέμηση στους περιορισμούς
που θέτουν οι χώρες-παραγωγοί στις εξαγωγές τους.
Τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσε ο Μόγκενς Πίτερ
Καρλ, πρώην επικεφαλής της ευρωπαϊκής διεύθυνσης εμπορίου, κατά την πρόσφατη ομιλία
του στις Βρυξέλες. Προειδοποίησε για τις επιπτώσεις ενός πιθανού εμπορικού πολέμου,
ιδίως με την Κίνα, η οποία τα τελευταία χρόνια επιβάλει περιορισμούς στην
εξαγωγή των σπάνιων γαιών, μιας κατηγορίας μεταλλευμάτων με ιδιαίτερη σημασία
για τις νέες τεχνολογίες. Τον περασμένο Οκτώβριο, αριθμός μεγάλων γερμανικών
επιχειρήσεων παραπονέθηκαν ότι το Πεκίνο τις εκβιάζει να επενδύσουν στην Κίνα ώστε
να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες ποσότητες.
Αυτή είναι όμως μόνο μια πλευρά του ευρύτερου
προβλήματος. Οι αναπτυσσόμενες χώρες εν γένει στηρίζονται στις εξαγωγές πρώτων
υλών για να στηρίξουν τις οικονομίες τους και συνεπώς τις συμφέρει η μεγαλύτερη
δυνατή τιμή. Εκεί ακριβώς προσκρούουν οι προσπάθειες της Ευρώπης για ένα πιο ελεύθερο
εμπόριο και για μια διευρυμένη πρόσβαση στην παραγωγή, όπως επισημαίνει το
Euractiv.
Μάλιστα, ορισμένες ΜΚΟ, όπως η
Oxfam, επέκριναν την Ε.Ε. για τη νέα της εμπορική στρατηγική, λέγοντας
ότι αποτελεί ουσιαστικά «το παραπέτασμα για μια στρατηγική επιβολής» που στρέφεται
ενάντια στα συμφέροντα των φτωχότερων κρατών. Στο μεταξύ, η Κίνα δεν φαίνεται
να περιορίζεται από πολιτικές ευαισθησίες, καθώς το εμπόριο μεταξύ της ίδιας και
της Αφρικής αυξήθηκε στα χρόνια μεταξύ του 2002 και του 2008 από τα 10 δις ευρώ
στα 140 δις ευρώ.
Αντιμέτωπος με τις εξελίξεις αυτές, ο ΠΟΕ στέκεται
αμήχανος και δήλωσε ότι δεν προβλέπεται κάποιου είδους ρύθμιση για τις πρώτες ύλες,
αναθέτοντας την όλη υπόθεση στις επιμέρους κυβερνήσεις. Διευκρίνισε ότι ο σκοπός
του είναι κυρίως οι περιορισμοί στις εισαγωγές και όχι στις εξαγωγές.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο κ. Καρλ προτείνει να
αναπτύξει η Ευρώπη τη δική της παραγωγή στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό και να μειώσει
έτσι την εξάρτησή της. Με τον τρόπο αυτό θα αποφύγει και τις επιπλοκές που σχετίζονται
με έναν εμπορικό πόλεμο, ακόμα και σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής.