Ισως να Φταίει το Μνημόνιο…

Yστερα σχεδόν από ένα χρόνο Μνημονίου, η αίσθηση που επικρατεί είναι ότι τα πράγματα όχι μόνο δεν βελτιώθηκαν, αλλά χειροτέρεψαν και η απαισιοδοξία είναι διάχυτη. Ολα τα στοιχεία δείχνουν ότι η χώρα εξακολουθεί να είναι μετέωρη πάνω από την άβυσσο, αλλά δυστυχώς το ερώτημα πλέον έχει μετατεθεί. Δεν είναι πλέον αν θα σωθεί, αλλά πότε θα πέσει. Αυτό βέβαια δεν είναι καθόλου υγιεινό, αλλά εξηγείται. Από τη μια πλευρά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, βλέπουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται σημαντικά και ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν με δέος το φάσμα της ανεργίας και της καταστροφής, από την άλλη πλευρά οι ίδιοι άνθρωποι νιώθουν ότι ούτε οι προοπτικές είναι καλές. Με λίγα λόγια νιώθουν ότι δεν υπάρχει πουθενά φως!

Πριν από μερικές ημέρες, ο Κ. Σημίτης, με άρθρο του στην «Καθημερινή», έδωσε μια πολύ καθαρή εικόνα της εξαιρετικά δύσκολης κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα. Η παρέμβασή του ήταν κυρίως διαπιστωτική και άφηνε επίσης να εννοηθεί ότι η Ευρώπη δεν αποφασίζει να αντιμετωπίσει συνολικά το πρόβλημα του χρέους, ότι για να ικανοποιηθούν οι όροι του Μνημονίου απαιτείται μεγαλύτερος χρόνος, ώστε να μετριασθεί η ύφεση και ότι η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο, αν και αυτό το τελευταίο προσπάθησε κάπως να το δικαιολογήσει. Το «διά ταύτα» ήταν μάλλον έμμεσο, καθώς έδινε την εντύπωση ότι κάποια στιγμή θα χρειαστεί η αναδιάρθρωση του χρέους, ενώ παράλληλα ζητούσε μια γενική συστράτευση πίσω από ένα «ρεαλιστικό» σχέδιο.

Κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να έχει αντίρρηση σε αυτά που διαπιστώνει και εύχεται ο πρώην πρωθυπουργός. Προς το παρόν, όμως, εκείνο που υπάρχει είναι οι κατάρες και η γενικευμένη αντίδραση απέναντι στο Μνημόνιο. Είναι σαφές πλέον ότι η κυβέρνηση στο σύνολό της αδυνατεί ή αρνείται να το εφαρμόσει και αρκείται στο «καμαρωτό σημειωτόν», η αντιπολίτευση έχει κάνει σημαία την αντίθεσή της και το εκμεταλλεύεται σε μεγάλο βαθμό για να ρίξει την κυβέρνηση, συνδικαλιστές, κόμματα και μειοψηφίες υποδαυλίζουν την παραβατική ανυπακοή για να ακυρώσουν οποιαδήποτε προσπάθεια αναμόρφωσης, τα μίντια γενικά έχουν βρει πρόσφορο έδαφος για λαϊκισμούς, η «σιωπηλή πλειοψηφία», αν υπάρχει, παραμένει σιωπηλή και οι εταίροι, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ παρακολουθούν αμήχανοι και οργισμένοι. Φυσικά, η χώρα εξακολουθεί να βουλιάζει με αυξανόμενη ταχύτητα, αλλά οι πάντες σχεδόν (όπως συνηθίζεται στην Ελλάδα) περιμένουν τη λύση από το εξωτερικό, χωρίς δική μας συνεισφορά…

Κανείς πραγματικά δεν γνωρίζει αν η συνταγή του Μνημονίου είναι η ορθή. Ακούγονται πολλές κριτικές από μέσα και από έξω από την Ελλάδα, αλλά στην πραγματικότητα δεν την εφαρμόζουμε για να δούμε αν είναι σωστή ή όχι. Τα Μνημόνιο αντανακλά την πολιτική της δημοσιονομικής πειθαρχίας που ακολουθεί η Ευρώπη συνολικά με αρκετούς πρόσθετους όρους, αφενός λόγω της εφιαλτικής κατάστασης, στην οποία φτάσαμε εδώ και αφετέρου λόγω των στρεβλώσεων που χαρακτήριζε το «α λα γκρέκα» μοντέλο που ονομάζαμε ελληνική πραγματικότητα. Θα πρέπει να επισημανθεί πάντως ότι και η πολιτική της εξασφάλισης ρευστότητας στην οικονομία με συνεχή κοπή χρήματος, που ακολουθούν οι ΗΠΑ προκαλεί ερωτήματα. Τα καμπανάκια του κινδύνου για τη συνεχή αύξηση του χρέους τους ακούγονται ήδη.

Αλλά, ενώ δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν το Μνημόνιο περιλαμβάνει την ορθή συνταγή, εκείνο που αναμφισβήτητα μάθαμε τους τελευταίους έντεκα μήνες είναι ότι το πολιτικό προσωπικό είναι μέτριου ή και χαμηλότατου επιπέδου, ότι αυτό που ονομάζεται κρατική μηχανή είναι «εικονική πραγματικότητα» και απλά δεν υπάρχει, γεγονός που ανακαλύπτουν συνεχώς με ανοιχτό το στόμα οι λεγόμενοι «τροϊκανοί» (επειδή αρκετοί πιστεύουν ότι αυτό είναι αποτέλεσμα της μεταπολίτευσης, ας θυμηθούν το χάος της επιστράτευσης το 1974 επί χούντας), καθώς και ότι η Ελλάδα είναι μια πολύ ωραία χώρα από την οποία όμως λείπει η κοινή λογική. Από εκεί και πέρα ίσως να φταίει και το Μνημόνιο…