Φροντιστήριο για Υπουργούς

Πέρσι τέτοιο καιρό, όταν η Ευρωζώνη και το ΔΝΤ αποφάσισαν να διασώσουν την Ελλάδα από τη χρεοκοπία παρέχοντάς της δάνεια 110 δισ. ευρώ, άρχισε το μοιρολόι ότι πάμε σε χρεοκοπία, δεν θα μπορέσουμε να αποπληρώσουμε το δάνειο. Συμψηφίζοντας δημοσιονομικές αποκλίσεις με την επιτάχυνση ορισμένων μεγάλων μεταρρυθμίσεων (ασφαλιστικό, αγορά εργασίας κ.ά.), καταφέραμε να εισπράξουμε 48 δισ. ευρώ, να κερδίσουμε την επιμήκυνση και μείωση επιτοκίου κατά μία μονάδα. Οι μοιρολογίστρες διαψεύστηκαν. Η εφαρμογή του Μνημονίου διεύρυνε τους βαθμούς ελευθερίας στη διαχείριση της κρίσης.

Σήμερα, φαίνεται ότι ceteris paribus θα είναι δύσκολο να ανανεώσουμε το σύνολο των δανείων που λήγουν στην 4ετία 2012-2015. Θα χρεοκοπήσουμε; Οχι. Δύο είναι τα ενδεχόμενα: Πρώτο ενδεχόμενο, με τις αγορές να μην μας δανείζουν το 2012, να προσφύγουμε στον μηχανισμό EFSF, με ένα νέο Μνημόνιο. Αν οι αγορές παραμένουν κλειστές και το 2013, θα προσφύγουμε στον νέο μηχανισμό διάσωσης (ESM). Δεύτερο ενδεχόμενο, να πείσουμε τους πιστωτές υπέρ μιας εθελοντικής επιμήκυνσης μέρους του χρέους (πέραν των 110 δισ.) ώστε η αποπληρωμή του να μετατοπιστεί από την 4ετία 2012-15 στην 4ετία 2015-19. Είναι εφικτό; Είναι.

Ο κ. Τρισέ (λήγει η θητεία του το φθινόπωρο…) φοβάται μήπως αυτό θεωρηθεί ως «χρεοκοπία εν τοις πράγμασι» και οι αγορές επιτεθούν στην Ευρωζώνη. Αρα, απαιτούνται μερικοί μήνες για να ωριμάσει η ιδέα - που ήδη έχει πολλούς ισχυρούς οπαδούς… Το βασικό, όμως, είναι άλλο: Ουδείς πιστωτής θα συναινέσει να περιμένει 3-4 χρόνια για να εισπράξει, αν δεν είναι βέβαιος ότι η Ελλάδα δεν θα κάνει «κούρεμα» στο μεσοδιάστημα - ότι δεν θα χάσει τα λεφτά του. Προϋπόθεση για να μας εμπιστευθούν, η εφαρμογή του Μνημονίου. Από εμάς εξαρτάται.

Κάποιοι λένε ότι πρέπει να «κουρέψουμε» το χρέος, να το επιμηκύνουμε μονομερώς, κάποιος εσχάτως «ανακάλυψε» ότι… έπρεπε να το είχαμε «κουρέψει» πέρσι, «στην αναμπουμπούλα»! Τι συνεπάγεται, όμως, ένα «κούρεμα» 30% στο χρέος; Τα εξής: Η τρόικα ακυρώνει την εκταμίευση των υπόλοιπων 62 (από τα 110) δισ. ευρώ. Το κράτος κηρύσσει παύση πληρωμών. Κλείνουν οι διεθνείς αγορές για πολλά χρόνια. Σταματούν οι εισαγωγές καυσίμων, φαρμάκων - δει δη χρημάτων. Πιθανότατα, υποχρεωνόμαστε να βγούμε από το ευρώ κι επιστρέφουμε στη δραχμή, που υποτιμάται 50%. Ετσι, το χρέος (που «κουρεύτηκε» 30%...) αυξάνεται 50%, από τα 350 στα 525 δισ. ευρώ. Η οικονομία βυθίζεται σε ύφεση, οι μισθοί καταρρέουν, οι αξίες ακινήτων και επιχειρήσεων καταστρέφονται. Τα Ταμεία χρεοκοπούν. Οι τράπεζες δεν ζημιώνονται μόνο 30% από τα ομόλογα (όπως διαλαλούν οι «αφελείς»…), συγκλονίζονται κυρίως από την καθίζηση των χαρτοφυλακίων δανείων τους (αφού ουδείς θα πληρώνει τις δόσεις του…), κρατικοποιούνται. Ξένα κεφάλαια και όσοι έβγαλαν έξω τα λεφτά τους, αγοράζουν Ελλάδα έναντι πινακίου φακής - αυτοί κερδίζουν.

Μακάρι, λοιπόν, να αποδειχτεί ότι η βλακεία δεν είναι ανίκητη…

Πάντως, το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που ανακοινώθηκε προχτές, μπορεί να αποδειχτεί ένα (πρώτο…) βήμα για να αναχαιτιστεί η κινδυνολογία περί χρεοκοπίας. Ενα δεύτερο καλό βήμα του πρωθυπουργού θα ήταν να μαζέψει υπουργούς και βουλευτές του σε μία αίθουσα, όπου επί μία εβδομάδα θα παρακολουθούν φροντιστήριο, γιατί το «κούρεμα» είναι καταστροφή και γιατί μας συμφέρει η εφαρμογή του Μνημονίου. Ασφαλώς, θα χρειαστεί ένα τρίτο βήμα: Να σχηματίσει μια κυβέρνηση που δεν θα χρειάζεται τέτοιο φροντιστήριο.