Τα γαλλικά τρένα υψηλής ταχύτητας, τα περίφηµα TGV, κλείνουν φέτος 30
χρόνια από τότε που το πρώτο έκανε το δροµολόγιο από τη Λυών στο Παρίσι
µέσα σε 2 ώρες και 40 λεπτά, αναπτύσσοντας ταχύτητα 240 χλµ. / ώρα.
Πρόκειται για την πιο επιτυχηµένη πρόσφατη συνεισφορά της Γαλλίας στον
παγκόσµιο πολιτισµό, όµως το µέλλον τους αµφισβητείται ολοένα και
περισσότερο στην ίδια την πατρίδα τους.
Τα επιτεύγµατα των
Trains a Grande Vitesse (TGV) είναι αναµφισβήτητα. Από το Σεπτέµβριο του
1981 που πραγµατοποίησαν το πρώτο δροµολόγιό τους, έχουν µεταφέρει πάνω
από 1,7 δισ. επιβάτες χωρίς ούτε έναν νεκρό ή σοβαρό τραυµατισµό. Τα
επιβατικά τρένα εξπρές, τα οποία θεωρούνταν κάποτε µια µορφή µεταφοράς
που έπνεε τα λοίσθια, υπάρχει η πεποίθηση τώρα πως είναι µια βιώσιµη,
ασφαλής, πράσινη, εναλλακτική επιλογή απέναντι στο αεροπλάνο σε
τέσσερις ηπείρους. Γραµµές τρένων υψηλής ταχύτητας χρησιµοποιούνται ή
σχεδιάζονται από την Κίνα ώς τις ΗΠΑ και από την Αργεντινή ώς το
Μαρόκο.
Ενα πανευρωπαϊκό δίκτυο βρίσκεται υπό κατασκευή στη
Γαλλία, τη Γερµανία, τις χώρες της Μπενελούξ (Βέλγιο, Ολλανδία,
Λουξεµβούργο), την Ισπανία και την Ιταλία. Ακόµη και η Βρετανία, η
οποία επινόησε τους σιδηροδρόµους, όµως επί τρεις δεκαετίες αγνόησε τις
γραµµές υψηλής ταχύτητας, τώρα σπεύδει κι αυτή να συµµετάσχει. Μια
γραµµή υψηλής ταχύτητας από το Λονδίνο ώς την υποθαλάσσια σήραγγα της
Μάγχης άνοιξε το 2007. Και ώς το 2025 πρόκειται να κατασκευαστεί µια
νέα γραµµή σιδηροδρόµου υψηλής ταχύτητας από το Λονδίνο ώς τα
Μίντλαντς.
Ολα αυτά άρχισαν µε την αναχώρηση του πρώτου TGV
από το Παρίσι για τη Λυών στις 27 Σεπτεµβρίου 1981. Μολονότι η Ιαπωνία
ήταν η πρωτοπόρος στα τρένα υψηλής ταχύτητας ήδη από τη δεκαετία του
1960, η Γαλλία ήταν αυτή που εντυπωσίασε τον κόσµο κατασκευάζοντας ένα
τρένο ικανό να αναπτύσσει ταχύτητα 240 χλµ. / ώρα (και τώρα 320 χλµ. /
ώρα), να ταξιδεύει πάρα πολύ γρήγορα πάνω σε ειδικές σιδηροτροχιές και
πολύ γρήγορα σε συµβατικές σιδηροτροχιές. Το γεγονός αυτό ήταν πολύ
σηµαντικό, καθώς µείωσε την επένδυση κεφαλαίων επιτρέποντας στα TGV να
χρησιµοποιούν τους ήδη υπάρχοντες σταθµούς στις µεγάλες πόλεις και να
εξυπηρετούν έτσι πάρα πολλούς προορισµούς.
Ωστόσο ο εορτασµός
των 30ών γενεθλίων των TGV είναι µάλλον χαµηλών τόνων. Από την
περασµένη εβδοµάδα, ένα ειδικά εξοπλισµένο τρένο άρχισε να περιοδεύει
ανά τη χώρα ως σύµβολο αυτών που έχουν ήδη επιτευχθεί και του
µέλλοντος. Και… αυτό είναι όλο.
Τα σχέδια για ανάπτυξη κολλάνε στη χρηµατοδότηση
ΜΟΛΟΝΟΤΙ Η ΓΑΛΛΙΑ διαθέτει 1.900 χιλιόµετρα
σιδηροτροχιών ειδικών για τρένα υψηλής ταχύτητας και έχει φιλόδοξα
σχέδια για να τριπλασιάσει το δίκτυο µέσα στις τρεις επόµενες δεκαετίες,
το σύνολο του σιδηροδροµικού συστήµατος της Γαλλίας βρίσκεται σε κακή
κατάσταση. Οι παλαιότερες σιδηροτροχιές δεν έχουν καλή συντήρηση επειδή
οι επενδύσεις πηγαίνουν όλες στα TGV. Τέσσερις νέες γραµµές (ή
επεκτάσεις παλαιότερων) πρόκειται να ολοκληρωθούν µέσα στα εννέα
επόµενα χρόνια, όµως το ένα τρίτο των υφισταµένων γραµµών υψηλής
ταχύτητας χάνει πόρους. Τα φιλόδοξα σχέδια του προέδρου Νικολά Σαρκοζί
για περαιτέρω νέες γραµµές ή επεκτάσεις προς τη Νορµανδία, την Ιταλία,
την Ισπανία, τη Λιµόζ, την Τουλούζη, τη Νίκαια και µια απευθείας γραµµή
µέχρι τη Σήραγγα της Μάγχης ώς το 2040 συναντούν προβλήµατα
χρηµατοδότησης. Επίσης η Ε.Ε. επιµένει πως η Γαλλία πρέπει να ανοίξει
τις υφιστάµενες γραµµές της µέσα στα λίγα επόµενα χρόνια στον
ανταγωνισµό. Η γαλλική σιδηροδροµική βιοµηχανία αντιµετωπίζει ολοένα και
εντονότερο ανταγωνισµό από τη Γερµανία και την Κίνα στην κατασκευή
σιδηροτροχιών και τρένων.
Οικονοµικό
αδιέξοδο
ΟΓκιγιόµ Πεπί, πρόεδρος της εταιρείας
των γαλλικών σιδηροδρόµων SNCF, δήλωσε πρόσφατα ότι οι κρατικοί
σιδηρόδροµοι της Γαλλίας βρίσκονται σε µαρασµό, αντιµετωπίζουν
οικονοµικό αδιέξοδο και κατευθύνονται ολοταχώς προς τον τοίχο. Μιλώντας
στη «λε Μοντ», πρόσθεσε ότι η Γαλλία κινδυνεύει να προχωρήσει υπερβολικά
βιαστικά στην κατασκευή γραµµών για τρένα υψηλής ταχύτητας και
προειδοποίησε ότι υπάρχει κίνδυνος τα TGV να «εκτροχιαστούν».
Το TGV σε αριθμούς
(από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ", 16-17/04/2011)