Η διαρροή πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα, από εξέδρα της Royal Dutch Shell στα ανοικτά της ανατολικής ακτής της Σκοτίας, επαναφέρει στην επικαιρότητα το θέμα της ασφάλειας στις δραστηριότητες έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, θέμα που απασχολεί ήδη τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Eνωσης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε πρόσφατη έκθεσή της, προτείνει να εκπονήσει η Ε.Ε. ανανεωμένο και συνεκτικότερο νομικό πλαίσιο για τις υπεράκτιες δραστηριότητες έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων.
Η κλίμακα μεγέθους και η σοβαρότητα του ατυχήματος στην εξέδρα γεώτρησης σε κοιτάσματα πετρελαίου Deepwater Horizon στον Κόλπο του Μεξικού, στις 20 Απριλίου 2010 και η διαρροή πετρελαίου που ακολούθησε, ώθησε την Επιτροπή να αρχίσει, ήδη από τον Μάιο του ίδιου χρόνου, επείγουσα εκτίμηση της ασφάλειας των δραστηριοτήτων έρευνας και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στα ευρωπαϊκά ύδατα.
Μετά την επανεξέταση της εφαρμοστέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας και τις διαβουλεύσεις με τον κλάδο και τις αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών, η Επιτροπή εντόπισε τους ακόλουθους πέντε βασικούς τομείς όπου απαιτείται δράση για να διατηρηθούν τα αξιόπιστα επίπεδα ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας της Ε.Ε.:
– διεξοδικές διαδικασίες αδειοδότησης,
– βελτιωμένοι έλεγχοι από τις δημόσιες αρχές,
– αντιμετώπιση των κενών της εφαρμοστέας νομοθεσίας,
– ενισχυμένη αντιμετώπιση καταστροφών από την Ε.Ε. και
– διεθνής συνεργασία για την προώθηση της ασφάλειας στην ανοικτή θάλασσα και των ικανοτήτων αντιμετώπισης σε όλη την υφήλιο.
Τα κράτη - μέλη και ο κλάδος, αναφέρει η Επιτροπή, διαθέτουν ήδη ειδικές βέλτιστες πρακτικές για την ασφάλεια, την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση. Ωστόσο, η πρόκληση που θέτει ο κίνδυνος μεγάλων υπεράκτιων ατυχημάτων καθιστά επιτακτική την ανάγκη να αποτελεί τον κανόνα η εφαρμογή της υπερσύγχρονης τεχνολογίας σε ολόκληρη την Ε.Ε. και στα ύδατά της.
Στην έκθεσή της, η οποία θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης των ευρωβουλευτών, στην πρώτη σύνοδο της Ολομέλειας, αμέσως μετά τις θερινές διακοπές, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η Ε.Ε. έχει ζωτικό συμφέρον να προλάβει παρόμοια καταστροφή, δεδομένου ότι σε αρκετά μέρη ανοικτά των ακτών της είναι εντατική η εκμετάλλευση για την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου και αυξάνεται η έρευνα για κοιτάσματα.
Στον Βορειοανατολικό Ατλαντικό και μόνο οι υπεράκτιες εγκαταστάσεις είναι περισσότερες από 1.000. Εξάλλου, ενώ ο αριθμός των εγκαταστάσεων στον Εύξεινο Πόντο και τη Βαλτική Θάλασσα κινείται ακόμη σε μονοψήφια επίπεδα, υπάρχουν σήμερα περισσότερες από 100 εγκαταστάσεις που λειτουργούν στα ύδατα της Ε.Ε. στη Μεσόγειο και έχουν αναφερθεί σχέδια να αρχίσουν νέες έρευνες στις ζώνες της Μάλτας και της Κύπρου.
Επίσης, αναφέρει η Επιτροπή, έρευνα για πετρέλαιο και φυσικό αέριο ή αντίστοιχη παραγωγή διενεργείται σε άμεση γειτονία με την Ε.Ε., στα ανοικτά των ακτών της Αλγερίας, της Κροατίας, της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Λιβύης, της Τυνησίας, της Τουρκίας και της Ουκρανίας.