Δραματική προειδοποίηση έστειλε ο επίτροπος ενέργειας της ΕΕ ότι η ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά ενέργειας μπορεί να μην φτάσει τους στόχους που έχουν τεθεί με τελευταία προθεσμία το 2014, μιλώντας σε συνέδριο στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα.
«Θα πρέπει να είμαι ειλικρινής μαζί σας,» δήλωσε ο Günther Oettinger ενώπιον της επιχειρηματικής και διπλωματικής κοινότητας στις 29 Σεπτεμβρίου. «Αμφιβάλλω για το εάν θα καταφέρουμε να πετύχουμε τους στόχους μέχρι το 2014.»
Ο Oettinger επίσης ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ξεκινήσει διαδικασίες έγκλισης για 18 κράτη μέλη τα οποία δεν υιοθέτησαν το τρίτο ενεργειακό πακέτο της ΕΕ, έξι μήνες μετά την επίσημη προθεσμία.
«Είμαστε στη δυσάρεστη θέση να ανακοινώσουμε ότι παρατηρείται δισταγμός μεταξύ όλων των κρατών μελών,» δήλωσε ο Oettinger.
«Δυστυχώς, ο ίδιος εκπρόσωπος, ο ίδιος πρωθυπουργός που εγκρίνει το πακέτο στο Συμβούλιο, δεν ασκεί πίεση για την εφαρμογή του,» πρόσθεσε.
Οι χώρες οι οποίες δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα την μεταφορά νομοθεσίας είναι οι: Βουλγαρία, Εσθονία, Ισπανία, Κύπρος, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ρουμανία, Σλοβακία, και το Ηνωμένο Βασίλειο. Όμως ένας αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε αργότερα στη EurActiv ότι μέχρι και 20 μέλη θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στην τελική πράξη των Βρυξελλών.
Μετά τη λήψη επιστολών επίσημης ειδοποίησης, τα κράτη θα έχουν περιθώριο δύο μηνών για να απαντήσουν. Εάν δεν συμμορφωθούν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδώσει αιτιολογημένη γνώμη εναντίον τους.
«Μετά από αυτό, το τελικό στάδιο είναι η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιοσύνης,» τόνισε ο αξιωματούχος. «Θα ζητήσουμε από το δικαστήριο να καταδικάσει τις χώρες - παραβάτες και να τους επιβάλει χρηματική ποινή.» Η πληρωμή θα επιβαρύνεται για κάθε ημέρα μη συμμόρφωσης.
«Ελπίζουμε ότι δε θα φτάσουμε εκεί,» ανακοίνωσε η πηγή αλλά η σοβαρότητα της πρόθεσης της Επιτροπής ήταν προφανής.
«Εδώ δεν παίζουμε παιχνίδια,» τόνισε ο Oettinger στο συνέδριο. «Αυτό αποτελεί κομμάτι των υποχρεώσεών μας όντας μέλη της Επιτροπής.»
Κωπηλατώντας κόντρα στο ρεύμα
Το τρίτο πακέτο μέτρων απελευθέρωσης της ενέργειας υιοθετήθηκε τον Ιούλιο του 2009 με στόχο να εμποδίσει το σχηματισμό ενεργειακών μονοπωλίων, μέσω του διαχωρισμού των αλυσίδων παραγωγής και προσφοράς από τις δραστηριότητες μεταφοράς – μία διαδικασία με το όνομα «διαχωρισμός της ιδιοκτησίας,» στην ορολογία της ΕΕ.
Το επιχείρημα της Επιτροπής είναι ότι ο διαχωρισμός της παραγωγής ενέργειας από τις μεταφορικές επιχειρήσεις – αγωγών φυσικού αερίου και δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας – θα ενθαρρύνουν τις επενδύσεις σε υποδομές ενέργειας.
Όμως ο ιδιωτικός τομέας αποδείχτηκε απρόθυμος να συνεισφέρει κατά τη διάρκεια της ύφεσης.
Ο Johannes Teyssen, πρόεδρος του ενεργειακού κολοσσού «E.On» δήλωσε στο συνέδριο ότι ο ενεργειακός τομέας της Ευρώπης, όπως άλλωστε και ο τραπεζικός της, φαίνονται «ανίκανοι προς επένδυση» και μη ελκυστικοί στα διεθνή κεφάλαια.
«Πόσο σημαντικό είναι να έχεις λίγες περισσότερες υποδομές εάν ολόκληρο το σύστημα είναι εκτροχιασμένο;» αναρωτήθηκε.
Οι προβλέψεις επομένως για την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, ένα υψίστης σημασίας πρόγραμμα απελευθέρωσης του ενεργειακού τομέα της ΕΕ, ήταν δυσοίωνες.
Σε μία ομιλία που γεννούσε ανάμεικτα συναισθήματα και συχνά γεμάτη από απελπισμένες μεταφορές, ο Oettinger έκανε λόγο για μία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας η οποία παρέμενε «στάσιμη, κάνοντας ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω» και κωπηλατώντας ενάντια στο ρεύμα.
«Εάν σταματήσουμε το κουπί τότε θα παρασυρθούμε σε λάθος κατεύθυνση,» ανέφερε.
Η προσβλητική γλώσσα που χρησιμοποίησε ενάντια στα βραδυκίνητα κράτη μέλη αντικατοπτρίζουν την οργή στις Βρυξέλλες για τα αργά βήματα προς την υλοποίηση του στόχου 2014, υπογράμμισε ο αξιωματούχος της ΕΕ.
«Ο χρόνος μετράει,» δήλωσε στη EurActiv. «Πρέπει να επενδύσουμε σε υποδομές προκειμένου να πραγματοποιήσουμε τους στόχους μας και γι’ αυτό χρειαζόμαστε ένα σταθερό κανονιστικό πλαίσιο.»
Σε μία περαιτέρω ένδειξη ενίσχυσης της απόφασης για τον ενεργειακό τομέα της ΕΕ, στις 27 Σεπτεμβρίου, η Επιτροπή κατηγόρησε 20 εταιρίες φυσικού αερίου κυρίως από τις κεντρικές και ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της ρωσικής μονοπωλιακής εταιρίας Gazprom, για αντιανταγωνιστικές πρακτικές.