Του Μπάμπη Παπαδημητρίου
«Το έλλειμμα (του 2004) έχει διογκωθεί από την ανεξήγητη απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλει όλο το κόστος των ολυμπιακών έργων φέτος, αντί να επιμερισθεί κατά ένα μέρος και στο επόμενο έτος», σημειώνουν στην κοινή ανακοίνωσή τους οι πρώην υπουργοί Οικονομίας του ΠΑΣΟΚ κ. Χριστοδουλάκης και Παπαντωνίου. Χαρακτηριστική αποστροφή του τρόπου σκέψης που προσδιόριζε τους λογιστικούς «κανόνες» οι οποίοι εφαρμόστηκαν τα προηγούμενα χρόνια.
Με το γνωστό, βεβαίως, αποτέλεσμα: άλλα να γράφουμε στον προϋπολογισμό που καταθέτει το κράτος στη Βουλή, άλλα να υπάρχουν στους υπολογιστές του Γενικού Λογιστηρίου και άλλα να κρύβονται στα βιβλία των δεκάδων οργανισμών που απαρτίζουν την κρατική μηχανή. Πολλοί, άλλωστε, πιστεύουν ότι υπήρχαν και άλλα νούμερα, που τα κράταγαν σε «κρυφά κιτάπια» δήθεν τεχνοκράτες, όπως ο πρώην γενικός γραμματέας της Στατιστικής, και τα εμφάνιζαν μόνον όταν συζητούσαν «ιδιαιτέρως» με τον υπουργό. Επιπλέον, προσθέτουν κάποιοι άλλοι, υπήρχαν και οι κρατικοί λογαριασμοί στις τράπεζες, όπως εκείνοι που αφορούσαν τη διαχείριση του δημόσιου χρέους. Στο λογιστικό αυτό παιχνίδι συμμετείχε και η Τράπεζα της Ελλάδος, αφού, με την ευκαιρία της απογραφής Αλογοσκούφη», τροποποίησε ανοδικά τα στοιχεία που τηρεί και παραδίδει στην κυβέρνηση.
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Για να πάρουμε το τελευταίο διαθέσιμο έτος, το 2004, αντί ελλείμματος γενικής κυβέρνησης 1,2% του εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), όπως είχε υπογράψει ο Νίκος Χριστοδουλάκης, βρέθηκε 5,3%, όταν ο Γιώργος Αλογοσκούφης ζήτησε πλήρη (και ειλικρινή) καταγραφή της κατάστασης. Αθροιζόμενα τα ελλείμματα ΠΑΣΟΚ για την περίοδο 2000-2004, ανέρχονται σε 7,7% του ΑΕΠ. Αθροιζόμενα όμως από την απογραφή Αλογοσκούφη, πηγαίνουν στο 21,4%. Η διαφορά, που ισούται με 13,7 μονάδες του ΑΕΠ, είναι κολοσσιαία. Δικαίως ανησυχούν οι επιτελείς των κυβερνήσεων Σημίτη. Πόσω μάλλον όταν έγκυρες εφημερίδες, όπως οι Financial Times (Deutschland) φθάνουν να συγκρίνουν το δίδυμο «Σημίτη-Παπαντωνίου» με εκείνο των «Κεντέρη-Θάνου».
Ιδια εικόνα και με το δημόσιο χρέος. Ανάμεσα σε εκείνο που παραδέχονταν οι προηγούμενοι και σε αυτό που αποκαλύπτουν οι σημερινοί, στην ίδια πενταετή περίοδο υπάρχει διαφορά 45,3 εκατοστιαίων μονάδων! Η νύχτα με τη μέρα, δηλαδή. Είναι προφανές ότι καμία αλλαγή (λογιστικής) μεθοδολογίας και κανένα «μαγείρεμα» από τη σημερινή διοίκηση δεν θα μπορούσε να δώσει αυτό το αποτέλεσμα. Το θέμα δεν είναι (μόνον) πότε πρέπει να καταγράφοτναι οι αμυντικές δαπάνες. Το θέμα είναι ότι δεν είχαν καταγραφεί καθόλου: ούτε στις ταμειακές ροές του κράτους ούτε στο χρέος του. Κανείς διαχειριστής δεν θα μπορούσε να πάρει το ρίσκο να μη γράφει τις πληρωμές που κάνει για τα πολλά αεροπλάνα που παραλαμβάνει επειδή δεν έχει κλείσει την παραγγελία, δεν έχει δηλαδή παραλάβει το... τελευταίο. Για μικρότερες απάτες, δεκάδες μάνατζερ γνωστών, πολυμετοχικών-ιδιωτικών μάλιστα, εταιρειών βρίσκονται, στις Ηνωμένες Πολιτείς προφανώς, ήδη στη φυλακή ή στον προθάλαμό της.
Το πρόβλημα δεν είναι λογιστικό. Κάτω από τον μανδύα της «ισχυρής οικονομίας», η προηγούμενη διοίκηση ενέκρινε και πραγματοποίησε σημαντικότατες δαπάνες, κυρίως καταναλωτικές και, στην περίπτωση των έργων που συνόδευσαν την Ολυμπιάδα, επενδυτικές. Για παράδειγμα, όταν, σε πολλές περιπτώσεις, αποτύχαμε (λόγω καθυστερήσεων, ατασθαλιών και κακοτεχνιών) να χρηματοδοτήσουμε έργα με τα διαθέσιμα κοινοτικά κονδύλια, προσφύγαμε στο δημόσιο ταμείο (δηλαδή στους εθνικούς πόρους), με αποτέλεσμα να μεγαλώσει ακαριαία το κρατικό ταμειακό έλλειμμα. Κοντά στις 3 μονάδες του ΑΕΠ είναι η απόκλιση λόγω των Ολυμπιακών Aγώνων, οι υπερωρίες του δημόσιου τομέα δεν είχαν εγγραφεί, ακόμη και συνδρομές της χώρας σε διεθνείς οργανισμούς δεν είχαν πληρωθεί. Αλλο η συνέχεια του κράτους και άλλο η συνέχιση ενός καθεστώτος δημοσιονομικής κοροϊδίας.
Ο κ. Αλογοσκούφης είχε πάντως τη δυνατότητα να κοιτάξει μόνον τα δύο τελευταία χρόνια, προκειμένου να κάνει την απογραφή της «μαύρης τρύπας», όπως προεκλογικώς είχε δεσμευθεί και πολιτικώς εδικαιούτο πλήρως. Δυστυχώς, όταν αρχίσεις του λογαριασμούς και σηκώσεις το χαλί, δεν είναι εύκολο να σταματήσεις. Εξάλλου και οι κοινοτικοί ελεγκτές (και όχι μόνον οι τεχνοκράτες της Eurostat) «το είχαν ήδη μυριστεί», όπως σημειώνει αρμόδιος κυβερνητικός παράγων και ήταν έτοιμοι να περάσουν τα βιβλία του κράτους από κόσκινο. Από την άλλη, υπογραμμίζουν παράγοντες που γνωρίζουν καλά τις σχετικές κοινοτικές διαδικασίες, «δεν είναι σίγουρο ότι οι έρευνες αυτές δεν θα κατέληγαν στην επιβεβαίωση πολλών από τις λογιστικές ρυθμίσεις που είχαν γίνει παλαιότερα και είχαν ήδη γίνει αποδεκτές από τη Eurostat».
Σε κάθε περίπτωση, το οικονομικό επιτελείο θα μπορούσε να έχει προετοιμάσει καλύτερα και προσεκτικότερα το έδαφος. Εξηγώντας και προειδοποιώντας ορισμένους παράγοντες της ευρωπαϊκής χρηματοοικονομικής και μιντιακής εξουσίας, για την αποκάλυψη των δημοσιονομικών παρεκτροπών «μας», θα είχε επιτύχει την υποστήριξή τους στην προσπάθεια αποκατάστασης της αλήθειας.
Η έκρηξη αρνητικών δημοσιευμάτων που διαπιστώνεται τις τελευταίες ημέρες, με την Ελλάδα να εμφανίζεται ως η «μεγάλη ψεύτρα», βλάπτει εξίσου τη σημερινή όσο και τη χτεσινή κυβέρνηση. Εξάλλου, όσο αποκαλύπτονται τα δημοσιονομικά χάλια τόσο μεγαλώνει η πίεση για την ανάληψη μέτρων και πρωτοβουλιών που θα τα διορθώσουν. Αν τελικώς αποτύχει ο κ. Αλογοσκούφης να ρίξει το έλλειμμα στο 2,8%, όπως θα γράψει στον προϋπολογισμό του 2005, η τιμωρία και η κριτική θα είναι βαριές και δικαιολογημένες. Αν πάλι γνωρίζει ότι τα βάρη που τώρα αποκαλύπτει θα μπορούσαν να πέσουν πιο ομαλά στην καλή φήμη της χώρας, τότε θα μπορούσε να διαχειριστεί με ολιγότερη βουλιμία το προφανές πολιτικό κέρδος της κυβέρνησης από την αποκαθήλωση του μύθου της ισχυρής οικονομίας.
(Από την εφημερίδα Καθημερινή)