Οι οικονομολόγοι πέρασαν μεγάλο μέρος των τελευταίων τριών χρόνων, από τότε που οι ΗΠΑ εξήλθαν από την ύφεση, προφητεύοντας ότι πλησιάζει «η στιγμή της αλήθειας». Φέτος, υποστήριζαν, θα ήταν η αποφασιστική στιγμή όπου θα φαινόταν αν η διεθνής οικονομική ανάκαμψη ήταν διατηρήσιμη ή αν θα εκτροχιαζόταν εκ νέου εξαιτίας των ανισορροπιών της.
Για τους αισιόδοξους, η ανάκαμψη εμποδιζόταν μόνο από μια σειρά «εφάπαξ σοκ»: Το 2002 ήταν η χρονιά των εταιρικών σκανδάλων στις ΗΠΑ, πέρυσι η χρονιά του πολέμου με το Ιράκ. Κι ενώ φαινόταν ότι φέτος οι αισιόδοξοι θα δικαιώνονταν οριστικά, η αμερικανική οικονομία «αναδιπλώθηκε» το δεύτερο τρίμηνο του έτους.
Όπως επισήμανε χθες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η απότομη αύξηση της τιμής του πετρελαίου ευθύνεται εν πολλοίς γιʼ αυτή την αναδίπλωση, η οποία δεν είναι βέβαιο ότι πράγματι συνέβη μετά την ανοδική αναθεώρηση στο 3,3% των στοιχείων για το ΑΕΠ βʼ τριμήνου των ΗΠΑ.
Πριν την ανακοίνωση αυτή, το ΔΝΤ είχε ήδη αναπροσαρμόσει προς τα πάνω -στο 5%- την πρόβλεψή του για τους ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, εξαιτίας των ευνοϊκότερων προοπτικών στην ευρωζώνη και την Ιαπωνία.
Ακόμη και στην ευχάριστη περίπτωση που αυτές οι εκτιμήσεις επαληθευθούν, δεν είναι ώρα για τις οικονομικές υπερδυνάμεις να «καθίσουν πίσω» και να παρακολουθούν υπερήφανες τη συγχρονισμένη παγκόσμια ανάκαμψη. Είναι γεγονός ότι δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα για την τιμή του πετρελαίου. Μπορούν όμως να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν τα χρονίζοντα προβλήματα που απειλούν την υγεία της διεθνούς οικονομίας και την ευημερία των πολιτών της. Δεν χρειάζονται να λυθούν όλα, αλλά είναι αναγκαίο να γίνει μια αξιόπιστη αρχή.
Στην ευρωζώνη και την Ιαπωνία, οι αρμόδιοι πρέπει να απελευθερώσουν τις οικονομίες ώστε να αυξηθεί η αναπτυξιακή τους δυναμική και να τονωθεί η εγχώρια ζήτηση, αντί να εξαρτώνται αιωνίως από τις εξαγωγές στις ΗΠΑ και την Κίνα. Οι δε ΗΠΑ χρειάζονται μια καλή δόση δημοσιονομικής εξυγίανσης σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και ειδικότερα ένα συγκεκριμένο σχέδιο για το πώς θα καλυφθεί το κόστος κοινωνικής ασφάλισης και ιατρικής περίθαλψης, όταν η σημερινή «γενιά των σαραντάρηδων» βγει στη σύνταξη.
Η ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας εξελίχθηκε καλύτερα από ό,τι πίστευαν οι περισσότεροι. Αυτό όμως δεν είναι λόγος για πανηγυρισμούς, αλλά ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις.