Αναλύσεις σχετικά με την κατανομή των υδάτων στη γεωργία δείχνουν ότι
οι προσπάθειες για τη βελτίωση της αποδοτικότητας του νερού και για την
αποτροπή της έλλειψής του, παρεμποδίζονται από παράνομα πηγάδια, και σε
ορισμένες περιπτώσεις, οι αυστηρές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης
βρίσκουν αντίθεση σε εθνικό επίπεδο.
Αναλύσεις αναφέρουν ότι χωρίς καλύτερες στρατηγικές τιμολόγησης του
νερού και εποπτεία, η έλλειψη θα μπορούσε να αυξηθεί στις ευρωπαϊκές
χώρες, και να θέσει υπό απειλή τις μελλοντικές ποσότητες των υπογείων
υδάτων για ορισμένες περιοχές.
Η βελτίωση της αποδοτικότητας του νερού αποτελεί κεντρικό ζήτημα στην
τρέχουσα αναθεώρηση της Oδηγίας-Πλαίσιο της Επιτροπής και περιλαμβάνει
συστάσεις για τη βελτίωση της εφαρμογής και της επιβολής της, η οποία
αναμένεται το Νοέμβριο.
Στο προσχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2014 – 2020 της
Επιτροπής, προτείνεται επίσης νέος βαθμός απόδοσης και μέτρα διατήρησης.
Μια τέτοιου είδους πρόταση, προκειμένου να κάνει τα νέα συστήματα
άρδευσης επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ, απαιτεί να έχει
επιτευχθεί ένα ελάχιστο 25% εξοικονόμησης νερού, αντικαθιστώντας έτσι το
σημερινό ανοικτό σύστημα αποζημίωσης.
Αντιρρήσεις σε εθνικό επίπεδο
Η Αγροτική Διεύθυνση της Επιτροπής «έχει προτείνει ότι η
χρηματοδότηση θα αφορά μόνο έργα άρδευσης, όπου υπάρχει τουλάχιστον 25%
εξοικονόμησης νερού», δήλωσε ο Thomas Dworak, που συνέβαλε σε μια
πρόσφατη έρευνα για την γεωργική χρήση του νερού. «Και τώρα τα κράτη
μέλη είναι εναντίον της διότι έτσι χάνουν πολλές από τις επιδοτήσεις. "
Πηγές από την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επιβεβαιώνουν
ότι το μέτρο αυτό αντιμετωπίζει μια δύσκολη μάχη στο πλαίσιο της
διαδικασίας συναπόφασης στην οποία συμμετέχουν οι εθνικοί ηγέτες της ΕΕ
και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η έκθεση σχετικά με τη χρήση του νερού στη γεωργία – καθώς και μια
ξεχωριστή μελέτη της περιβαλλοντικής διεύθυνσης της Επιτροπής -
υπογραμμίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και κυρίως στην
χρήση των υπόγειων υδάτων.
Η Sarah Bogaert, η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, σημειώνει ότι η
τιμολόγηση δεν είναι ένα εύκολο ζήτημα, αλλά «είναι σημαντικό να
δώσουμε τα σωστά μηνύματα" στους γεωργούς και στους καταναλωτές.
Σε ορισμένες νότιες περιοχές της ΕΕ που αντιμετωπίζουν τις πιο
τρομερές προκλήσεις με το νερό «δεν υπάρχει καμία τιμή για την άντληση
νερού από τον γεωργό... και έτσι δεν πληρώνουν κανένα περιβαλλοντικό
κόστος για την άντληση».
Η μελέτη που εκπονήθηκε από την Arcadis για χάρη της Επιτροπής,
επικαλείται την ανάγκη για πιο εκτενή μέτρηση, επιτήρηση και επιβολή της
χρήσης του νερού και παράλληλα ζητάει "αλλαγή παραδείγματος" στην
πολιτική της ΚΑΠ και του Ταμείου Συνοχής σχετικά με την προώθηση της
βιώσιμης κατανάλωσης.
Μεγάλοι καταναλωτές
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ και της ΕΕ, η γεωργία αντιπροσωπεύει το
70% της κατανάλωσης του γλυκού νερού σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ στην ΕΕ, ο
μέσος όρος είναι μόλις 24%. Αλλά σε πολλές χώρες του νότου, το ποσοστό
αυτό πλησιάζει το 90% - γεγονός που οδηγεί στον περιορισμό των ποσοτήτων
στους ξηρότερος μήνες.
Η απόγνωση αναγκάζει επίσης τους αγρότες να στραφούν στα ξηρά ρέματα
των υπογείων υδάτων, θέτοντας σε κίνδυνο τη σταδιακή εξάντληση.
Παρά τις προκλήσεις, αγρότες και εθνικοί ηγέτες ακόμα δεν πτοούνται.
Η έκθεση Arcadis αναφέρει πολλές περιφέρειες σε Κύπρο, Ισπανία και
Γαλλία, που ήδη αντιμετωπίζουν έλλειψη νερού, να έχουν κάνει άλματα όσον
αφορά τη μείωση των αποβλήτων άρδευσης.
Παρά την προφανή αντίθεση για τη θέσπιση προτύπων απόδοσης για τα νέα
συστήματα άρδευσης, οι ρουμάνοι αγρότες καλούνται να επιτύχουν ένα
ελάχιστο 10% στην εξοικονόμηση νερού για να μπορέσουν να πάρουν τη
χρηματοδότηση της αγροτικής ανάπτυξης για τα νέα συστήματα ποτίσματος.
Η Μάλτα χρησιμοποιεί δορυφόρους για την επιτήρηση παράνομων γεωτρήσεων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
"Είναι ένας καλός τρόπος να επιβληθεί η νομοθεσία, καθώς λένε,«
Εντάξει έχουμε ένα χάρτη για το πού ακριβώς είναι οι γεωτρήσεις, και από
κει φωτογραφίζουμε πάνω από το χάρτη, και αν κάθε πράσινο σημείο που
δεν ταιριάζει με την εγγεγραμμένη γεώτρηση, τότε θα ξέρουμε ότι είναι
παράνομη », δήλωσε ο Dworak, διευθυντής της Fresh Consulting Thoughts.
Η έκθεση προτείνει επίσης μέτρα για τη βελτίωση στον τρόπο μέτρησης
και θέτει ειδικές γεωργικές τιμολογήσεις του νερού που ξεπερνούν την
προβλεπόμενη χρήση.
Αλλά οι ακριβότερες τιμές του νερού βρίσκονται σε κίνδυνο. Έκθεση της
Επιτροπής προειδοποιεί ότι «η παράνομη άντληση μπορεί να αυξηθεί με
υψηλότερες τιμές ή / και επιτήρηση», με τους αγρότες να επιστρέφουν από
τις δημόσιες παροχές ή στα κανάλια γεώτρησης.
Η έκθεση δείχνει ότι υπάρχουν 50.000 γεωτρήσεις στην Κύπρο, τα
περισσότερα από αυτά παράνομα, που επιδεινώνουν την μείωση των υπόγειων
υδάτων της χώρας.
(από www.euractiv.gr, 22/03/2012)