Στη δοκιμασία των αγορών τίθεται το νέο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας για αγορές κρατικών ομολόγων το αμέσως προσεχές διάστημα: Η
πρώτη αντίδραση ήταν ενθουσιώδης, αφού η εκτίμηση ότι ο Μάριο Ντράγκι με
την κίνησή του αυτή απομάκρυνε τον κίνδυνο διάσπασης της Ευρωζώνης και
εξασφαλίζει χρόνο στους πολιτικούς να αντιμετωπίσουν την κρίση χρέους
στη ρίζα της οδήγησε το ευρώ πάνω από το 1,28 δολάριο την Παρασκευή. Την
ίδια στιγμή, οι ευρωπαϊκές μετοχές κατέγραψαν τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία
άνοδο από τον Ιούνιο, ενώ η απόδοση των ισπανικών ομολόγων υποχώρησε
στο 5,63% ενώ στο τέλος Ιουλίου είχε ξεπεράσει το 7,5%.
Το ερώτημα που εγείρεται τώρα είναι εάν το θετικό αυτό κλίμα θα
διατηρηθεί, πολλώ δε μάλλον αν λάβει κανείς υπόψη ότι η εβδομάδα που
ξεκινά θεωρείται μια από τις κρισιμότερες για την πορεία του ευρώ:
«Γερμανοί δικαστές, Ολλανδοί ψηφοφόροι, και γραφειοκράτες των Βρυξελλών
ίσως επιφυλάσσουν εκπλήξεις, δυσχεραίνοντας την διαχείριση της κρίσης
χρέους», αναφέρεται χαρακτηριστικά σε ανάλυση του Reuters. Η ημέρα
κλειδί είναι η Τετάρτη, καθώς τότε αναμένονται:
Πρώτον, η ετυμηγορία του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρσλρούης
για τη συμβατότητα του ESM και του Δημοσιονομικού Συμφώνου με το
γερμανικό Σύνταγμα. Παρότι σχεδόν όλοι προεξοφλούν ότι οι Γερμανοί
δικαστές δεν θα μπλοκάρουν την επικύρωση του μηχανισμού από το Βερολίνο
(κάτι που θα αποτελούσε.. πυρηνική βόμβα για τις αγορές), θεωρείται
βέβαιο ότι το «ja» θα συνοδευτεί με όρους (π.χ. το δικαίωμα βέτο από τη
Βουλή για την εκταμίευση κεφαλαίων του ESM γερμανικής προέλευσης ή την
εκτίμηση ότι η γερμανική αλληλεγγύη προς τις άλλες χώρες έχει όρια) που
θα καταστήσουν πιο δύσκολα τα μελλοντικά πακέτα βοήθειας από την Ε.Ε.
Εάν η εκτίμηση αυτή επιβεβαιωθεί, η Καρλσρούη πρακτικά θα «στήσει
ανάχωμα» στις αγορές ομολόγων από τη Φραγκφούρτη.
Δεύτερον, οι αμφίρροπες εκλογές στην Ολλανδία: Για καιρό εκφράζονταν
φόβοι ότι η κάλπη θα «έβγαζε» κυβέρνηση όπου θα πρωταγωνιστούσαν
ευρωσκεπτικιστικά κόμματα της άκρας δεξιάς και αριστεράς που πολύ
δύσκολα θα στήριζαν μελλοντικά προγράμματα βοήθειας. Οι τελευταίες
δημοσκοπήσεις, ωστόσο, δείχνουν αλλαγή του κλίματος, με ενίσχυση των
κεντρώων δυνάμεων (Φιλελεύθεροι, Εργατικοί), κάτι που προϊδεάζει για
δημιουργία συνασπισμού με φιλο-ευρωπαϊκό προσανατολισμό.
Τρίτον, η πρόταση της Κομισιόν για τον πανευρωπαϊκό μηχανισμό
εποπτείας των τραπεζών (προϋπόθεση για την απευθείας ανακεφαλαιοποίησή
τους από τον ESM), με τη Γερμανία να έχει ήδη εκφράσει έντονες
αντιρρήσεις.
Το «μπαλάκι» στις κυβερνήσεις
Σε κάθε περίπτωση, η υπόσχεση του επικεφαλής της ΕΚΤ να αγοράσει τα
βραχυπρόθεσμα ομόλογα Ισπανίας και Ιταλίας εάν αυτές ζητήσουν βοήθεια
από την Ε.Ε. (το Spiegel υποστηρίζει ότι η Φραγκφούρτη κάνει λόγο για
αγορές ομολόγων ύψους 70-100 δισ. ευρώ φέτος, ή 10-14% των επιλέξιμων
τίτλων) έδωσε ήδη «ανάσα» σε Μαδρίτη και Ρώμη, αποκλιμακώνοντας το
κόστος δανεισμού τους και αίροντας την ανάγκη για άμεση προσφυγή στους
μηχανισμούς στήριξης: Εάν όμως η ανάσα αυτή αποδειχθεί βραχύβια και οι
πιέσεις επανέλθουν, τότε το «μπαλάκι» θα περάσει στις δυο κυβερνήσεις
-και πρώτα στη Μαδρίτη- που θα πρέπει να συμφωνήσει στη «δηλητηριώδη»
επιβολή όρων από τις Βρυξέλλες και το ΔΝΤ, με ορατό το ενδεχόμενο να
ζητηθούν και νέα μέτρα, παρότι και οι δύο χώρες επιμένουν ότι τα
προγράμματα που ήδη εφαρμόζουν δικαιολογούν τη λήψη βοήθειας, άποψη που
συμμερίστηκε και η επικεφαλής του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ.
Σε μια προσπάθεια να καταστήσει τα νέα μνημόνια πιο... εύπεπτα
πολιτικά, ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσων Όλι Ρεν δήλωσε ότι οι όροι
της βοήθειας θα βασιστούν στις υφιστάμενες δεσμεύσεις, οι οποίες όμως θα
πρέπει να καταστούν απολύτως συγκεκριμένες και να συνοδεύονται από
δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα. Ακόμα και έτσι, απομένει να φανεί πώς ο
Ισπανός πρωθυπουργός Ραχόι, η δημοτικότητα του οποίου βρίσκεται ήδη σε
ελεύθερη πτώση, θα «πωλήσει» στην κοινή γνώμη της χώρας του τους «άνδρες
με τα μαύρα κουστούμια», όπως χαρακτήρισε τους επιθεωρητές της τρόικα ο
υπουργός Οικονομίας της κυβέρνησής του, Κριστόμπαλ Μοντόρο...
Συμμετοχή ΔΝΤ στην αγορά ομολόγων
Το ΔΝΤ επιθυμεί να έχει ρόλο στον σχεδιασμό και την εποπτεία του
προγράμματος επαναγοράς κρατικών ομολόγων στη ζώνη του ευρώ, δήλωσε χθες
η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ. «Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε», δήλωσε η
Κρ. Λαγκάρντ στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του APEC στο
Βλαδιβοστόκ. «Όταν θα εμπλακούμε, θέλουμε να συμμετέχουμε στον σχεδιασμό
και την εποπτεία των προγραμμάτων... Δεν θέλουμε να εποπτεύουμε χωρίς
να λαμβάνουμε ενεργό μέρος στον σχεδιασμό». Προσπάθησε πάντως να
διασκεδάσει τους φόβους για επιβολή σκληρών όρων ελληνικού τύπου σε
Ιταλία και Ισπανία, υπογραμμίζοντας ότι αμφότερες έχουν λάβει «ισχυρά
μέτρα» κι ότι τα προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης και
μεταρρυθμίσεων που εφαρμόζουν είναι επαρκή.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 10/09/2012)