Στον παγκόσμιο
χάρτη του πετρελαίου υπάρχει μεγάλη κατηγοριοποίηση εταιρειών ανάλογα με το
μέγεθος, το μείγμα δραστηριοτήτων, το είδος και το εύρος της εμπειρίας.
Αντίστοιχα, υπάρχουν και οι εθνικές στρατηγικές των κρατών για την αξιοποίηση
του εθνικού ορυκτού τους πλούτου. Υπάρχουν για παράδειγμα, οι ώριμες αγορές
όπως η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος με μακρά παρουσία και στενούς δεσμούς με
τους μεγάλους παίκτες της πετρελαϊκής βιομηχανίας στην έρευνα και την παραγωγή,
αλλά και ανεξερεύνητες περιοχές όπως η χώρα μας που προσπαθεί να κάνει τα πρώτα
βήματα, να δώσει δείγματα προθέσεων και πολιτικής και να αποκτήσει συνέχεια.
Το πλαίσιο και τα
δεδομένα του
Open
Door για τις περιοχές της Δυτικής Ελλάδας (Ιωάννινα,
Πατραϊκός και Κατάκολο) δεν επιτρέπουν συγκρίσεις με την αντίστοιχη προσέγγιση
της Κύπρου – τουλάχιστον σε αυτή τη φάση - και αυτό γιατί, το σημείο εκκίνησης,
η προετοιμασία και κατ’ επέκταση τα δεδομένα είναι πολύ διαφορετικά.
Στην περίπτωσή
της Ελλάδας, η συμμετοχή των έμπειρων εγχώριων παικτών και των συνεργατών τους
(Ελληνικά Πετρέλαια,
Edison,
Petroceltic,
Energean
Oil &
Gas και
Petra
Petroleum) που διαθέτουν ερευνητική και παραγωγική
δραστηριότητα ήταν αναμενόμενη και επιθυμητή ως μια ψήφο εμπιστοσύνης στις εν
δυνάμει προοπτικές της χώρας μας. Το επενδυτικό δε, ενδιαφέρον εκφράστηκε με
προτάσεις για πάνω από μια περιοχές και δηλώνουν έτοιμοι για τη συνέχεια και
άμεση υλοποίηση του προγράμματός τους.
Στον διαγωνισμό
βέβαια – και εδώ τόσο η κρίση της 17μελούς Επιτροπής Αξιολόγησης, όσο και η πολιτική
βούληση και στρατηγική θα δώσουν τον βαθμό σοβαρότητας και αξιοπιστίας του
εγχειρήματος – συμμετέχουν και μικρότερες εταιρείες ή εταιρείες σκοπού (όπως η
Grekο
il
Energy
Ventures) που καλό θα ήταν να σταθμιστεί ιδιαίτερα η ταυτότητα, τα
κίνητρα συμμετοχής και η στρατηγική τους, ώστε να αποφευχθούν αστοχίες και
ανάθεση περιοχών σε αναδόχους που υπολείπονται μερικώς ή ολικώς τεχνικής
εμπειρίας.
Επιπλέον, σε
πρώτη ανάγνωση, αξίζει ανάλυσης και η συμμετοχή της
Arctic
Hunter για την περιοχή
των Ιωαννίνων. Πρόκειται για μια εταιρεία καναδικών συμφερόντων με μηδενική
παρουσία στη διεθνή σκηνή, η οποία δηλώνει κεφαλαιοποίηση μόλις ενός
εκατομμυρίου δολαρίων και παραγωγή 30 βαρέλια την ημέρα, με βραχυπρόθεσμο στόχο
ημερήσιας παραγωγής στα 300 βαρέλια.
Επομένως,
εταιρείες που δεν έχουν την πραγματική εμπειρία της παραγωγής και την
ουσιαστική βαρύτητα του «Διαχειριστή» πώς ακριβώς προβλέπεται να διαχειριστούν περιβαλλοντικά
ευαίσθητες περιοχές. Ειδικά δε, στην περιβαλλοντικά ευαίσθητη και τουριστικά
αναπτυγμένη περιοχή του Κατακόλου, πώς θα δρομολογηθεί η συνύπαρξη των δύο
αυτών κλάδων;
Οι πολιτικοί
χρησιμοποιούν – και πολύ εύστοχα – το παράδειγμα της 30ετούς και πλέον επιτυχημένης
περιβαλλοντικά διαχείρισης του Πρίνου για να ενημερώσουν και να πείσουν τις
τοπικές κοινωνίες για το εφικτό της συνύπαρξης έρευνας και παραγωγής πετρελαίου
και τουρισμού, αλλά η αντίστοιχη εμπειρία και οι πολιτικές ήταν δεδομένες.
Επίσης, μπορεί να
αναφέρει κανείς και την
Chariot
Oil, η οποία δεν διαθέτει παραγωγή αλλά λαμβάνει μέρος στον διαγωνισμό
open
door για τα Ιωάννινα. Η συγκεκριμένη εταιρεία δέχτηκε πρόσφατα πλήγμα,
καθώς σημείωσε διαδοχικές άγονες γεωτρήσεις στην Αφρική. Όπως είναι φυσικό,
εταιρείες όπως η
Chariot, μπορεί να έχουν
μεγαλύτερη ευελιξία σε κάποια θέματα, αλλά έχουν και πιο ρηχές τσέπες από τις
μεγάλες διεθνείς πετρελαϊκές και συνεπώς δεν μπορούν να αντέξουν σε
αλλεπάλληλες αποτυχίες αυτού του είδους. Το αποτέλεσμα για την συγκεκριμένη
εταιρεία ήταν ότι οδηγήθηκε σε ευρείες αλλαγές των προσώπων που απαρτίζουν την
διοίκησή της, ενώ αδυνατεί να πραγματοποιήσει γεωτρήσεις μέσα στο 2013 λόγω
οικονομικής στενότητας.
Με βάση τα παραπάνω, παρατηρούμε ότι η προσέλκυση αυτού
του είδους των μικρών και μικρομεσαίων εταιρειών είναι μεν πιο εύκολη σε
σύγκριση με τις μεγάλες διεθνείς πετρελαϊκές, ιδίως στην περίπτωση των σχετικά
μικρών κοιτασμάτων του
Open
Door, αλλά ενέχει παράλληλα κινδύνους,
κυρίως λόγω των περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων που τις χαρακτηρίζουν.
Εξυπακούεται ότι το ενδιαφέρον που θα δείξουν οι πετρελαϊκές πέρα από το
Open
Door, για το Ιόνιο και την Κρήτη
εξαρτάται άμεσα από το μέγεθος και την τοποθεσία των αποθεμάτων που θα
υποδείξουν οι σεισμικές έρευνες. Οι μεγάλες εταιρείες δεν πρόκειται να
ενδιαφερθούν για μικρότερους σχηματισμούς, ενώ οι μικρές εταιρείες δεν έχουν
την δυνατότητα να εμπλακούν και ν’ αναπτύξουν τους μεγαλύτερους σχηματισμούς.
Για αυτό το λόγο η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη να διαχειριστεί
διαφορετικές καταστάσεις και σε κάθε περίπτωση οι αποφάσεις θα πρέπει να
ληφθούν από την ελληνική πλευρά με μεγάλη προσοχή και σύνεση, μετά από
προσεκτική μελέτη, διότι το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο και δεν πρέπει επ’
ουδενί λόγο να σημειωθούν καθυστερήσεις στο πρόγραμμα ανάπτυξης των
υδρογονανθράκων.
Με άλλα λόγια η χωρίς σοβαρή εξέταση ανάθεση ερευνητικών
εργασιών σε frontier εταιρείες στη Δυτική Ελλάδα ενέχει σοβαρούς κινδύνους και
είναι επίφοβη ως επιλογή απειλώντας με αποτυχία την όλη διαγωνιστική. Η δε
ανάγκη για ένα επιτυχημένο πρόγραμμα ερευνών στη Δυτική Ελλάδα είναι προφανές
όσο ποτέ άλλοτε καθ’ ότι από αυτό θα εξαρτηθούν όλα τα επόμενα στάδια της
έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στον Ελλαδικό χώρο.
Ευτυχώς, η
διεθνής εμπειρία και πρακτική για την ορθή αξιολόγηση των προτάσεων υπάρχει. Η
αντίστοιχη γνώση και αντίληψη υπάρχει και στην Επιτροπή Αξιολόγησης του
Open
Door, όπως και η συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων.
Εν κατακλείδι, ο διαγωνισμός για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων
στην Δυτική Ελλάδα, όπου ως γνωστό υπάρχουν βεβαιωμένα αποθέματα, είναι ένα
μεγάλο στοίχημα για την αξιοπιστία της χώρας και την δυνατότητα να διαχειρισθεί
σοβαρές επενδύσεις σ’ ένα άκρως ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον. Το στοίχημα
αυτό πρέπει με κάθε τρόπο να κερδηθεί γιατί και αυτό θα συμβάλλει με τον τρόπο
του στην επανεκκίνηση της αναπτυξιακής διαδικασίας.