Οι Εγκαταστάσεις του CERN Αναβαθμίζονται

Ο συντάκτης επιστημονικών θεμάτων του BBC, Πάλαμπ Γκος, ήταν ο πρώτος δημοσιογράφος που απέκτησε πρόσβαση στο εργοτάξιο. «Μπήκαμε σε έναν ανελκυστήρα που είχε δύο κουμπιά, 0 και -1. Πατώντας το -1 βρεθήκαμε 100 μέτρα κάτω από τη Γη».

Στην κυκλική σήραγγα που έχει ακτίνα 27 χλμ. και τέμνεται από τα γαλλοελβετικά σύνορα, γίνονται πυρετώδεις εργασίες αναβάθμισης των μαγνητών που κατευθύνουν και συγκρατούν τις δέσμες υποατομικών σωματιδίων. Περίπλοκα όργανα διασφαλίζουν ότι οι σωλήνες στους οποίους κινούνται τα σωματίδια είναι «το πιο κρύο μέρος στο σύμπαν». «Τα τελευταία δύο χρόνια ήταν τα πιο συγκλονιστικά της ενασχόλησής μου με τη σωματιδιακή φυσική» είπε η δρ Πίπα Γουέλς, επικεφαλής ενός εκ των πειραμάτων. «Ο κόσμος είναι κατενθουσιασμένος. Εκαναν μία νέα ανακάλυψη (το σωματίδιο Χιγκς) και θέλουν να κάνουν κι άλλες με τη βοήθεια της αναβάθμισης, που θα αυξήσει την ενέργεια των πειραμάτων. Η φυσική των υποατομικών σωματιδίων μπορεί να προχωρήσει σε νέες κατακτήσεις». Ο Γκος σημείωσε ότι ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων δεν βρίσκεται μόνο στην πρωτοπορία της επιστήμης αλλά και στην πρωτοπορία της μηχανικής. «Δεν είναι κι εύκολο να αναπαραχθούν οι συνθήκες που επικρατούσαν κατά τις πρώτες στιγμές της δημιουργίας του σύμπαντος». «Βρισκόμαστε πάντα στα όρια των γνώσεών μας σε σχέση με την τεχνολογία. Είναι πολύ εντυπωσιακό. Ως συντονίστρια έχω πρόσβαση σε όλες τις τεχνολογίες και πράγματι βρισκόμαστε στα όρια της υπεραγωγιμότητας» είπε η τεχνική συντονίστρια της αναβάθμισης, Κέτι Φοράζ.

Ο επιταχυντής τέθηκε για πρώτη φορά σε λειτουργία τον Σεπτέμβριο του 2008. Εννέα μέρες μετά, υπέστη βλάβη καθώς οι διασυνδέσεις μεταξύ των μαγνητών δεν άντεξαν την πρωτοφανή ροή σωματιδίων. Μετά από ένα χρόνο και 28 εκατ. ευρώ ο επιταχυντής ξαναλειτούργησε, αν και μόνο στη μισή ενέργεια από αυτήν για την οποία αρχικά σχεδιάστηκε. Εστω και έτσι, οι επιστήμονες κατόρθωσαν πέρυσι να ανακαλύψουν το μποζόνιο Χιγκς, επιβεβαιώνοντας πειραματικά έναν από τους καίριους πυλώνες του καθιερωμένου μοντέλου της σωματιδιακής φυσικής. Μετά την ανακάλυψη αυτή, οι επιστήμονες έπεισαν τις πολιτικές ηγεσίες των χωρών που στηρίζουν το CERN ότι ήρθε η ώρα για τη μεγάλη αναβάθμιση, που θα ανοίξει νέους ορίζοντες. Το κόστος αυτής: 82 εκατ. ευρώ.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 08/04/2013)