Αίσθηση έχει προκαλέσει στην πετρελαϊκή βιομηχανία η επιδρομή των
υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε τρεις μεγάλες ευρωπαϊκές
πετρελαϊκές εταιρείες, Royal Dutch Shell, BP και Statoil, αλλά και στην
αμερικανική εταιρεία Platts, η οποία καταρτίζει τις τιμές αναφοράς για
πετρελαϊκά προϊόντα. Η Κομισιόν υποψιάζεται ότι «εταιρείες μπορεί να
συνεργάστηκαν προκειμένου να αναφέρουν παραποιημένες τιμές σε μια
εταιρεία που καταρτίζει τιμές αναφοράς με σκοπό να χειραγωγήσουν τις
δημοσιευμένες τιμές», ενώ πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για υπόθεση
παρόμοια με το σκάνδαλο Libor που ξέσπασε πέρυσι.
Οι πετρελαϊκές
εταιρείες θα αντιμετωπίσουν σκληρές ποινές εφόσον αποδειχθεί ότι
χειραγώγησαν τις τιμές, δήλωσε χθες ο υπουργός Ενέργειας της Βρετανίας,
ενώ η εταιρεία πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch στέκεται στον «κίνδυνο»
επιβολής τεραστίων προστίμων εφόσον αποδειχθεί η ενοχή των εταιρειών. Η
έρευνα για τη χειραγώγηση των τιμών αναφοράς πετρελαϊκών προϊόντων
περιλαμβάνει επίσης την ιταλική εταιρεία ENI, η οποία ανακοίνωσε ότι η
Κομισιόν της ζήτησε να αποστείλει πληροφορίες, αν και δεν έγινε επιδρομή
στα γραφεία της. Μετά το σκάνδαλο Libor, όπου αποδείχθηκε ότι αρκετές
τράπεζες επί χρόνια χειραγωγούσαν τις τιμές αναφοράς των επιτοκίων στη
διατραπεζική αγορά του Λονδίνου, οι κανονιστικές αρχές έχουν αρχίσει να
ερευνούν κατά πόσο λειτουργούν σωστά και άλλα συστήματα καθορισμού τιμών
αναφοράς σε άλλα προϊόντα. «Η έρευνα επικεντρώνεται στην πιθανή
συνεννόηση σχετικά με την αναφορά τιμών και δημιουργεί παραλληλισμούς με
τις έρευνες των ευρωπαϊκών και αμερικανικών κανονιστικών αρχών στα
επιτόκια Libor», εκτιμούν αναλυτές της Fitch. Σύμφωνα με τον οίκο
πιστοληπτικής αξιολόγησης, στην περίπτωση που επιβληθούν μεγάλα πρόστιμα
οι πετρελαϊκές εταιρείες πιθανότατα θα μπορέσουν να απορροφήσουν τη
ζημιά χάρη στα μεγάλα αποθεματικά σε ρευστό που έχουν, ωστόσο «θα
μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πιο μακροπρόθεσμες απειλές εξαιτίας της
τρωθείσας υπόληψής τους».
Για παράδειγμα, η BP αποκλείστηκε από
ορισμένες επιχειρηματικές συμφωνίες στις ΗΠΑ μετά τη μόλυνση που
προκάλεσε στον Κόλπο του Μεξικού. Ωστόσο, προς το παρόν δεν έχουν δεχθεί
αίτημα της Κομισιόν για συνεργασία στην έρευνα οι μεγάλοι οίκοι που
εμπορεύονται πετρελαϊκά προϊόντα, όπως οι Glencore, Vitol, Gunvor και
Mercuria. Στην Ελβετία εδρεύουν οι περισσότερες διεθνείς εταιρείες που
εμπορεύονται πετρελαϊκά προϊόντα. Η γαλλική πετρελαϊκή εταιρεία Total
είχε ειδοποιήσει πέρυσι τον Αύγουστο τις διεθνείς κανονιστικές αρχές ότι
«αρκετές φορές οι υπολογισμοί στις τιμές της αγοράς σχετικά με βασικούς
(ενεργειακούς) δείκτες... δεν συμφωνούν με την εμπειρία μας από εκείνη
την ημέρα».
Οι εταιρείες που καταρτίζουν τις τιμές αναφοράς
δημοσιεύουν τιμές στις οποίες στηρίζονται συναλλαγές αξίας
δισεκατομμυρίων δολαρίων σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια
και με βάση τις οποίες διαμορφώνονται τελικά οι τιμές που πληρώνουν τα
νοικοκυριά. Η νορβηγική πετρελαϊκή εταιρεία Statoil ανακοίνωσε ότι οι
«εικαζόμενες παραβιάσεις» σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο η
εταιρεία Platts, θυγατρική της McGraw-Hill, υπολογίζει τις τιμές για το
αδιύλιστο πετρέλαιο, για διυλισμένα πετρελαϊκά προϊόντα και βιοκαύσιμα.