Μπορεί αυτή τη χρονική περίοδο να βιώνουμε
μία αναγέννηση στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, με την συστηματική
αξιοποίηση των γνωστών σχιστολιθικών κοιτασμάτων (shale oil and gas) τα
τελευταία πέντε χρόνια, ενώ και άλλα κράτη, όπως λ.χ. το Ιράκ, έχουν αυξήσει
αισθητά την παραγωγή τους, εν τούτοις οι διεθνείς τιμές πετρελαίου εξακολουθούν
να κινούνται σε αρκετά υψηλά επίπεδα. Προχθές (19/6) η τιμή του συμβολαίου για την
ποικιλία Brent στο ICE του Λονδίνου για παραδόσεις Αυγούστου έκλεισε στα $102
το βαρέλι, έχοντας προηγουμένως φθάσει ενδοσυνεδριακά και στα $105.6.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του
Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, του γνωστού ΙΕΑ, η παγκόσμια παραγωγή αργού του
Μαΐου έσπασε όλα τα ρεκόρ φθάνοντας τα 91.2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ενώ το
τρίτο τρίμηνο αυτή αναμένεται ν’ αυξηθεί περαιτέρω στα 91.87 εκατ. βαρέλια.
Αυτό σημαίνει ότι το 2013 η παραγωγή σε ετήσια βάση θα ανέλθει στα 90.6 εκατ.
βαρέλια δηλαδή +800 χιλιάδες βαρέλια σε σύγκριση με το 2012. Βέβαια η αύξηση
αυτή της παραγωγής έρχεται στην ουσία να καλύψει την αύξηση στην παγκόσμια
ζήτηση η οποία κατά τον ΙΕΑ διαμορφώνεται στα +785 χιλιάδες βαρέλια σε σύγκριση
με πέρυσι. Και αυτός είναι ο βασικός λόγος που παρά τη μεγαλύτερη παγκόσμια
παραγωγή, που οφείλεται κυρίως στην αυξημένη παραγωγή των ΗΠΑ-Καναδά, Ιράκ και
Σ. Αραβίας οι διεθνείς τιμές πετρελαίου δεν έχουν υποχωρήσει. Απεναντίας, βάσει
των πλέον πρόσφατων στοιχείων, αυτές βρίσκονται σε ανοδική τροχιά επηρεαζόμενες
πλέον από την επανεμφάνιση γεωπολιτικών κινδύνων.
Έχει ενδιαφέρον η παρατήρηση ότι παρά την
αναιμική παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, η οποία τρέχει με ρυθμούς 2.2%,
σημαντικά μειωμένη σε σύγκριση με πέρυσι, η ζήτηση για πετρέλαιο και φ. αέριο
παραμένει υψηλή και μάλιστα με αυξητικές τάσεις. Ο λόγος σύμφωνα με αναλυτές
της διεθνούς αγοράς είναι ότι διαπιστώνεται αυξημένη ζήτηση από περιοχές όπως η
Αφρική, η Μέση Ανατολή και ΝΑ Ασία όπου παρατηρείται με σταθερή συνεχιζόμενη
βελτίωση στο βιοτικό επίπεδο μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού που μοιραία οδηγεί σε
υψηλότερες ενεργειακές ανάγκες. Με δεδομένο ότι σε πολλά μέρη του
αναπτυσσόμενου κόσμου το πετρέλαιο χρησιμοποιείται ακόμη ευρέως για ηλεκτροπαραγωγή
ή αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης συνοδεύεται από μεγαλύτερη κατανάλωση
πετρελαϊκών προϊόντων.
Με την τιμή του αργού να διαπραγματεύεται
σταθερά πάνω από τα $100 το βαρέλι και τη μέση τιμή για τη διετία 2011-2012 να
έχει διαμορφωθεί στα $111 δολάρια, εκφράζονται φόβοι από τραπεζικούς κύκλους
ότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στη ζήτηση και άρα θα γίνουμε
μάρτυρες μιας εντυπωσιακής κατάρρευσης των διεθνών τιμών. Οι υποστηρικτές αυτής
της άποψης παραθέτουν ως επιχειρήματα την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της
κινέζικης οικονομίας και τη συνεχιζόμενη κρίση στην ευρωζώνη. Όμως σύμφωνα με
ενεργειακούς αναλυτές οι παράγοντες αυτοί δεν είναι ικανοί να ανατρέψουν το
σημερινό κλίμα υψηλών τιμών καθ’ ότι η υφήλιος δεν αντιμετωπίζει θέμα ραγδαίας
υποχώρησης της ζήτησης ενώ ο OPEC, ο οποίος ελέγχει το 40% της παγκόσμιας
παραγωγής, με προεξέχουσα τη Σ. Αραβία, επιδεικνύει μία απαράμιλλη
αυτοσυγκράτηση καταφέρνοντας ν’ αυξομειώνει την παραγωγή του έτσι ώστε να
διατηρείται αυτή στα επιθυμητά επίπεδα των $100 το βαρέλι. Ένα επίπεδο τιμών το
οποίο είναι επιθυμητό τόσο από τους παραγωγούς του Κόλπου, που καλούνται να
αντιμετωπίσουν απαιτητικούς προϋπολογισμούς λόγω υψηλών κοινωνικών παροχών
(προς αποφυγή αποσταθεροποίησης των δεσποτικών καθεστώτων τους), όσο και στις
διεθνείς εταιρείες που πρέπει να καλύψουν υψηλά κόστη ερευνών με στόχο την
αναπλήρωση των αποθεμάτων τους.
Επιπλέον, τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε
μία επιστροφή του γεωπολιτικού κινδύνου καθ’ ότι η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ
για άμεσο εξοπλισμό των αντιφρονούντων επαναστατών στη Συρία που μάχονται κατά
του καθεστώτος Ασάντ, είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε νέα όξυνση εάν
όχι πλήρη αποσταθεροποίηση της περιοχής. Εξ’ άλλου, η αυξανόμενη βία στο Ιράκ
και στη Βόρεια Αφρική (Λιβύη, Αλγερία) αλλά και η έντονη αμφισβήτηση της
κυβέρνησης Ερντογάν από μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, δείχνουν ότι έχουμε
εισέλθει σε μία νέα φάση αστάθειας της ευρύτερης περιφέρειας στη Μ. Ανατολή,
κάτι που θα επηρεάσει ανοδικά τις τιμές του αργού και των προϊόντων.
