Ενώ επικρατούσε ενθουσιασμός στο ΥΠΕΚΑ και στο πανελλήνιο μετά την
χθεσινή ανακοίνωση της PGS όπου διαπιστώνει «σημαντικές προοπτικές για
τον εντοπισμό κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ιόνιο και
Ν.Α. της Κρήτης», και παντός είδους experts και μη ανακάλυπταν αίφνης
τεράστια κοιτάσματα σε κάθε γωνιά της Ελληνικής επικράτειας, κινδυνέψαμε
ν’ αποκοπούμε από την πραγματικότητα και να ιεραρχήσουμε σωστά τις
προτεραιότητες στον τομέα των ερευνών. Έτσι προς στιγμή φάνηκε ότι
διέλαθε της προσοχής των ιθυνόντων στο ΥΠΕΚΑ και στην κυβέρνηση
γενικότερα, ότι την Δευτέρα 1 Ιουλίου που μας πέρασε έκλεισε ακριβώς
ένας χρόνος από την υποβολή προσφορών από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες
που συμμετείχαν στον διαγωνισμό Ανοικτής Θύρας (Open Door) για τις
έρευνες στην Δυτική Ελλάδα. Χρονικό διάστημα αδικαιολόγητα μεγάλο για
την ολοκλήρωση ενός διαγωνισμού που αφορούσε τρία γνωστά και μικρά
σχετικώς κοιτάσματα.
Για αυτό και το ΥΠΕΚΑ έσπευσε χθες βράδυ ν’
ανακοινώσει τ’ αποτελέσματα της αξιολόγησης των προσφορών (που είχαν
ολοκληρωθεί εδώ και ένα μήνα), από την αρμόδια Επιτροπή, πριν καν
υπογραφεί το σχετικό πρωτόκολλο. Σύμφωνα με την ομόφωνη πρόταση της
Επιτροπής προς τον Υπουργό ΠΕΚΑ, για την χερσαία περιοχή των Ιωαννίνων
προτείνεται ως ανάδοχος η κοινοπραξία Energean Oil & Gas – Petra και
για την θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού Κόλπου η κοινοπραξία ΕΛ.ΠΕ. –
Εdison – Petroceltic.
Να θυμίσουμε ότι ο διαγωνισμός αναφέρετο σε
πετρελαιοπιθανά και βεβαιωμένα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στις περιοχές
Ιωαννίνων, Πατραϊκού Κόλπου και Κατακόλου. Έκτοτε ολοκληρώθηκαν δυο
στάδια αξιολόγησης των εταιρειών με short list που καταρτίσθηκε στα τέλη
Μαρτίου. Στις δε εταιρείες που προσήλθαν στις διαπραγματεύσεις βάσει
του ανωτέρω short list συμπεριλαμβάνονται οι εξής: η Κοινοπραξία της
Energean Oil & Gas-Troian Oil-Schlumberger και η Κοινοπραξία της
ΕΛ.ΠΕ.-Edison International SPA-Melrose Resources με προσφορές για τον
Πατραϊκό Κόλπο, η εταιρεία Greek Oil Energy Ventures και Energean Oil
& Gas, που έχουν υποβάλει προτάσεις για την εκμετάλλευση του
κοιτάσματος στο Κατάκολο, η εταιρεία Chariot Oil-Gas Ltd και η
Κοινοπραξία Energean Oil & Gas Petra Petroleum- Schlumberger που
ενδιαφέρονται για τα κοιτάσματα της περιοχής των Ιωαννίνων.
Παράγοντες
της αγοράς με τους οποίους επικοινώνησε το energia.gr προσπαθώντας ν’
αξιολογήσει την βαρύτητα του διαγωνισμού Open Door (βλέπε άρθρο μας στις
15 Μαΐου 2013), παρατηρούν ότι και οι τρεις περιοχές (Ιωάννινα,
Πατραϊκός Κόλπος,
Κατάκολο) παρουσιάζουν αρκετές ιδιομορφίες και
δυσκολίες η κάθε μία από ερευνητικής και παραγωγικής άποψης λόγω κυρίως
του χαμηλού πορώδους που παρατηρείται στα ασβεστολιθικά πετρώματα που
απαντώνται στη Δυτική Ελλάδα. Με εξαίρεση το Κατάκολο το οποίο αποτελεί
βεβαιωμένο κοίτασμα (proven reserve) και έχει εντοπισθεί σε μικρό βάθος
πλησίον της ακτής, μετά από παλαιότερες έρευνες την περίοδο 1982 – 1984
από την ΔΕΠ, όπου έγιναν και test καύσης, οι άλλες δύο περιοχές δηλ. ο
Πατραϊκός Κόλπος και τα Ιωάννινα παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες, λόγω
κυρίως του μεγάλου βάθους όπου απαντώνται τα κοιτάσματα και των υψηλών
πιέσεων που έχουν παρατηρηθεί σε παλαιότερες γεωτρήσεις. Για αυτό το
λόγο η Energean, έχει συνεταιρισθεί με την Petra Petroleum (με έδρα τον
Καναδά) η οποία διαθέτει σημαντική εμπειρία στην περιοχή αφού στελέχη
της και επιστημονικό προσωπικό είχαν λάβει μέρος τον Α’ Γύρο
Παραχωρήσεων στην περιοχή την περίοδο 1998/1999, που ως γνωστό είχε
οργανωθεί από την ΔΕΠ-ΕΚΥ. Αλλά και στον Πατραϊκό Κόλπο, στην
κοινοπραξία της Energean συμμετέχει και άλλη εξειδικευμένη εταιρεία η
Trajan Oil με εκτενή εμπειρία και γνώση σε γεωτρήσεις offshore. Και στις
δύο περιπτώσεις, δηλαδή των Ιωαννίνων και Πατραϊκού, η Energean θα
συνεργασθεί με την διεθνώς αναγνωρισμένη εταιρεία oil services την
Schlumberger, η οποία θεωρείται leader στις γεωτρήσεις σε παγκόσμιο
επίπεδο. Αλλά και τα ΕΛ.ΠΕ. που συμμετέχουν και αυτά στον διαγωνισμό
Open Door, έχοντας υποβάλλει προσφορές για τον Πατραϊκό Κόλπο και τα
Ιωάννινα (που τελικά και ανέλαβαν), έχουν συνεταιρισθεί με άλλες πλέον
εξειδικευμένες εταιρείες όπως η Ιταλική Edison και η πολύ γνωστή
Βρετανική Melrose, που διαθέτουν αντίστοιχη τεράστια εμπειρία και ένα
επιτυχημένο track record.
Όπως τονίζει στην ανακοίνωση του το
ΥΠΕΚΑ, οι επιλεγείσες κοινοπραξίες θα κληθούν σύντομα να υπογράψουν τις
σχετικές συμβάσεις. Οι συμβάσεις μίσθωσης έχουν δομηθεί σύμφωνα με την
ελληνική νομοθεσία, αλλά έχει ληφθεί σημαντικά υπόψη και η διεθνής
πρακτική έρευνας και παραγωγής, ώστε να εξασφαλισθεί η ‘’καλή πρακτική’’
σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει αποδοθεί στο θέμα
της περιβαλλοντικής προστασίας, για την οποία οι υποψήφιοι ανάδοχοι
έχουν δεσμευτεί για την εφαρμογή όλων των προβλεπόμενων από την ελληνική
και ευρωπαϊκή νομοθεσία όρων και των αυστηρότερων προδιαγραφών της
βιομηχανίας πετρελαίου, όπως αυτές έχουν διεθνώς καθιερωθεί. Ως γνωστό
λεπτομερή σχέδια συμβάσεων είχαν υποβληθεί από τις εταιρείες ως μέρος
των προαπαιτούμενων δικαιολογητικών του διαγωνισμού. Όμως το θέμα δεν
τελειώνει εδώ καθώς εκπρόσωποι των εταιρειών πιστεύουν ότι οι συμβάσεις
θα πρέπει να κυρωθούν, μέσω ειδικού Ν/Σ και από την Βουλή, όπως είναι η
διεθνής πρακτική και όπως είχε γίνει με τις συμβάσεις του Α’ Γύρου την
περίοδο 1996/1997.
Πέρα από την νομική εμπλοκή που μπορεί να
προκύψει από την ανάγκη κύρωσης των συμβάσεων από το Ελληνικό
Κοινοβούλιο, στελέχη των συμμετεχόντων στο
Open Door εταιρειών
εμφανίζονται ανήσυχα για την επόμενη ημέρα καθ’ ότι όπως τονίζουν δεν
υπάρχει ακόμη ένας καλά οργανωμένος κεντρικός φορέας που θ’ αναλάβει τον
συντονισμό των γραφειοκρατικών εργασιών τόσο σε επίπεδο κεντρικής
κυβέρνησης όσο και στην περιφέρεια. Ακόμη εκφράζονται φόβοι για την
ικανότητα του ΥΠΕΚΑ μέσω των υπηρεσιών του, που παράμεναν
υποστελεχωμένες, να μπορέσει να παρακολουθήσει ικανοποιητικά την όλη
διαδικασία εφαρμογής των συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένης και την
εγκατάστασης εταιρειών και την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων. Τα
ανωτέρω στελέχη επιμένουν στο θέμα της περιβαλλοντικής προστασίας καθ’
ότι ένα ατύχημα τώρα και η τυχόν διαρροή πετρελαίου (η υδρόθειο στην
περίπτωση του Κατάκολου) σε χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές θα είχε
καταστροφικά αποτελέσματα για την όλη υπόθεση των ερευνών οι οποίες και
θα πάγωναν πριν καν ξεκινήσουν. Υπό αυτή την έννοια η τυχόν ανάληψη
ερευνών στην περίπτωση του Κατάκολου από μικρές και άπειρες εταιρείες οι
οποίες μάλιστα δεν διαθέτουν επαρκή κεφαλαιακή βάση θα μπορούσε ν’
αποβεί εξίσου μοιραία για τις έρευνες υδρογονανθράκων και τον εντοπισμό
και εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που τόσο
ανάγκη έχει η χώρα μας.
Όπως τόνισαν με δηλώσεις τους στο
Energia.Gr ξένοι ειδικοί με πολυετή πείρα στις έρευνες πετρελαίου που
επισκέφθηκαν πρόσφατα την Ελλάδα και έλαβαν μέρος σε ενεργειακό
συνέδριο, είναι εξαιρετικά σημαντικό τώρα που η χώρα επιχειρεί μια
επανεκκίνηση στον τομέα των ερευνών, αυτές ν’ ανατεθούν σε γνωστές και
πεπειραμένες εταιρείες με “proven track record”. Τώρα δεν είναι η
κατάλληλη στιγμή για πειραματισμούς αφού το ζητούμενο είναι η γρήγορη
εγκατάσταση των εταιρειών, η έναρξη των γεωτρήσεων, η πλήρης ερμηνεία
των αποτελεσμάτων σε θετική περίπτωση, η κατασκευή των απαραίτητων
εγκαταστάσεων για την παραγωγή. Και αυτά μόνο καλά οργανωμένες,
πεπειραμένες και με άνετη χρηματοδότηση εταιρείες μπορούν να τ’
αναλάβουν. Προς το παρόν το ΥΠΕΚΑ, εάν κρίνουμε από την χθεσινή
ανακοίνωση, ενστερνίζεται πλήρως τις απόψεις αυτές που προέρχονται από
εκπροσώπους διεθνώς καταξιωμένων εταιρειών.
Η τολμηρή κίνηση
Μανιάτη, να προχωρήσει τώρα, λίγες μόνο ημέρες αφ’ ότου ανέλαβε Υπουργός
Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην κατάληξη του διαγωνισμού και την
ανακοίνωση των ανάδοχων, δείχνει μια πρωτοφανή (για τα Ελληνικά
δεδομένα) αποφασιστικότητα και ρεαλισμό. Απαραίτητα στοιχεία όμως που
μόνο αυτά μπορούν να εγγυηθούν κινήσεις προς την σωστή κατεύθυνση στην
προσπάθεια της χώρας να εξέλθει από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της
ανέχειας.