Το εντυπωσιακό σε ένα ταξίδι στο Ιράν αυτές τις μέρες, λιγότερο από δύο μήνες μετά την ορκωμοσία του προέδρου Χασάν Ροχανί, είναι το πόσο λίγο φαίνεται να έχει αλλάξει από τα τελευταία χρόνια της προεδρίας του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ο οποίος ήταν ίσως η πιο καταστροφική δύναμη στην ιρανική πολιτική σε μια γενιά, διασυρμένος στη Δύση για τα αντισημιτικά σχόλια του, και στο εσωτερικό για την κενοδοξία και την καταστροφή της οικονομίας της χώρας.
Λίγο κάτω από την επιφάνεια, βεβαίως, υπάρχουν διαφορές, από την λιγότερο εμφανή παρουσία του gasht-e- Εrshad, της αστυνομίας ηθικής, μέχρι την σταδιακή χαλάρωση ορισμένων κοινωνικών περιορισμών.
Αλλά η επιφυλακτικότητα παραμένει, σαν τα πολιτικά σύννεφα και ο ήχος της βροντής που προοιωνίζεται συμφορές να σκεπάζουν μονίμως τον ιρανικό ουρανό.
Υπάρχει λίγο από το γέλιο και την χαρά και την γιορτή που είδε ο κόσμος όταν νίκησε ο Ροχανί τους εκλεκτούς του ισλαμικού συστήματος στις προεδρικές εκλογές αυτό το καλοκαίρι. Αντ' αυτών, υπάρχουν ερωτήματα.
Θα μπορέσει ο Ροχανί, ή θα του επιτραπεί, να εκπληρώσει τις προεκλογικές υποσχέσεις του; Μπορεί να βελτιώσει την οικονομία χωρίς μια ταχεία προσέγγιση με την Δύση; Ενδιαφέρεται η Δύση για προσέγγιση, ή θα προτιμούσε να γονατίσει την Περσία, για δεύτερη φορά μέσα σε εκατό χρόνια;
Ο Ροχανί κατέβηκε στις εκλογές, όπως ο Αμερικανός ομόλογός του πριν από πέντε χρόνια, με ένα πρόγραμμα ελπίδας και αλλαγής. Αλλά λίγοι Ιρανοί είναι τόσο αφελείς ώστε να πιστεύουν ότι η αλλαγή θα είναι εύκολη στην Ισλαμική Δημοκρατία.
Οι Ιρανοί διατηρούν, όμως, συγκρατημένες ελπίδες, και το ίδιο θα πρέπει να κάνουμε κι εμείς, που δεν είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε κάτω από το πιο σκληρό καθεστώς κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο Ιράν από τη γέννηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ή με μια οικονομία υπό κατάρρευση, την ανεργία στα ύψη, και αυστηρούς περιορισμούς στις πολιτικές ελευθερίες.
Στον Ροχανί πολλοί Ιρανοί βλέπουν έναν άνθρωπο που δεν χρειάζεται να τον σέβονται, αλλά μάλλον κάποιον που πρέπει να τον υποστηρίζουν, γιατί απηχεί τις επιθυμίες του λαού.
Και η κυβέρνηση Ροχανί πιστεύει ότι ο χρόνος για την ολοκληρωμένη εμπλοκή με τη Δύση, και για το κλείσιμο των πληγών της εχθρότητας, είναι περιορισμένος - και είναι τώρα.
Είναι δελεαστικό να πιστέψουμε ότι το ξαφνικό άνοιγμα του Ιράν σε συμβιβασμό σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα, η χαλάρωση των κοινωνικών περιορισμών, ακόμη και το εκπληκτικό άνοιγμα για συζήτηση στο ίδιο τραπέζι με τον Μεγάλο Σατανά, οφείλεται αποκλειστικά στην κλιμάκωση των πιέσεων και των απειλών.
Αλλά η κυβέρνηση Ομπάμα θα πρέπει να έχει κατά νου ότι ακόμα και αν αυτό ήταν αλήθεια η συνέχιση μιας αυστηρής πολιτικής απέναντι στο Ιράν θα μπορούσε να εκτροχιάσει μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων για το ζήτημα των πυρηνικών, αλλά και την προεδρία του Ροχανί.
Οι λύκοι στην Τεχεράνη μπορεί να έχουν υποχωρήσει στις σπηλιές τους, αλλά παραμένουν έτοιμοι να επιτεθούν ξαφνικά στο πρώτο παραπάτημα του Ροχανί.
Για σχεδόν 35 χρόνια, η ρητορική από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν έχει διαδραματίσει έναν υπερβολικά σημαντικό ρόλο στον καθορισμό των σχέσεων μεταξύ τους, σε βάρος των λαών τους.
Κατά την διάρκεια μιας εβδομάδας, όταν δύο πρόεδροι που αγκάλιασαν την ελπίδα και την αλλαγή ως υποψήφιοι θα διασταυρώνονται (αν δεν ανταλλάξουν χειραψία), στα Ηνωμένα Εθνη, θα είναι σίγουρα τραγωδία για έναν πρόεδρο, ο οποίος έχει ήδη δει κάποιες από τις δικές του ελπίδες να εξατμίζονται, να μην δώσει στον άλλον, και στον λαό του, τουλάχιστον μια ευκαιρία να διατηρήσουν τις δικές τους ελπίδες ζωντανές. Ο Ομπάμα δεν έχει τίποτα να χάσει, στην πραγματικότητα, εκτός από την ίδια την ελπιδα.
Ο Χουμάν Ματζντ είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η Δημοκρατία των Αγιατολάδων: Μια Ιρανική Πρόκληση».
(από το "Βήμα")