Βέβαιοι περισσότερο από ποτέ δηλώνουν οι
επιστήμονες για το ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα αποτελεί την βασική αιτία για
την παγκόσμια κλιματική αλλαγή, όπως αναφέρει η Διακυβερνητική
Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (Intergovernmental Panel on Climate Change
-
IPCC)
του ΟΗΕ στην πρώτη έκθεση αξιολόγησης που εξέδωσε από το 2007. Το συμπέρασμα
αυτό μπορεί να εκπλήξει αρκετούς, καθώς έκτοτε ακολούθησε μία σειρά από
υπαναχωρήσεις από τη θέση αυτή και στις οποίες δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα τα
τελευταία χρόνια, για όσους πιστεύουν ότι η μάχη ενάντια στην υπερθέρμανση του
πλανήτη θα πρέπει να βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων της διεθνούς
πολιτικής και οικονομικής ατζέντας.
Οι όλο και πιο λαλίστατοι αμφισβητίες της
κλιματικής αλλαγής έχουν εκμεταλλευθεί στο έπακρο τα διαρρεύσαντα πριν δύο
περίπου χρόνια των
email
του “
Climategate”, τα λάθη στην τελευταία έκθεση του
IPCC (κυρίως την λανθασμένη πρόβλεψη ότι θα εκλείψουν
οι παγετώνες των Ιμαλάϊων), την αποτυχία της διάσκεψης του ΟΗΕ στην Κοπεγχάγη
για το κλίμα – και, κυρίως, μία παρατεταμένη «παύση» στην αύξηση της μέσης
θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας τα τελευταία 15 χρόνια. Ωστόσο, η έκθεση του
IPCC
που
δόθηκε την περασμένη Παρασκευή στην δημοσιότητα στη Στοκχόλμη – μία 36σέλιδη
περίληψη μίας εκτενούς έκθεσης αξιολόγησης που βασίστηκε σε 9.200 μεμονωμένες
μελέτες – δείχνει ότι η έρευνα και οι παρατηρήσεις συνεχίζουν να ενισχύουν την
επιστημονική υπόθεση για δράση ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στους οποίους και
απευθύνεται η έκθεση θα πρέπει να ανταποκριθούν τώρα με νέες προσπάθειες για
περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που αποτελεί το πλέον σημαντικό
από τα «αέρια του θερμοκηπίου». Εξάλλου δεν υπάρχει πολιτικός που να αρνείται
πως όλα αυτά τα στοιχεία πρέπει να ληφθούν σοβαρά.
Οι διεθνείς διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ
παραμένουν κεφαλαιώδους σημασίας, με αποκορύφωμα την επόμενη διάσκεψη για το
κλίμα που έχει προγραμματιστεί το 2015 στο Παρίσι, ωστόσο όλο και πιο
αποτελεσματικές καθίστανται και οι τοπικές, περιφερειακές και εθνικές δράσεις.
Ενθαρρυντικό σημάδι αποτέλεσε η διμερής συμφωνία που υπέγραψαν ΗΠΑ και Κίνα τον
περασμένο Ιούλιο για τον περιορισμό των εκπομπών των «αερίων του θερμοκηπίου»
από βαρέα οχήματα και λιγνιτικές μονάδες.
Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η προσοχή αναμένεται να
στραφεί στο ίδιο το
IPCC. Την
περίληψη θα ακολουθήσει, τις επόμενες ημέρες, η δημοσιοποίηση του πλήρους
κειμένου της έκθεσης αξιολόγησης της επιστημονικής βάσης της κλιματικής
αλλαγής. Επιπλέον μελέτες, με αντικείμενο την «προσαρμογή» και τον «περιορισμό»
των συνεπειών – που, με άλλα λόγια, θα αναφέρονται στο τι δέον γενέσθαι – θα
δημοσιοποιηθούν τον επόμενο χρόνο.
Η λεπτομερής έκθεση του
IPCC πρέπει να εξεταστεί με ιδιαίτερα μεγάλη
σχολαστικότητα από εκπροσώπους διαφορετικών απόψεων πάνω στην κλιματική αλλαγή.
Βέβαια, οι αμφισβητίες θα κοιτάξουν να βρουν διάφορα κενά στην επιστημονική
τους επιχειρηματολογία και αποδεδειγμένα εσφαλμένες παραδοχές. Αντιστρόφως,
όσοι πιέζουν για πιο ενεργό δράση πρέπει να ψάξουν να βρουν ενδείξεις αύξησης της
υπερθέρμανσης του πλανήτη, όπως η ταχεία τήξη των πάγων στην Αρκτική, την οποία
οι συντάκτες των εκθέσεων αυτών ίσως θα έχουν υποβαθμίσει με σκοπό να αποφύγουν
κατηγορίες για κινδυνολογία, αλλά και να πετύχουν τη μεγαλύτερη δυνατή
συναίνεση ανάμεσα στους χιλιάδες επιστήμονες του χώρου.
Η δημοσίευση αυτού του νέου «γύρου» εκθέσεων
αξιολόγησης δίνει στο
IPCC
και σε άλλους επιστήμονες
που εμπλέκονται στην υπόθεση της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής μία ευκαιρία
να δείξουν ότι ανταποκρίνονται όλο και πιο πολύ σε δημιουργικές προκλήσεις σε
σύγκριση με το παρελθόν. Αν και οι έρευνες σχετικά με το “
Climategate” δεν έδειξαν να τελέσθηκε κάποια παράνομη πράξη, η
υπόθεση άφησε την εντύπωση ύπαρξης ενός ερευνητικού κατεστημένου επιρρεπούς σε
συλλογικές προκαταλήψεις κάτι που δεν βοηθά στην προβολή τεκμηριωμένων θέσεων.
Το πιο αδύνατο σημείο αυτής της έκθεσης, και το
οποίο ενδέχεται να αμφισβητηθεί
περισσότερο, είναι το πώς πραγματεύεται το ζήτημα της «παύσης» στην αύξηση της
μέσης ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας. Αν και η έκθεση αναφέρεται σε μία πληθώρα
παραγόντων που μπορεί να αντισταθμίζουν την παγκόσμια υπερθέρμανση, από την
τυχαία φυσική διαφοροποίηση μέχρι την απορρόφηση θερμοκρασίας από τους ωκεανούς
σε επίπεδα μεγαλύτερα του αναμενομένου, ξεκάθαρη εξήγηση δεν υπάρχει. Τα κλιματικά
μοντέλα που «τρέξανε» σε ηλεκτρονικούς σούπερ-υπολογιστές ανά τον κόσμο
προβλέπουν μία επικείμενη αύξηση στην θερμοκρασία του πλανήτη, αλλά, από τη
στιγμή που κανένα δεν προβλέπει την επιβράδυνση του φαινομένου, ανακύπτουν
ζητήματα για την αξιοπιστία τους.
Αν και τέτοιες αμφιβολίες δεν επαρκούν για να
υποβαθμίσουν τα συντριπτικά στοιχεία για την ανθρωπογενή προέλευση της κλιματικής
αλλαγής, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να ενημερώνονται στο εξής πιο
συχνά για με τις εξελίξεις της επιστήμης σε σχέση με τον μάλλον δυσκίνητο
εξαετή κύκλο αξιολόγησης που έχει ως τώρα υιοθετήσει το
IPCC.
(Από
Financial Times
)